Kategoria: Codzienne życie

Nie przesadzaj, bo zabraknie ci doniczek!

Niedawno postanowiłam zacząć swoją kolekcję roślin domowych. Część z nich kupiłam, a część dostałam w postaci szczepek. I aby je posadzić musiałam zaopatrzyć się w większą ilość ziemi doniczkowej. Postanowiłam zamówić ją online. I wiecie co? Mimo że mieszkam w UK ponad 10 lat, nie wiedziałam, jak jest „ziemia doniczkowa” po angielsku! I sama tej nazwy też nie zgadłam, podpowiedział mi ją dopiero Google translator.

Przesadzać kwiatki

Możemy posadzić albo „młode, małe rośliny / baby plants” albo „ucięte części rośliny, które są w stanie wypuścić korzenie / plant cuttings„. Możemy „to plant in a pot / posadzić w doniczce” albo krócej – to pot / posadzić w doniczce.

Czasem trzeba „potted plant / (już) zasadzoną (w doniczce) roślinę” „przesadzić / repot„, jeśli jej korzenie wyrastają poza naczynie. A do tego wszystkiego potrzebna jest nam „ziemia doniczkowa„, czyli – potting mix.

Sami widzicie, nie przesadziłam z tą ziemią!

Moim zdaniem wyjątkowo trudno jest wpaść na to, jak jest ziemia doniczkowa po angielsku. Natomiast przesadzać, w sensie – wyolbrzymiać coś, przejaskrawiać, to w angielskim zupełnie nowe słowo. Jest to mianowicie – to exaggerate.

Don’t exaggerate! / Nie przesadzaj!

Prócz czasownika „to exaggerate // przesadzać/wyolbrzymiać” mamy jeszcze rzeczownik „exaggeration // przesada/przejaskrawienie” (np. It’s a huge exaggeration / To gruba przesada) oraz przymiotnik exaggerated // przesadzony/wyolbrzymiony.

Nie przesadzaj, bo zabraknie ci doniczek!

Don’t exaggerate because you will run out of plant pots / Nie przesadzaj, bo skończą ci się (to run out of – czasownik złożony – skończyć się) doniczki – no przetłumaczymy to słowo po słowie, ale zupełnie nie oddamy sensu tego żartu, ani nawet nie stworzymy żadnego logicznego angielskiego zdania.

 

Strefa Kujona:

baby plant – mała, młoda roślina; np. A mature spider plant will produce stems with a baby spider plant at the tip. These tiny plants are also called ‘spiderettes’ and can be grown on to make new plants for free. / Dojrzała zielistka będzie produkować łodygi z małą zielistką na końcu. Te malutkie rośliny są też nazywane „spiderettes” i mogą dalej rosnąć, by stać się nowymi roślinami za darmo.

A tak wygląda ta popularna roślina domowa zwana po polsku zielistką, a po angielsku, moim zdaniem bardzo trafnie, „spider plant / pajęczą rośliną”

plant cutting – (od „to cut / ciąć, kroić) szczepka, sadzonka (część rośliny, którą zamierza się ukorzenić lub już ukorzeniona część rośliny); np. The easiest ways to propagate houseplants is by taking a cutting or by dividing the plant. Division basically means separating the roots of the baby plant from the mother plant and repotting them. (…) Put your cuttings in a jar of tepid water and put the jar somewhere that receives bright, indirect light. Within a few days, you should see tiny roots sprouting. / Najłatwiejszym sposobem rozmnażania roślin domowych jest branie szczepki lub dzielenie rośliny. Dzielenie w zasadzie oznacza oddzielenie korzeni młodej rośliny od rośliny macierzystej i ponowne przesadzenie (przesadzenie do nowej doniczki). (…) Umieść swoje szczepki (fragmenty rośliny) w słoiku z letnią wodą, który postaw gdzieś, gdzie dostanie on jasne, niebezpośrednie światło. W ciągu kilku dni powinieneś widzieć kiełkujące malutkie korzenie. (Pamiętacie profesor Sprout z Harry’ego Pottera? Profesor Sprout, która zajmowała się magicznymi roślinami, przetłumaczymy na polski jako – profesor Kiełek)

