Autor: Anna

Jak nazwać to uczucie?

23 marca premier Wielkiej Brytanii, Boris Johnson, zwrócił się z apelem do mieszkańców Wysp, aby ograniczyli kontakty z innymi i aby jak najrzadziej wychodzili z domów. Po raz kolejny poinformował, że wielu umrze podczas tej epidemii. Słuchamy tych informacji i czekamy, co dalej.

Każdy wie, że to zaledwie początek, a prawdziwą skalę zjawiska dopiero poznamy. Choć staram się uciec, odpocząć od informacji o koronawirusie, to nie opuszcza mnie pewne uczucie, które po angielsku nazywa się „foreboding”.

Feeling of foreboding

There is a feeling of foreboding and great worry that there is something very difficult ahead of them // Jest / Panuje uczucie niepokoju i wielkiego zmartwienia, że przed nimi jest coś bardzo trudnego – tak „Belfast Telegraph” opisuje obecne nastroje wśród Irlandzkiej Służby Zdrowia.

Słownik podaje znaczenie tego słowa jako: przekonanie, że zdarzy się coś złego; złe przeczucie; np. he had a strange foreboding, that something would go wrong // Miał dziwne (złe) przeczucie, że coś pójdzie nie tak.

Eerily deserted

Kiedy wprowadziłam się do mojego mieszkania, to pierwszego dnia około godziny 15tej myślałam, że słyszę zamieszki na ulicy. Okazało się, że to tylko młodzież wraca ze szkoły. Denerwował mnie również hałas z baru na rogu. Teraz cały czas jest cisza, a ulice są puste. Ma się wrażenie, że to długi weekend. Sytuację, kiedy coś jest inaczej niż zwykle i ta zmiana wywołuje u nas niepokój, określa przymiotnik „eerie”.

Obecnie gazety publikują zdjęcia pustych miast, a fotografie podpisują używając owego przymiotnika np. London is usually filled with tourists, but now is eerily deserted // Londyn jest zwykle wypełniony turystami, ale teraz jest dziwnie pusty (dokładnie: opuszczony).

Słownik podaje definicję słowa „eerie” jako: inny niż oczekiwany / zaskakujący / dziwny w niepokojący i niewytłumaczalny sposób (aż czasem przychodzi myśl, że to jakieś zjawisko paranormalne; aż dostaje się gęsiej skórki).

Gdyby nie panująca epidemia koronawirusa, to raczej kojarzylibyśmy to słowo z poniższymi przykładami: We heard an eerie noise in that empty house / Usłyszeliśmy przedziwny hałas w tamtym pustym domu; I sometimes get an eerie feeling of beeing watched / Czasem mam przedziwne uczucie, że jestem obserwowany/a; My dog has been eerily quiet lately / Mój pies jest ostatnio dziwnie cichy.

Po dłuższym czasie nauki języka, a zwłaszcza jeśli rozmiłujecie się w czytaniu, przychodzi nawyk myślenia po angielsku. Mi ten czas epidemii koronawirusa prawdopodobnie będzie się bardziej kojarzył z „foreboding” i „eerie”, niż z „niepokój” i „dziwny / niepokojący”.

 

Strefa Kujona:

foreboding [wymowa: fɔːˈbəʊ.dɪŋ], rzeczownik (język literacki); znaczenie:
– niepokój, przekonanie, że zdarzy się coś złego, złe przeczucie

eerie [wymowa:ˈɪə.ri], przymiotnik; znaczenie:
– inny niż oczekiwany / zaskakujący / dziwny w niepokojący i niewytłumaczalny sposób (aż przychodzi myśl, że to jakieś zjawisko paranormalne; aż dostaje się gęsiej skórki); przedziwny, niesamowity, upiorny

Ciekawostka: podobną pisownię ma Éire – Irlandia po irlandzku
 

Materiały źródłowe:

 

Zdjęcie pochodzi ze strony Pixabay.

The spread of the word „spread” / Rozprzestrzenianie się słowa „spread”

Spread – rozprzestrzeniać się

We do not know how coronavirus spreads from person to person // Nie wiemy, jak koronawirus przenosi się / rozprzestrzenia się z osoby na osobę.

Jeśli śledzimy informacje nt. koronawirusa po angielsku, to zauważymy częste stosowanie słowa „spread”.

Posmarować, rozłożyć, rozsypać

„Spread” można użyć mówiąc np. o dymie, oleju, plotce, idei, pożarze.

