Kategoria: Wieloznaczność słów – brytyjski myk

Czasownik „to plant” – czyli o tym, co jeszcze można „zasadzić”

We wpisie “Flower i plant” starałam się ułatwić przyswoić znaczenie rzeczownika “plant” sugerując, by tłumaczyć go sobie na – zasadzeniec. Jeśli “plant” przetłumaczylibyśmy sobie na “roślina”, to trudno nam byłoby zapamiętać pozostałe znaczenia tego słowa.

Ci z Was, którzy poszli za moją sugestią, będą teraz mieli też łatwiej z zapamiętaniem czasownika “to plant”. Bo ten ze słowem “roślina” to już w ogóle nie ma nic wspólnego.

Zasadzić, posadzić, sadzić


Old proverb: Every man should plant a tree, build a house and father a son / Stare przysłowie: Każdy mężczyzna powinien zasadzić drzewo, zbudować dom i spłodzić syna.

I plant my garden every spring / Sadzę ogród każdej wiosny.

Nigdy wcześniej się nad tym nie zastanawiałam, ale właściwie to “ogrodu” się nie sadzi, tylko rośliny. Ogród powstaje na skutek posadzenia roślin. W języku angielskim mamy dokładnie taki sam skrót myślowy.

“Posadzić” i czekać na efekt

Gdyby wziąć z pierwszego tłumaczenia “to plant” to znaczenie, że coś się umieszcza gdzieś na stałe i czeka, aż to coś przyniesie efekt, to ów czasownik można by stosować nie tylko do opisu roślin:

– He claims that the drugs were planted on him / Utrzymuje, że narkotyki zostały mu podrzucone [to plant – podłożyć/ukryć coś nielegalnego (np. narkotyki) w czyiś rzeczach (ubraniach, bagażu), by ta osoba potem została oskarżona o popełnienie przestępstwa],

– The police had planted an informer in the gang / Policja umieściła informatora wśród (członków) gangu [to plant – wysłać informatora/wtyczkę, by dołączył do grupy kryminalnej (lub do wroga) w celu uzyskiwania i przekazywania informacji o niej],

– The bomb was planted in the station waiting room / Bomba została podłożona w poczekalni stacji (to plant – podłożyć bombę w miejscu, gdzie ma ona później wybuchnąć).

Zasiać wątpliwości i rozsiać plotkę

Również rzeczy abstrakcyjne można gdzieś “plant /umieścić na stałe i czekać, aż wywołają efekt”:

Who planted these rumours? / Kto zaczął te plotki?

He planted the first seeds of doubt in my mind / Zasiał pierwsze wątpliwości w mojej głowie.

Zasadzić siebie…

This was not at all to the liking of Gimli. 'The agreement was made without my consent,’ he said. 'I will not walk blindfold, like a beggar or a prisoner. And I am no spy. My folk have never had dealings with any of the servants of the Enemy. Neither have we done harm to the Elves. I am no more likely to betray you than Legolas, or any other of my companions.’ //

To zupełnie nie było w smak Gimliemu. [jeden z Drużyny Pierścienia, krasnal]
– Porozumienie zostało zrobione bez mojej zgody – powiedział. – Nie będę chodził z zawiązanymi oczami jak żebrak, czy więzień. I nie jestem szpiegiem. Mój lud nigdy nie miał konszachtów z nikim służącym Wrogowi. Ani też nie krzywdziliśmy Elfów. Nie jest ani trochę bardziej prawdopodobne, że to ja zdradzę ciebie, niż to, że zrobi to Legolas albo ktokolwiek z moich towarzyszy.

'I do not doubt you,’ said Haldir. 'Yet this is our law.(…) // – Wierzę ci – rzekł Haldir. – Jednak to jest nasze prawo.

Gimli was obstinate. He planted his feet firmly apart, and laid his hand upon the haft of his axe. 'I will go forward free,’ he said, 'or I will go back and seek my own land, where I am known to be true of word (…)’ //

Gimli był zawzięty. Stanął stanowczo w szerokim rozkroku i położył rękę na trzonku swojej siekiery.
– Albo pójdę dalej wolno – powiedział – albo zawrócę i będę szukał swojej własnej ziemi, gdzie wiedzą, że dotrzymuję słowa.

Właściwie w tym fragmencie można by dać po prostu “stood / stał”, ale “plant” sugeruje, że krasnolud Gimli był: stanowczy i zdeterminowany, nie zamierzał się ruszyć, ani być ignorowany, czekał, aż jego sprawa zostanie rozwiązana.