pot [wymowa: pɒt], czasownik, znaczenie:
– posadzić roślinę w doniczce (doniczka //plant pot/flowerpot); np. I’m going to pot these seedlings / Zamierzam posadzić te siewki („seedling / siewka” od „seed / nasiono”)
– trafić bilą do łuzy/rękawa (np. w bilardzie)
– zastrzelić/ustrzelić zwierzynę/ptactwo (by później je zjeść) lub strzelać w zwierzynę nieuważnie celując

repot – przesadzić roślinę do nowej doniczki; np. Cacti should be repotted as soon as the roots begin to show through the drainage holes at the bottom of its pot. As a general rule, fast growing species should be repotted every two to three years and slow growing species every three to four years. Repotting is best carried out in the spring, when cacti are enjoying active growth. Water the cactus two days before repotting, so the roots are moist but not saturated. / Kaktusy powinny być przesadzane, jak tylko (ich) korzenie zaczynają pokazywać się przez dziurki na dole doniczki. Jest zasada, że szybko rosnące gatunki powinny być przesadzane co 2 – 3 lata, a wolnorosnące gatunki – co 3-4 lata. Przesadzanie najlepiej przeprowadzić na wiosnę, kiedy kaktusy mają czas aktywnego wzrostu. Podlej kaktusa dwa dni przed przesadzaniem, żeby korzenie były wilgotne, ale nieprzemoczone.

potting mix – ziemia doniczkowa (czyli „sadzeniowa mieszanka”, czasem ziemię doniczkową znajdziemy też jako: „potting compost / kompost do sadzenia”, „repotting mix / mieszanka do przesadzania” albo mieszanki przygotowane specjalnie pod gatunki roślin np. orchid potting mix / ziemia dla storczyków)

Przykłady produktów:


exaggerate [wymowa: ɪɡˈzædʒəreɪt], czasownik, znaczenie:
– przesadzać, popadać w przesadę, wyolbrzymiać, przejaskrawiać, koloryzować

 

Materiały źródłowe (słówka):

 

Zdjęcie na górze wpisu wykonała Hannah Busing. Zdjęcie zielistki pochodzi z Wikipedii, a profesor Sprout z – The Mirror.

Czasownik „to plant” – czyli o tym, co jeszcze można „zasadzić”

We wpisie “Flower i plant” starałam się ułatwić przyswoić znaczenie rzeczownika “plant” sugerując, by tłumaczyć go sobie na – zasadzeniec. Jeśli “plant” przetłumaczylibyśmy sobie na “roślina”, to trudno nam byłoby zapamiętać pozostałe znaczenia tego słowa.

Ci z Was, którzy poszli za moją sugestią, będą teraz mieli też łatwiej z zapamiętaniem czasownika “to plant”. Bo ten ze słowem “roślina” to już w ogóle nie ma nic wspólnego.

Zasadzić, posadzić, sadzić


Old proverb: Every man should plant a tree, build a house and father a son / Stare przysłowie: Każdy mężczyzna powinien zasadzić drzewo, zbudować dom i spłodzić syna.

I plant my garden every spring / Sadzę ogród każdej wiosny.

Nigdy wcześniej się nad tym nie zastanawiałam, ale właściwie to “ogrodu” się nie sadzi, tylko rośliny. Ogród powstaje na skutek posadzenia roślin. W języku angielskim mamy dokładnie taki sam skrót myślowy.