Słowniki podają także inne przykłady użycia czasownika „spread”:

She spread butter on her toast / Posmarowała tosta masłem. We spread picnic blanket on the ground and sat down / Rozłożyliśmy koc piknikowy na ziemi i usiedliśmy. Trucks spread salt on icy roads / Ciężarówki rozsypują sól na oblodzonych drogach.

Trzy zdania i trzy nowe tłumaczenia tego słowa.

Prawdziwe Imię „spread”

Może ktoś z Was czytał książkę pt. Czarnoksiężnik z Archipelagu (jej autor to: Ursula K. Le Guin)? W każdym razie, w tej książce jest motyw Prawdziwego Imienia. Jeśli znamy Prawdziwe Imię rzeczy, bądź żywej istoty, to mamy nad tą rzeczą, bądź istotą moc.

Podobnie jest z angielskimi wyrazami – często słownik podaje tłumaczenia słowa, ale nie uczy nas jego Prawdziwego Imienia, jego prawdziwej natury. Ja Arcymagiem nie jestem, ale przez lata nauczyłam się, że słowo „spread” to przede wszystkim: zwiększać zasięg występowania. Z tego powodu „spread” ma tak wiele polskich odpowiedników.

Rozłożyć, rozlać, podzielić

He spread his arms wide and said `You are most welcome to our home’ / Rozłożył szeroko ramiona i powiedział 'Jesteś mile widziana w naszym domu’ (po polsku to ładniej brzmi jako: Bardzo miło cię widzieć w naszym domu).

Slowly a smile spread across her face. / Powoli uśmiech rozlał się na jej twarzy.

There is no difference whether you eat all your calorie allowance in one go, or spread it over the day / Nie ma różnicy, czy ty zjesz całą twoją dozwoloną ilość kalorii za jednym razem, czy rozłożysz to na cały dzień.

If we spread the work between us, it won’t seem so bad / Jeśli podzielimy pracę pomiędzy siebie, to nie będzie to wyglądało tak źle.

„Spread” znowu zaskakuje. W powyższych przykładach mamy także do czynienia z „rozprzestrzenianiem”, ale tym razem nie bardzo jest możliwość „rozprzestrzenienia się” (np. ręce można wyciągnąć tylko na daną odległość). „Spread” jest tutaj bardziej „rozciągnięciem”.

Trochę ciężki do ogarnięcia jest ten czasownik, ale na pocieszenie powiem, że zanim Ged (ów czarnoksiężnik) rozwinął skrzydła (spread his wings), to trochę musiał pouczyć się tej magii.
 

 

Strefa Kujona:

spread [wymowa: spred], czasownik, znaczenie:

– rozprzestrzeniać się, zwiększać zasięg swojego występowania, zwiększać zasięg swojego oddziaływania (Intense heat and strong winds during Australia’s summer caused fires to spread rapidly / Dotkliwe gorąco i silne wiatry podczas australijskiego lata spowodowały, że pożary rozprzestrzeniły się gwałtownie; Many internet users help spread news via social media sites / Wielu użytkowników internetu pomaga rozprzestrzeniać wiadomości przez strony mediów społecznościowych; From its origins in 14th-century Florence, the Renaissance spread across Europe / Renesans rozprzestrzenił się na Europę ze swojego źródła – XIV wiecznej Florencji; a dosłownie: Od swojego źródła w XIV wiecznej Florencji Renesans rozprzestrzenił się na Europę)
– rozchodzić się, rozlewać się, rozsypywać się (np. gaz, dym, zapach, woda, sól, żwir)
– rozsmarować (np. masło, dżem); rozłożyć cienką warstwę danej substancji na jakiejś powierzchni
– rozłożyć coś złożonego ale tak, by zajmowało jak najwięcej miejsca np. koc, mapę; też: rozciągnąć się, jak np. rozciągnąć się wygodnie na łóżku, rozłożyć ramiona do uścisku (czy przy ćwiczeniach)
– podzielić po równo, albo podzielić sprawiedliwie (np. bogactwo, pracę)
– rozciągać się w czasie, zdarzać się przez dany okres, zamiast zdarzyć się raz (Because your payments will be spread over a shorter period of time, your monthly repayments will increase / Ponieważ twoje płatności będą rozciągnięte na krótszy okres czasu, twoje miesięczne raty spłaty będą wyższe (dosłownie: wzrosną))

spread your wings, znaczenie:
– użyć swoich zdolności, umiejętności po raz pierwszy w życiu w celu dokonania nowych i ekscytujących rzeczy; rozwinąć skrzydła

 

Materiały źródłowe (słówka):

 

Obrazek pochodzi ze strony Pixabay, a jego autor jest Arek Socha.

Jaki kolor ma blues?