… i zasadzić komuś

Okazuje się, że w języku angielskim komuś możemy zasadzić zupełnie inne rzeczy, niż w polskim. Nie będzie to kopniak, ale najczęściej:

– She planted a kiss on her forehead / Pocałowała ją w czoło,

– He planted a blow on his opponent’s jaw / Uderzył swojego przeciwnika w szczękę.

 

Strefa Kujona:

plant [wymowa: plɑːnt], czasownik, znaczenie:
– sadzić rośliny (nasiona, bulwy itp.) w ziemi; np. Old proverb: Every man should plant a tree, build a house and father a son / Stare przysłowie: Każdy mężczyzna powinien posadzić drzewo, zbudować dom i spłodzić syna (zauważcie, jakie znaczenie ma czasownik “father”)
– zasadzić/posadzić ogród, działkę, pole itp.; np. I plant my garden every spring / Sadzę ogród każdej wiosny (dopiero teraz zauważyłam, że nasze “sadzić ogród” w sumie nie ma sensu, bo to rośliny się sadzi w ziemi, a nie ogród się sadzi w ziemi; dokładnie taki sam skrót myślowy jest też w języku angielskim)
– stanąć, ustawić, umieścić (coś, siebie) w konkretnym miejscu lub konkretnej pozycji; np. They planted a flag on the summit / Ustawili flagę na szczycie, He planted himself squarely in front of us / Stanął bezpośrednio przed nami, My brother planted himself on the sofa in front of the television / Mój brat usadził się na sofie przed telewizorem, She planted her hands on her hips / Położyła dłonie na biodrach, He planted his elbows on the sill / Oparł łokcie o parapet
– podłożyć bombę w miejscu, gdzie ma ona później wybuchnąć; np. The bomb was planted in the station waiting room / Bomba została podłożona w poczekalni stacji
– podłożyć/ukryć coś nielegalnego (np. narkotyki) w czyiś rzeczach (ubraniach, bagażu), by ta osoba potem została oskrżona o popełnienie przestępstwa; np. He claims that the drugs were planted on him / Utrzymuje, że narkotyki zostały mu podłożone
– wysłać informatora/wtyczkę, by dołączył do grupy kryminalnej (lub do wroga) w celu uzyskiwania i przekazywania informacji o niej; np. The police had planted an informer in the gang / Policja umieściła informatora wśród (członków) gangu
– sprawić, że ktoś będzie myślał w pewien sposób lub wierzył w coś (szczególnie gdy ta osoba nie zdaje sobie sprawy, że na nią wpłynięto); zasiać wątpliwości; podrzucić myśl/idee; puścić plotkę; np. Who planted these rumours? / Kto zaczął te plotki?
– umieścić coś stanowczo i mocno w określonym miejscu; np. She planted a kiss on her forehead / Pocałowała ją w czoło, He planted a blow on his opponent’s jaw / Uderzył swojego przeciwnika w szczękę

 

Materiały źródłowe (słówka):

 

Zdjęcie wykonał Markus Spiske.

We want our privacy

Niedawno amerykański serial animowany „South Park” wypuścił odcinek, który skupiał się na parze łudząco podobnej do księcia Harry’ego i księżnej Meghan. Owa para podróżowała po świecie w ramach swojej The Worldwide Privacy Tour / Ogólnoświatowego Privacy Tournee, by wszędzie i wszystkim pokazać, jak bardzo ważne jest dla niej „privacy”.

Privacy

“Privacy” łatwo przetłumaczymy na „prywatność” w sensie: (1) – bycie samemu, samotność, spokój oraz (2) – bycie wolnym od uwagi mediów, ludzi, społeczeństwa itp.

Trudno raczej znaleźć „bycie wolnym od uwagi mediów” oraz „samotność”, jeśli jeździ się po świecie i udziela wywiadów mediom, nawet jeśli niesie się ze sobą transparenty z jasnymi hasłami: Stop looking at us / Przestań na nas patrzeć i We want our privacy / Chcemy naszej prywatności.

Przymiotnik „private”, czyli – prywatny

Przymiotnik „private” ma wszystkie trzy znaczenia, jakie ma „prywatny” (wg Słownika Języka Polskiego), czyli: stanowiący czyjąś osobistą własność (np. a private jet / prywatny odrzutowiec), niepodlegający państwu ani żadnym instytucjom publicznym (np. a private hospital / prywatny szpital) oraz dotyczący czyichś spraw osobistych i rodzinnych (np. a politician’s private life // prywatne/rodzinne/osobiste życie polityka).