“Posadzić” i czekać na efekt

Gdyby wziąć z pierwszego tłumaczenia “to plant” to znaczenie, że coś się umieszcza gdzieś na stałe i czeka, aż to coś przyniesie efekt, to ów czasownik można by stosować nie tylko do opisu roślin:

– He claims that the drugs were planted on him / Utrzymuje, że narkotyki zostały mu podrzucone [to plant – podłożyć/ukryć coś nielegalnego (np. narkotyki) w czyiś rzeczach (ubraniach, bagażu), by ta osoba potem została oskarżona o popełnienie przestępstwa],

– The police had planted an informer in the gang / Policja umieściła informatora wśród (członków) gangu [to plant – wysłać informatora/wtyczkę, by dołączył do grupy kryminalnej (lub do wroga) w celu uzyskiwania i przekazywania informacji o niej],

– The bomb was planted in the station waiting room / Bomba została podłożona w poczekalni stacji (to plant – podłożyć bombę w miejscu, gdzie ma ona później wybuchnąć).

Zasiać wątpliwości i rozsiać plotkę

Również rzeczy abstrakcyjne można gdzieś “plant /umieścić na stałe i czekać, aż wywołają efekt”:

Who planted these rumours? / Kto zaczął te plotki?

He planted the first seeds of doubt in my mind / Zasiał pierwsze wątpliwości w mojej głowie.

Zasadzić siebie…

This was not at all to the liking of Gimli. 'The agreement was made without my consent,’ he said. 'I will not walk blindfold, like a beggar or a prisoner. And I am no spy. My folk have never had dealings with any of the servants of the Enemy. Neither have we done harm to the Elves. I am no more likely to betray you than Legolas, or any other of my companions.’ //

To zupełnie nie było w smak Gimliemu. [jeden z Drużyny Pierścienia, krasnal]
– Porozumienie zostało zrobione bez mojej zgody – powiedział. – Nie będę chodził z zawiązanymi oczami jak żebrak, czy więzień. I nie jestem szpiegiem. Mój lud nigdy nie miał konszachtów z nikim służącym Wrogowi. Ani też nie krzywdziliśmy Elfów. Nie jest ani trochę bardziej prawdopodobne, że to ja zdradzę ciebie, niż to, że zrobi to Legolas albo ktokolwiek z moich towarzyszy.

'I do not doubt you,’ said Haldir. 'Yet this is our law.(…) // – Wierzę ci – rzekł Haldir. – Jednak to jest nasze prawo.

Gimli was obstinate. He planted his feet firmly apart, and laid his hand upon the haft of his axe. 'I will go forward free,’ he said, 'or I will go back and seek my own land, where I am known to be true of word (…)’ //

Gimli był zawzięty. Stanął stanowczo w szerokim rozkroku i położył rękę na trzonku swojej siekiery.
– Albo pójdę dalej wolno – powiedział – albo zawrócę i będę szukał swojej własnej ziemi, gdzie wiedzą, że dotrzymuję słowa.

Właściwie w tym fragmencie można by dać po prostu “stood / stał”, ale “plant” sugeruje, że krasnolud Gimli był: stanowczy i zdeterminowany, nie zamierzał się ruszyć, ani być ignorowany, czekał, aż jego sprawa zostanie rozwiązana.

… i zasadzić komuś

Okazuje się, że w języku angielskim komuś możemy zasadzić zupełnie inne rzeczy, niż w polskim. Nie będzie to kopniak, ale najczęściej:

– She planted a kiss on her forehead / Pocałowała ją w czoło,

– He planted a blow on his opponent’s jaw / Uderzył swojego przeciwnika w szczękę.

 

Strefa Kujona:

plant [wymowa: plɑːnt], czasownik, znaczenie:
– sadzić rośliny (nasiona, bulwy itp.) w ziemi; np. Old proverb: Every man should plant a tree, build a house and father a son / Stare przysłowie: Każdy mężczyzna powinien posadzić drzewo, zbudować dom i spłodzić syna (zauważcie, jakie znaczenie ma czasownik “father”)
– zasadzić/posadzić ogród, działkę, pole itp.; np. I plant my garden every spring / Sadzę ogród każdej wiosny (dopiero teraz zauważyłam, że nasze “sadzić ogród” w sumie nie ma sensu, bo to rośliny się sadzi w ziemi, a nie ogród się sadzi w ziemi; dokładnie taki sam skrót myślowy jest też w języku angielskim)
– stanąć, ustawić, umieścić (coś, siebie) w konkretnym miejscu lub konkretnej pozycji; np. They planted a flag on the summit / Ustawili flagę na szczycie, He planted himself squarely in front of us / Stanął bezpośrednio przed nami, My brother planted himself on the sofa in front of the television / Mój brat usadził się na sofie przed telewizorem, She planted her hands on her hips / Położyła dłonie na biodrach, He planted his elbows on the sill / Oparł łokcie o parapet
– podłożyć bombę w miejscu, gdzie ma ona później wybuchnąć; np. The bomb was planted in the station waiting room / Bomba została podłożona w poczekalni stacji
– podłożyć/ukryć coś nielegalnego (np. narkotyki) w czyiś rzeczach (ubraniach, bagażu), by ta osoba potem została oskrżona o popełnienie przestępstwa; np. He claims that the drugs were planted on him / Utrzymuje, że narkotyki zostały mu podłożone
– wysłać informatora/wtyczkę, by dołączył do grupy kryminalnej (lub do wroga) w celu uzyskiwania i przekazywania informacji o niej; np. The police had planted an informer in the gang / Policja umieściła informatora wśród (członków) gangu
– sprawić, że ktoś będzie myślał w pewien sposób lub wierzył w coś (szczególnie gdy ta osoba nie zdaje sobie sprawy, że na nią wpłynięto); zasiać wątpliwości; podrzucić myśl/idee; puścić plotkę; np. Who planted these rumours? / Kto zaczął te plotki?
– umieścić coś stanowczo i mocno w określonym miejscu; np. She planted a kiss on her forehead / Pocałowała ją w czoło, He planted a blow on his opponent’s jaw / Uderzył swojego przeciwnika w szczękę

 

Materiały źródłowe (słówka):

 

Zdjęcie wykonał Markus Spiske.

Hoover i hover

Kiedyś zdarzyło mi się pomylić powyższe słowa w wymowie. I zamiast „I was hoovering” powiedziałam: I was hovering. Moi rozmówcy mocno mi się zaczęli przyglądać, a ja odwołałam się do niezawodnej metody – zaczęłam, jak mim, udawać, że odkurzam niewidzialnym odkurzaczem. Tym prymitywnym, acz zawsze skutecznym sposobem, przekazałam w końcu to, co miałam na myśli. No ale należy zadać pytanie – jak mnie zrozumiano za pierwszym razem?

Vacuum cleaner i to vacuum

Wydaje mi się, że w podręcznikach do angielskiego „odkurzacz” raczej będzie tłumaczony na – vacuum cleaner (dosłownie: próżniowy sprzątacz), a „odkurzać” na – to vacuum. Te dwa słowa można jednak zupełnie inaczej przełożyć.

Hoover i to hoover

Zamiast „vacuum cleaner” i „to vacuum” można powiedzieć „hoover / odkurzacz” i „to hoover / odkurzać”. Skądże wzięły się te wyrazy?

Był taki pan o imieniu William Hoover…

Słowo „hoover”, jakie dziś znajdziemy w każdym słowniku, było na początku nazwiskiem amerykańskiego biznesmena Williama Hoovera, który na początku XX wieku odkupił patent na elektryczną, ssącą zamiatarkę (Electric Suction Sweeper). Tak właśnie nazwał pierwszy odkurzacz jego wynalazca James Sprangler.

Sprangler, który nie posiadał środków, by udoskonalić swój gadżet na tyle, by stał się on źródłem dochodu, został zatrudniony w firmie pana Hoovera. Tam właśnie dokonywał kolejnych ulepszeń w konstrukcji odkurzacza. Po jego śmierci William Hoover zmienił nazwę firmy z Electric Suction Sweeper Company na – Hoover Suction Sweeper Company.

Udoskonalenia, nowy i nowoczesny wygląd oraz aktywna kampania reklamowa spowodowały, że odkurzacze Hoover stały się popularne także w Europie. I dlatego dziś słowo „hoover” oznacza: odkurzacz i odkurzać.

„I was hovering”

Jak byśmy zrozumieli zdanie „I was hovering”?