Słowo „blue” jest jednym z pierwszych, jakie poznaje się na lekcjach języka angielskiego. Zapewne każdy, kto teraz czyta ten tekst, wie, że „blue” oznacza – niebieski. She loves to wear blue / Lubi nosić ubrania w niebieskim kolorze (dosłownie: Ona kocha / lubi nosić niebieski). The ocean is blue / Ocean jest niebieski.

Słowem „blue” określimy też zasinienie spowodowane albo zimnem, albo niedotlenieniem. Her hands were blue with cold / Jej ręce były sine z zimna. He couldn’t breathe and turned blue / Nie mógł oddychać i zrobił się siny. Natomiast „black and blue // czarny i niebieski / siny”, przetłumaczymy na: posiniaczony. My arm was black and blue after falling down the stairs / Moja ręka była posiniaczona po tym, jak spadłem / spadłam ze schodów (dosłownie: po spadnięciu ze schodów).

Załóżmy teraz, że ktoś nas zranił, czyli „uderzył” nas w serce – a więc to serce mamy sine (blue). I stąd prawdopodobnie wywodzi się drugie znaczenie przymiotnika „blue” – czujący smutek lub okazujący smutek. Jeśli ktoś powie: I am (I feel) blue today; to teraz wiecie, że ta osoba właśnie oznajmiła, że jest smutna (czuje się smutno), a nie, że jest niebieska. Jeszcze innym sposobem na powiedzenie, że jest nam smutno, jest: „to have the blues” (mieć bluesy / smutki). I have the blues today / Jestem dziś smutny (dosłownie: Mam dziś smutki). Bluesa stworzyli czarni niewolnicy, którzy pracowali w nieludzkich warunkach na plantacjach bawełny. Nic dziwnego, że blues jest smutną, refleksyjną muzyką, a jego nazwa pochodzi od „blue – smutny”.

Teraz sobie pomyślałam, że słowo „blue” ogarnęłam i skończyłam o nim pisać. Zaglądam do słownika, a tu jak grom z jasnego nieba (out of the blue) spadła na mnie informacja, że „blue” ma jeszcze jedno znaczenie: pokazujący seks w sposób, jaki jest obraźliwy dla większości ludzi, bądź dający takie aluzje do seksu, które dla większości osób są obraźliwe. Także jeśli ktoś Wam oznajmi, że np. wczoraj widział blue movie (film) albo chce Wam powiedzieć blue joke (żart); to się dobrze zastanówcie, czy chcecie dalej ciągnąć tę rozmowę.

Jestem oddanym / wiernym użytkownikiem słownika Cambridge (I am a true-blue user of the Cambridge Dictionary), ale muszę przyznać, że jeszcze nigdy nie zauważyłam użycia słowa „blue” w tym ostatnim znaczeniu. Widać musi się to niezbyt często zdarzać (once in a blue moon).

 

Strefa Kujona:

blue [wymowa: bluː ], przymiotnik; znaczenie:
– niebieski
– siny (Your lips are blue from cold / Twoje usta są sine z zimna)
– (mowa potoczna) czujący smutek lub okazujący smutek; przybity
– pokazujący seks w sposób, jaki jest obraźliwy dla większości ludzi, bądź dający takie aluzje do seksu, które dla większości osób są obraźliwe

black and blue; znaczenie:
– mieć ciemne plamy na skórze, które są spowodowane pobiciem przez kogoś, bądź uderzeniem o coś; posiniaczony [His arm was black and blue / Miał posiniaczoną rękę (dosłownie: Jego ręka była posiniaczona)]

have the blues (mowa potoczna); znaczenie:
– być smutnym

out of the blue; znaczenie:
– jeśli coś się zdarza „out of the blue” to to coś zdarza się zupełnie niespodziewanie, zaskakuje całkowicie; jak grom z jasnego nieba

true-blue (starmomodnie), przymiotnik, znaczenie:
– lojalny, oddany, wierny osobie bądź przekonaniu

once in a blue moon; znaczenie:
– niezbyt często

 

Materiały źródłowe (słówka):

 

Zdjęcie wykonał Skitterphoto, a jego prace można zobaczyć na Pexels.

Dwaj bracia – Rock i Stone

Siedzisz sobie po robocie w barze, a twoi kumple obok leniwo sączą piwo. Omiotłeś wzrokiem teren i widzisz, że są tu sami stali bywalcy. Nagle drzwi do pubu się otwierają i wchodzą nowi goście. Pierwszego poznajesz od razu – to Rock, którego już znasz, a ten drugi, podobny do Rock’a, to musi być jego brat Stone. Chłopaki dziarsko podchodzą do baru i od razu zamawiają po piwie.