Private joke, private corner i private person

„Private conversation” bez trudu przełożymy na – prywatna rozmowa. Uczestniczą w niej tylko pewne osoby i może ona dotyczyć sprawy, jaka dotyka tylko te osoby. I teraz mając te cechy „private” na uwadze, nietrudno Wam będzie zgadnąć znaczenie „private joke”. „Private joke” jest żartem, który jest rozumiany tylko wśród wąskiej grupy ludzi (coś, jak moje „dziń dybry” opisane w tym starym poście tutaj).

By rozmawiać o „private matters / sprawach osobistych” przydałoby się jakiś „a private corner // spokojny/cichy kąt”. W takiej atmosferze może nawet zacząć nam zwierzać się „a very private person / bardzo skryta osoba.

Private wśród Pingwinów z Madagaskaru

Teraz chwilę o innej kreskówce: w „Pingwinach z Madagaskaru” mamy cztery pingwiny: Skippera, Rico, Kowalskiego i Szeregowego (który w wersji oryginalnej to – Private).

Rzeczownik „private” oznacza właśnie żołnierza z najniższym stopniem w armii – stąd szeregowy Ryan z bardzo znanego filmu, to – private Ryan.

Privacy in a privy

Najbardziej intymne części ciała (organy rozrodcze) można nazwać opisowo jako „private parts” lub potocznie „privates” (np. my private parts / moje intymne części ciała).

I tak się składa, że wygódka, czyli toaleta na zewnątrz, to także bardzo prywatne miejsce, co w języku angielskim szczególnie widać, bo przetłumaczymy ją na – privy.

 

Strefa Kujona:

privacy [wymowa: ˈprɪvəsi], rzeczownik, znaczenie:
– prywatność, bycie samemu, samotność, spokój [możliwość bycia samemu (bez ludzi, w samotności, w spokoju)]; np. She was longing for some peace and privacy // Tęskniła za spokojem i prywatnością/samotnością)+
– prywatność (bycie wolnym od uwagi mediów, ludzi, społeczności itp.); np. She complained that the photographs were an invasion of her privacy / Narzekała, że fotografie były naruszeniem jej prywatności

private [wymowa: ˈpraɪvət], przymiotnik, znaczenie:
– prywatny (należący do kogoś, nie do ogólnego użytku); np. The sign said, ‘Private property. Keep out.’./ Znak mówił: “Własność prywatna. Nie wchodzić”; private jet / prywatny odrzutowiec
– prywatny, osobisty, skryty, tajemniczy, sekretny (np. rozmowa/spotkanie, w której uczestniczą tylko niektóre/pewne osoby); np. You shouldn’t listen to other people’s private conversations / Nie powinieneś słuchać prywatnych rozmów innych ludzi; private joke / żart, który jest rozumiany tylko wśród wąskiej grupy ludzi (taki „private joke” opisałam tutaj)
– intymne, prywatne, osobiste, sekretne (uczucia, informacje), takie, które chcesz zachować dla siebie; np. This is a private matter / To jest osobista sprawa
– prywatny (a nie – państwowy/publiczny); np. a private hospital / prywatny szpital
– prywatny, osobisty, rodzinny (niezwiązany z pracą lub pozycją zawodową, niesłużbowy); np. a politician’s private life // prywatne/rodzinne/osobiste życie polityka
– spokojne, ciche, zaciszne, odosobnione, niezakłócone (miejsce, gdzie nikt nie będzie przeszkadzał) np. Let’s go somewhere a bit more private // Chodźmy gdzieś, gdzie jest trochę spokojniej/zaciszniej; They found a private corner where they could talk / Znaleźli cichy kąt, gdzie mogli porozmawiać
– skryta, cicha, zamknięta w sobie osoba, która nie dzieli się swoimi myślami/uczuciami z innymi; np. He’s a very private person / On jest bardzo skrytą osobą
– bierny/pasywny dochód (pieniądze, jakie dostajesz z wynajmu nieruchomości itp. a nie z pracy zawodowej)

private [wymowa: ˈpraɪvət], rzeczownik, znaczenie:
– (skrót: Pte) szeregowy (żołnierz z najniższym stopniem w armii); tytuł filmu „Saving Private Ryan” przetłumaczylibyśmy dosłownie na „Ratowanie Szeregowego Ryana”, w polskich kinach dano jednak krótszy tytuł: Szeregowiec Ryan
– private parts lub (potocznie) privates – grzeczna nazwa na organy rozrodcze, intymne części ciała

privy [wymowa: ˈprɪv.i], przymiotnik, znaczenie:
– (formalnie) be privy to something – mieć dostęp do tajnych/prywatnych informacji; np. I was never privy to conversations between top management / Nigdy nie byłem dopuszczony do rozmów pomiędzy najwyższym szczeblem kierownictwa

privy [wymowa: ˈprɪv.i], przymiotnik, znaczenie:
– (staromodnie) wychodek, wygódka (toaleta na zewnątrz)

 

Materiały źródłowe:


słówka

inne

 

Obrazek na górze wpisu pochodzi ze strony IMDb, a zdjęcie pingwinów z dziennika.pl.