Czasownik „to hover” usłyszymy w filmach przyrodniczych pokazujących drapieżne ptaki zawisające w powietrzu (przykład takiego „hovering” wykonywanego przez sokoła wędrownego tutaj). Wiszący nieruchomo w powietrzu helikopter też opiszemy jako „hovering” oraz: They saw a UFO hovering silently above their village / Widzieli UFO unoszące się bezszelestnie nad ich wioską.

Pozostałe tłumaczenia „to hover” są wariacjami jego pierwszego znaczenia:
– stać gdzieś nieruchomo (lub blisko kogoś) ochoczo lub nerwowo czekając, aż ktoś ciebie zauważy, „wisieć nad kimś”;
– utrzymywać się przy lub blisko jakiejś wartości; np. (bądźmy optymistami) Inflation is hovering at 3% / Inflacja utrzymuje się na 3%;
– zatrzymać kursor myszy na jakimś miejscu ekranu.

Nie dopytywałam się później, jak mnie zrozumiano, ale najprawdopodobniej, że gdzieś wisiałam w powietrzu albo czekałam w zawieszeniu. W sumie, gdyby odkurzacz był mocniejszy i miał bardzo silny wywiew powietrza, a ja – dużo lżejsza, to teoretycznie mogłabym jednocześnie „odkurzać / hoover” i „wisieć nieruchomo / hover”.

 

Strefa Kujona:

vacuum cleaner [wymowa: ˈvæk.juːm ˌkliː.nə(r)], rzeczownik, znaczenie:
– odkurzacz (gdyby dosłownie przetłumaczyć to słowo, to mielibyśmy: próżniowy sprzątacz)
Odkurzacz to także: vaccum i (potocznie) vac

vacuum [wymowa: ˈvæk.juːm], czasownik, znaczenie:
– używać odkurzacza, odkurzać odkurzaczem

Hoover [wymowa: ˈhuː.və(r)], rzeczownik, znaczenie:
– marka odkurzaczy
– hoover – odkurzacz

hoover [wymowa: ˈhuː.və(r)], czasownik, znaczenie:
– używać odkurzacza, odkurzać odkurzaczem

hover [wymowa: ˈhɒv.ə(r)], czasownik, znaczenie:
– unosić się w powietrzu, wisieć w powietrzu (o ptakach, helikopterach); np. They saw a UFO hovering silently above their village / Widzieli UFO unoszące się bezszelestnie nad ich wioską
– stać gdzieś nieruchomo (lub blisko kogoś) ochoczo lub nerwowo czekając, aż ktoś ciebie zauważy [chyba to można przetłumaczyć na: stać (tam nieruchomo), czekać niecierpliwie/ochoczo, oczekiwać, wisieć nad kimś itp.]; np. He hovered over her, waiting for an answer / Stał nad nią nieruchomo, niecierpliwie czekając odpowiedzi
– utrzymywać się przy (lub blisko) jakiejś wartości (albo stanu); np. Inflation is hovering at 3% / Inflacja utrzymuje się na 3%; She was hovering between life and death / Była zawieszona między życiem a śmiercią
– najechać kursorem myszy na jakieś miejsce ekranu; np. The link changes to green when the mouse hovers over it / Link zmienia się na zielony, kiedy mysz na niego najedzie (wisi nad nim, zatrzymuje się nad nim)

 

Materiały źródłowe:


słówka

inne

 

Zdjęcie pochodzi z Wikipedii. Przedstawia wczesny (około roku 1908) model odkurzacza firmy Electric Suction Sweeper Company.

Ewolucja czatu

Wnuk mówi do dziadka:
– Kiedyś to mieliście źle: nie było internetu, komórek, czatu ani Gadu-Gadu… Jak Ty babcię poznałeś?
– No, jak nie było? Wszystko było – odpowiada dziadek.
– Nie rozumiem – mówi zdziwiony wnuczek.
– No przecież babcia mieszkała w internacie, a jak wracała ze szkoły, to ja stałem na czatach. Wychodziłem z babcią na gadu-gadu, a jakby nie komórka, to i Ciebie, i Twojego ojca nie byłoby na świecie!