Jest taki stan ducha po ciężkim dniu, kiedy z niewyjaśnionych powodów człowiek zaczyna zastanawiać się nad pewnymi rzeczami, które w sumie nie mają żadnego znaczenia. A skoro Rock i Stone są akurat na linii twojego wzroku, to zaczynasz ich mimowolnie obserwować. Rock’a już poznałeś i wiesz, że można go najczęściej spotkać w geologii. Słowo „rock” jest odpowiednikiem naszego słowa „skała” i wskazuje na to, że jest to materiał naturalny, nietknięty ręką człowieka. Natomiast “stone” to „kamień„, czyli (też) skała, (ale patrzymy na nią trochę inaczej), którą zamierza się wykorzystać w budownictwie, albo jest to już obrobiony, przygotowany kawałek takiej skały.

Oba wyrazy znaczą również „kamień„. I teraz wyobraź sobie, że masz przed sobą kupę kamieni, są tam kamyczki, kamienie i głazy. Kamień taki w sam raz do rzucania, taki, który mieści się w dłoni, określimy oboma słowami. Natomiast kamyczki nazwiemy stones, a głazy – rocks.

Rock i stone to także „kamień szlachetny„, z tej strony braci nie odróżnisz.

Oba słowa są do siebie bardzo podobne, ale można zauważyć, że w niektórych znaczeniach słowo „rock” wskazuje na to, że dana rzecz jest twarda np. rock jako nazwa twardych słodyczy. Natomiast “stone” to obiekt (twardy obiekt) i stąd “stone” to również każdy naturalny kamień tworzony w organizmie (kidney stone / kamień nerkowy), pestka (mały, naturalny kamyk w owocu) oraz jednostka masy.

Bracia dopijają piwa, Rock sięga do kieszeni i płaci barmanowi. Wstają ze stołków i teraz widzisz ich drugi profil. Rock’a z tego nowego profilu byś nie poznał. Natomiast Stone wciąż przypomina siebie. Z tym, że niemalże jak adept fizjonomiki, który po kształcie twarzy umiał oceniać charakter osoby, ty też zauważasz u niego pewne zaskakujące rzeczy.

Rock w rzeczowniku oznacza „skałę”, a rock w czasowniku – bujanie, kołysanie. Są to jakby dwa zupełnie różne słowa. Natomiast Stone i z lewego, i z prawego profilu wciąż przypomina siebie. “Stone – czasownik” oznacza usunąć pestkę oraz rzucać kamieniami (Stone to chuligan!).

Późno już, lepiej się zbierać i wrócić o przyzwoitej porze. Tak jeszcze myślisz, że w sumie pod wieloma względami Stone to Rock, a Rock to Stone. W wielu sytuacjach wyjdziesz bez szwanku, jeśli je pomylisz. Dochodzisz do domu, ręka już na klamce i nagle cię oświeca, że nie! Nie możesz ich mylić, zwłaszcza w czasowniku, a szczególnie nie wolno ci zrobić takiego błędu (i tu oblewa cię zimny pot), że powiesz “to stone a baby” zamiast “to rock a baby”.

DODATEK
Jakimi „stones” jest udekorowana brytyjska korona królewska? Ile waży i czy jest wygodna do noszenia? Odpowiedź znajdziesz tutaj.

 

Strefa Kujona:

Znaczenia wyrazu „rock” były omawiane we wpisie pt. We Will Rock You.

stone [wymowa: stəʊn], rzeczownik; znaczenie:
– twarda, spoista i ciężka substancja, która znajduje się pod powierzchnią ziemi, używana w budownictwie (kamień) albo jakiś jej fragment
– kamień, kamyk
– mały kawałek twardej, cennej substancji, takiej jak diament, którą można znaleźć pod powierzchnią ziemi i która ma zastosowanie w jubilerstwie; kamień szlachetny, klejnot
– kawałek twardego materiału, jaki formuje się w niektórych organach organizmu i powoduje silny ból (np. gallstone / kamień żółciowy)
– duże, twarde nasiono, które znajduje się w środku niektórych owoców; pestka
– jednostka masy (1 stone to 6.35 kg)

stone, czasownik; znaczenie:
– usunąć pestkę z owocu
– rzucać kameniami w kogoś lub w coś
– to stone sb to death – ukamienować

Fizjonomika – pseudonauka utrzymująca, że wygląd twarzy decyduje o charakterze, inteligencji a nawet przyszłym losie danego człowieka.
 

