Yule log to rodzaj ciasta, jakie tradycyjne je się w czasie Bożego Narodzenia w Wielkiej Brytanii. Wypiek ten jest tak dekorowany, by można było odnieść wrażenie, że jest kawałkiem kłody lub polana (np. masa czekoladowa, jaką jest pokryty, jest tak wyżłobiona, by przypominała korę drzewa).
Co oznacza nazwa Yule log i dlaczego te rolady je się właśnie w święta?
Co to jest Yule?
Tak, jak Wszystkich Świętych zastąpiło pogańskie święto Samhain (stąd zrodziło się Halloween), tak dzisiejsze Christmas / Boże Narodzenie dzieje się w miejsce Yule. Yule było świętem obchodzonym przez ludy północnej Europy, przypadającym na czas przesilenia zimowego.
No ale dlaczego Yule log je się w Boże Narodzenie?
Jedną z tradycji czasu Yule było palenie w ognisku specjalnie wybranej kłody, zwanej Yule log. Zwyczaj ten został zasymilowany przez chrześcijańskie Boże Narodzenie. Na początku rzeczywiście palono w dawniejszych, większych kominkach Christmas logs, które ceremonialnie ciągnięto z lasu do domu (po takim wysiłku każdy spał, jak kamień – slept like a log). A dziś echo tej tradycji widzimy w popularnym cieście wyglądem przypominającym właśnie kawałek drewna (Yule log // Bożonarodzeniowa/Świąteczna kłoda/polano).
Czasownik „to log”
Z pewnością nie zdziwi Was, że „to log” oznacza: wyrąbywać drzewa (stąd mamy: logging industry / pozyskiwanie drewna).
Czasownik „log” skojarzymy też z: zalogować się (log in) i wylogować się (log out) np. z Facebooka.
No ale dlaczego nagle kłoda i rąbanie drzew skoligaciło się z „to log”, czyli (też): rejestrować, zapisywać?
Co wspólnego ma log z logowaniem?
Sznur z zasupłanymi w regularnych ostępach węzłami, zakończony kawałkiem drewna (the log) był dawniej urządzeniem do mierzenia prędkości statku. Metoda jego używania była bardzo prosta. Otóż należało ową linę wyrzucić za burtę i pozwolić jej się bez przeszkód rozwijać. Drewno uniemożliwiało zatonięcie sznura, czyli pozwalało na większą dokładność pomiaru. A po upłynięciu określonego czasu (praktycznie – gdy w klepsydrze przesypał się cały piasek), należało tylko policzyć ile supłów, powiedzmy, było mokrych. I w ten sposób ustalano prędkość statku w węzłach (knots).
Tempo płynięcia statku, czyli w praktyce – ilość węzłów, następnie zapisywano. A owo regularne notowanie prędkości statku nazywano logowaniem. I tym sposobem powoli „to log” zaczął również oznaczać: rejestrować, zapisywać.
Strefa Kujona:
Yule [wymowa: juːl], rzeczownik, znaczenie:
– (staromodnie, literacko) święto/okres Bożego Narodzenia
yule log [wymowa: ˈjuːl lɒɡ], rzeczownik, znaczenie:
– duża kłoda drewna tradycyjnie spalana w Wigilię Bożego Narodzenia;
– ciasto w kształcie polana/kłody (rolada) i przyozdobione tak, jakby było pokryte korą, tradycyjnie jedzone w Boże Narodzenie
log [wymowa: lɒɡ], rzeczownik, znaczenie:
– kłoda (pień zrąbanego lub zwalonego drzewa bez gałęzi), polano (kawał drewna przeznaczony na opał);
– (też: logbook) dziennik pokładowy (oficjalny zapis wydarzeń, jakie dzieją się przez określony czas, szczególnie podczas podróży statkiem lub samolotem);
– dziennik, rejestr (pisany na papierze lub cyfrowy zapis aktywności na komputerze albo na linii telefonicznej);
– (potocznie) logarytm
to sleep like a log, wyrażenie, znaczenie:
– (potocznie) spać jak kamień (spać mocno, głęboko)
log [wymowa: lɒɡ], czasownik, znaczenie:
– rejestrować, oficjalnie coś notować/zapisać; np. The police log all phone calls / Policja rejestruje wszystkie rozmowy telefoniczne;
– podróżować przez określony czas lub pokonać podróżując określoną odległość; np. The pilot has logged 1 000 hours in the air / Pilot zrobił 1 000 godzin w powietrzu (wylatał 1 000 godzin);
– wyrąbywać drzewa (stąd mamy: logging industry / pozyskiwanie drewna)
log in/on, czasownik złożony, znaczenie:
– zalogować się
log off/out, czasownik złożony, znaczenie:
– wylogować się
Materiały źródłowe:
słówka
- Yule (Oxford Learner’s Dictionaries)
- Yule log (Oxford Learner’s Dictionaries)
- Log (Oxford Learner’s Dictionaries)
- To log (Oxford Learner’s Dictionaries)
- To log in/on (Oxford Learner’s Dictionaries)
- To log out/off (Oxford Learner’s Dictionaries)
inne
- Jul (Yule), Wikipedia, PL
- Yule festival, Britannica, ANG
- Skąd wziął się termin „węzeł” jako miara prędkości statków, The Pirate King, ANG
Zdjęcie Yule log wykonał Alex Diffor. Jeśli ktoś z Was wybiera się w rejs i chciałby pomierzyć prędkość statku starą metodą, to na eBay’u można kupić to urządzenie ze zdjęcia w środku tekstu.