Czatowanie na internecie, w poświęconych do tego grupach (chat roomach / pokojach czatów) chyba też odchodzi powoli do lamusa. Co tak naprawdę oznacza angielskie słowo „chat” i czy są jakieś spokrewnione z nim słowa, które przydają się w codziennej rozmowie?

Co oznacza angielskie słowo „chat”?

To tak popularne dawniej słowo „czat” wzięło się od angielskiego „chat” – (1) pogawędka lub – (2) rozmowa przez internet (jako rzeczownik) oraz – (1) gadać lub – (2) prowadzić rozmowę przez internet/czatować (jako czasownik).

Zawsze miałam wrażenie, że wzrost zaburzeń psychicznych ma związek z tym, że coraz mniej ze sobą rozmawiamy. No i dobrze mi się zdawało:

Chatting to colleagues, neighbours and other parents on the playground benefits people’s wellbeing just as much as close friendships, new research suggests / Rozmawianie z kolegami z pracy, sąsiadami i innymi rodzicami na placu zabaw (dla dzieci) jest korzystne dla dobrostanu ludzi tak samo, jak bliskie przyjaźnie, nowe badania wskazują

Kogo określimy „chatty”?

Kogoś, kto jest gadatliwy i zawsze ma czas na pogawędkę, określimy – chatty. W Wielkiej Brytanii jest nawet prowadzący chat show (= talk show) komik – Alan Carr, który określa siebie „chatty man // gadatliwy człowiek/mężczyzna”.

Chit-chat

Takie gadu-gadu, pitu-pitu nazwiemy – small talk lub chit-chat.

Chat up – i jest ciekawiej!

Chat, small talk, czy chit-chat są bardzo przyjemnymi zajęciami i, jak potwierdzają badania, niezbędnymi dla utrzymania dobrego samopoczucia oraz zdrowia psychicznego.

Jeśli podkręcimy „chat” (podniesiemy, tak można sobie skojarzyć ten czasownik złożony) to dostaniemy „chat up / flirtować, podrywać”. I stąd mamy też: chat-up / flirtowanie, podryw, chat-up line / tekst na podryw i chatline / linia telefoniczna oferująca możliwość rozmowy w celach rozrywkowych.

DODATEK
Bardzo podobnym słowem do „chat // pogawędka/rozmowa” jest „chatter”. I oba mają także bardzo zbliżone znaczenia! Co oznacza „chatter” i „chatterbox” dowiesz się stąd.

 

Strefa Kujona:

chat [wymowa: tʃæt], rzeczownik, znaczenie:
– pogawędka; lekka, przyjacielska rozmowa; np. (z nagłówka prasowego) Want a man to listen? Talk to him at 8.15pm: Best time for a chat is when a chap has just sat down for dinner / Chcesz, żeby mężczyzna słuchał? Rozmawiaj z nim o 8:15 wieczorem: Najlepszy czas na pogawędkę jest kiedy chłop właśnie zasiadł do kolacji
– rozmowa za pośrednictwem Internetu, polegająca na przekazywaniu treści w formie pisemnych komunikatów; czat; np. Fans are invited to an online chat / Fani są zaproszeni do (uczestniczenia w) czacie

chat [wymowa: tʃæt], czasownik, znaczenie:
– ucinać sobie pogawędkę; np. Chatting to colleagues, neighbours and other parents on the playground benefits people’s wellbeing just as much as close friendships, new research suggests / Rozmawianie z kolegami z pracy, sąsiadami i innymi rodzicami na placu zabaw (dla dzieci) jest korzystne dla dobrostanu ludzi tak samo, jak bliskie przyjaźnie, nowe badania wskazują
– czatować (brać udział w dyskusji polegającej na wysyłaniu wiadomości tekstowych przez internet); np. I’ve been chatting online with my best friend / Czatowałem na necie z moim najlepszym przyjacielem/przyjaciółką