Materiały źródłowe:

 

Obrazek pochodzi ze strony Pixabay, a jego autorką jest SA La.

Pet Shop Boys

Dorastałam w latach 90-tych. Wtedy Nirvana nagrywała swój słynny koncert Unplugged, pojawiały się pierwsze utwory Pearl Jam’u, a Metallica – przebijała się do szerszej publiczności. Do słuchania tych powyższych można się było spokojnie przyznać przed rówieśnikami, ale ja miałam wstydliwy sekret – lubiłam Pet Shop Boys. Nie wiem czemu wzbudzał takie negatywne emocje. Może po prostu nie był modny?

W tamtym okresie nie znałam języka angielskiego – więc nie wiedziałam, o czym Pet Shop Boys śpiewa. A jedyne, czego mogłam dowiedzieć się o piosence, to tłumaczenie tytułu i nazwy zespołu, wzięte ze słownika.

Pamiętam moją konsternację nad słowem „pet” i jego połączeniem z „shop” i „boys”. Kiedy siedziałam ze słownikiem i czytałam każde ze słów z osobna, wykombinować nie mogłam, o co tam chodzi: zwierzątko domowe, sklep, chłopcy (?). Na szczęście wraz z osłuchaniem się z językiem, przychodzi jego lepsze rozumienie. Słowo „pet” oznacza zwierzątko domowe, a więc pet shop jest sklepem ze zwierzątkami domowymi (sklepem zoologicznym), a „boys” oznacza tu ekspedientów, obsługę sklepu. Pet Shop Boys można więc luźno przetłumaczyć na: Chłopcy z zoologicznego.

Ale ów rzeczownik ma jeszcze inne zastosowania. Np. jeśli ktoś ma przyjacielski sposób zwracania się do innych, to zazwyczaj powie do nas: darling (mój drogi / moja droga), love (kochany / kochana) albo właśnie pet (Thank you, pet / Dziękuję ci kochana/y). „Pet” to także miła, uprzejma osoba – My grandson visits me every weekend, he is such a pet / Mój wnuk odwiedza mnie w każdy weekend, on jest taki kochany (skarb z niego). „Pet” może mieć również negatywny wydźwięk (jeśli my tracimy na tym, że ktoś jest czyimś ulubieńcem) i np. ulubieniec nauczyciela (lizus) to teacher’s pet.

W języku angielskim jest również czasownik to pet, który oznacza – głaskać, pieścić (czyli generalnie robić to, po co się trzyma zwierzątko domowe).

„Pet” w przymiotniku posiada cechy, które możemy przypisać zwierzątku domowemu: ulubiony, wyjątkowy, szczególny. Jakiś czas temu czytałam historię kobiety, której bardzo zależało, aby jej mąż awansował na wysokie stanowisko. Ona nieustannie dopingowała go w tych staraniach. I tą ich relację autor podsumował zdaniem: He was her pet project / On był jej ulubionym projektem. Natomiast wyjątkowe imię (misiaczek, kotek, cukiereczek), jakim obdarzamy kogoś bliskiego, to pet name. A co by było jakby „pet” zestawić z „hate / nienawidzieć, nieznosić”? „Pet hate” oznacza rzecz, sytuację, która w jakiś szczególny sposób denerwuje. Smoking is my pet hate / Palenie papierosów jest moją szczególną nienawiścią (w wolnym tłumaczeniu), a ładniej by brzmiało jako: Szczególnie nie znoszę palenia papierosów.

 

Strefa Kujona

pet [wymowa: pet], rzeczownik, znaczenie:
– zwierzę, które jest trzymane w domu dla towarzystwa i o które się dba, dobrze traktuje; zwierzątko domowe
– (mowa potoczna) ciepły, przyjazny sposób zwracania się do kogoś (zwłaszcza kobiety lub dziecka); kochana / kochany
– (mowa potoczna) miła, uprzejma osoba, którą łatwo polubić
– to be somebody’s pet / być czyimś „pet’em”, (negatywny wydźwięk) być ulubieńcem kogoś, kto ma władzę i dlatego być traktowanym priorytetowo, być faworyzowanym

pet, czasownik, znaczenie:
– głaskać, pieścić

pet, przymiotnik, znaczenie:
– wybrany, ulubiony (np. pet subject at school / ulubiony przedmiot w szkole)

pet hate – coś, czego się szczególnie nie lubi; coś, co bardzo denerwuje

 

Materiały źródłowe (słówka):

 

Zdjęcie pochodzi ze strony A Bit Of Pop Music. “Go West” to przebój Pet Shop Boys z 1993 roku.