chatty [wymowa: ˈtʃæt.i], przymiotnik, znaczenie:
– (potocznie) rozmowny, gadatliwy
– (potocznie; styl pisania) lekki, potoczny, koleżeński, gawędziarski

chit-chat [wymowa: ˈtʃɪt.tʃæt], rzeczownik, znaczenie:
– (potocznie) gadka szmatka, gadu-gadu, small talk (lekka rozmowa o mało istotnych rzeczach)

chat up, czasownik, znaczenie:
– (potocznie) flirtować z kimś, podrywać kogoś, zagadywać kogoś

chat-up [wymowa: ˈtʃæt ʌp], rzeczownik, znaczenie:
– (potocznie) podryw, flirt

chat-up line [wymowa: ˈtʃæt.ʌp ˌlaɪn], rzeczownik, znaczenie:
– (potocznie) tekst na podryw – czyli np. coś takiego: You’re so sweet, you’re giving me a toothache / Jesteś taka słodka, sprawiasz, że mam ból zębów 😉

chatline [wymowa: ˈtʃætlaɪn], rzeczownik, znaczenie:
– linia telefoniczna oferująca możliwość rozmowy, szczególnie w celu rozrywki

 

Materiały źródłowe (słówka):

 

Grafikę wykonał OpenClipart-Vectors.

Kto w UK dostaje pension?

Jeśli napotkalibyście słowo „pension”, to nie przyszłoby Wam od razu do głowy tłumaczenie: pensja? „Pension”, podobnie jak pensja, jest także sumą pieniędzy regularnie wpłacaną na konto osoby, tylko że „pension” dostaje się wtedy, gdy skończy się pracować zawodowo. „Pension” przetłumaczymy na – emerytura.

A „pensioner” to z kolei emeryt. Aby dostać emeryturę (State Pension / emeryturę państwową) trzeba osiągnąć wiek emerytalny / State Pension age.

Czym w takim razie jest retirement?

Rozbijmy zjawisko emerytury na dwa składniki: pieniądze, jakie się dostaje za lata pracy i okres, kiedy się nie pracuje zawodowo.

To pierwsze to – pension / emerytura (pieniądze), a to drugie to – retirement / emerytura (czas, kiedy się już nie pracuje).

Retired

Zamiast słowa „pensioner” zwykle można użyć przymiotnika retired / emerytowany; np. He is a retired teacher / On jest emerytowanym nauczycielem.

Retirement homes i retirement community

Starsze osoby, które wciąż są w stanie zadbać o siebie, mogą zamieszkać w retirement homes. „Retirement home” to dom lub mieszkanie w osiedlu specjalnie zaprojektowanym dla starszych osób (często, by tam zamieszkać, należy mieć skończony pewien wiek, nie pracować lub pracować na część etatu). Osiedle z retirement homes nazwiemy – retirement community (community / społeczność).

To retire

„Retirement” i „retired” pochodzą od czasownika „to retire”, którego znaczenie można uogólnić do: wycofać się (z akcji).

David Beckham has retired from football, bringing an end to a glittering career on the field / David Beckam przeszedł na emeryturę w futbolu, kończąc błyskotliwą karierę na boisku.

Słynny brytyjski głosiciel teorii spiskowych – David Icke też kiedyś grał w piłkę nożną, ale:

Chronic ingury issues forced Icke to retire from football in 1973 at the age od 21, meaning his career was very much shortlived / Problemy z przewlekłą kontuzją zmusiły Icke’a, by wycofał się z futbolu w 1973 roku w wieku 21 lat, co znaczy, że jego kariera była bardzo krótka.

W starych książkach często napotkamy „retire” w znaczeniu „iść spać”; np. I retired late that evening / Późno poszedłem spać tamtego wieczoru.

Jestem w trakcie któregoś już czytania słynnej powieści „Jane Eyre” (polskie tłumaczenie to „Dziwne losy Jane Eyre”). Jane Eyre pracuje jako guwernantka w posiadłości Thornfield pana Rochestera. Los sprawił, że doświadczony przez życie i zgorzkniały Mr. Rochester zakochuje się ze wzajemnością w biednej, dobrej Jane. Jednak Jane dowiaduje się (i to w momencie brania ślubu), że jej wybranek ma żonę. Rochester próbuje ratować sytuację i wyjawia swoje motywy oraz opisuje, jak podstępnie wciągnięto go w to pierwsze małżeństwo. Jednak Jane, po wysłuchaniu ściskającego za serce wyznania, i tak decyduje się zrobić, to co uważa za słuszne:

I retired to the door / Wycofałam się do drzwi
„You are going, Jane?” / „Odchodzisz Jane?”
„I am going, ser.” / „Odchodzę, proszę pana.”
„You are leaving me?” / „Opuszczasz mnie?”
„Yes.” / „Tak.”

W tej scenie „retire” zrozumiemy jako – wycofać się; opuścić dane miejsce i udać się w jakieś spokojne miejsce; oddelegować się. Po dowiedzeniu się, że Mr. Rochester ma żonę w momencie brania z nim ślubu, a potem usłyszeniu niezmiernie wylewnego, jak na Anglika, wyznania miłości, któż nie miałby mętliku w głowie i nie musiałby „retire”, żeby to wszystko na spokojnie przemyśleć?!

DODATEK
W Wielkiej Brytanii bardzo często mówi się o pension pot? Pension pot przetłumaczymy na: garniec emeryta. Czym jest ten pension pot, a czym – pension plan? Odpowiedź znajdziesz tutaj.

 

Strefa Kujona:

pension [wymowa: ˈpenʃn], rzeczownik, znaczenie:
– emerytura (w znaczeniu: pieniądze regularnie otrzymywane od rządu lub zakładu pracy po skończeniu pracy zawodowej)

pensioner [wymowa: ˈpen.ʃən.ə(r)], rzeczownik, znaczenie:
– emeryt (ktoś, kto dostaje świadczenie emerytalne)

retired [wymowa: rɪˈtaɪəd], przymiotnik, znaczenie:
– emerytowany, będący na emeryturze (niewykonujący zawodu, w stanie spoczynku)

retirement [wymowa: rɪˈtaɪəmənt], rzeczownik, znaczenie:
– przejście na emeryturę (zaprzestanie pracy zawodowej, zwykle z powodu osiągnięcia określonego wieku)
– emerytura (czas w życiu, kiedy przestaje się pracować zawodowo, zwykle z powodu osiągnięcia pewnego wieku)
– zakończyć karierę (przejść na emeryturę) np. w sporcie, polityce, modelingu

retirement home [wymowa: rɪˈtaɪəmənt həʊm], rzeczownik, znaczenie:
– dom spokojnej starości, dom starców [dom lub mieszkanie, w którym starsza osoba żyje, szczególnie, gdy należy do osiedla domów specjalnie zaprojektowanych dla starszych ludzi; miejsce, gdzie żyją starsi ludzie i gdzie się nimi opiekuje (w retirement homes żyją osoby, które nie wymagają lub wymagają mało opieki, w przeciwieństwie do care homes / domach opieki)]

retirement community [wymowa: rɪˈtaɪəmənt kəmjuːnəti], rzeczownik, znaczenie:
– osiedle zaprojektowane dla starszych osób

retire [wymowa: rɪˈtaɪə(r)], czasownik, znaczenie:
– przestać pracować zawodowo, przejść na emeryturę (odejść z pracy i przestać pracować, szczególnie z powodu wieku lub choroby), odprawić kogoś na emeryturę
– (w sporcie) wycofać się z zawodów, walki itp. zwykle z powodu doznania urazu
– (język oficjalny) opuścić dane miejsce (np. głośne spotkanie, wydarzenie rodzinne) i udać się w cichsze i odosobnione miejsce; oddelegować się; udać się (gdzieś/po coś)
– (o wojsku, język oficjalny) wycofać się z walki w celu reorganizacji szeregów
– (język literacki) iść spać

 

Materiały źródłowe (słówka):