Flower i plant

Dopadła mnie w czasie pandemii chęć zrobienia sobie kolekcji kwiatów doniczkowych, może Was też? A w trakcie poszukiwania kwiatów w sklepach stacjonarnych i on-line, zrozumiałam, jak zbędne jest wtedy słowo „flower”, a jak niezastąpione – plant.

Jaką roślinę określimy „flower”?

Rzeczownik “flower / kwiat” ma właściwie taki sam zakres znaczeniowy jak polski “kwiat”; czyli: (1) – część rośliny mająca barwne, gęsto skupione płatki, (2) – ozdobna roślina kwitnąca oraz (3) – najlepsza część czegoś (kwiat, elita, śmietanka). Choć wg słowników kwitnące rośliny doniczkowe to też “flowers”, to zwykle w sklepach znajdziemy je pod innym szyldem, ale o tym za chwilę.

Flour i flower

Pewnie wiecie, że “flour / mąka” i “flower / kwiat” wymawia się jednakowo. Dawniej te dwa wyrazy były jednym słowem (flour) oznaczającym mąka i kwiat; kwiat jest najlepszą częścią rośliny, tak jak najdelikatniejszą częścią, po zmieleniu zboża i usunięciu otrąb, jest mąka. Później, by chyba jeszcze bardziej utrudnić życie Brytyjczykom, powstała druga wersja pisowni słowa “flour” – flower. W XVIII wieku ostatecznie zlitowano się nad Anglikami i rozdzielono “mąkę” od “kwiata”, bo ten pierwszy dostał pisownię “flour”, a drugi – flower.

“Plant” – czyli… zasadzeniec

Znaczenie “plant” najłatwiej zrozumieć, jeśli przetłumaczymy sobie go na – zasadzeniec. “Plant” ma łodygę, korzenie i gdzieś sobie rośnie. “Plant” jest całą rośliną, a nie tylko jej częścią, jak bywa z “flower”.

Houseplants, garden plants…

Kwiaty doniczkowe do mieszkania znajdziecie pod szyldem: indoor plant (roślina “wewnątrz drzwi”) albo houseplant (roślina domowa); a zieleń do ogrodu – outdoor plant (roślina “na zewnątrz drzwi”) lub garden plant / roślina ogrodowa.

A “potted plant / roślinę w doniczce” i “flowering plant / roślinę kwitnącą” (hodowaną ze względu na piękne kwiaty) można ustawić i w domu, i w ogrodzie, zależnie od gatunku.

Stalowe, nuklearne i węglowe „zasadzeńce”

Takie przymiotniki, jak „green / zielona”, czy „hanging / wisząca” przed słowem „plant / roślina” nikogo nie zaskoczą. Jednak stykając się z językiem angielskim, natkniemy się też na „zasadzeńce” opisane osobliwymi przymiotnikami – np. a steel plant / „stalowy zasadzeniec”?

To drugie znaczenie słowa „plant” długo było dla mnie trudne do przyjęcia. Może Wy już je znacie, albo szybciej zaakceptujecie; a mianowicie jest to: fabryka, zakład, wytwórnia; czyli coś, co niejako zostało „zasadzone” w ziemi: ustawione, zaaranżowane i wkopane.

Teraz nie będzie dla Was trudne do zapamięta to, że: „elektrownia jądrowa” to – nucklear power plant („zakład nuklearnej mocy”), oczyszczalnia ścieków – water treatment plant („zakład traktowania/obróbki wody”), huta stali – steel plant („stalowa fabryka”), a elektrownia węglowa – coal power plant („wytwórnia węglowej mocy”).

Heavy plant crossing

Duże maszyny używane w przemyśle oraz ciężkie pojazdy wykorzystywane przy budowie dróg, to także „plants” (ja sobie wyobrażam, że jest to tak ciężkie ustrojstwo, które trudno jest przesunąć i wydaje się, by było ono zasadzone w ziemi).

I w związku z tymi licznymi znaczeniami „plant”, na Deviant Art użytkownik splurj-com wymyślił taki genialny mem:

„Pedestrians beware heavy plant crossing” można omylnie zrozumieć jako „Piesi uważajcie przejście dla ciężkich roślin”, jak dla tej wielkiej sałaty na ilustracji. Naprawdę jednak jest to znak ostrzegawczy przed miejscem, gdzie przemieszcza się ciężkie maszyny (Piesi uważajcie przejście dla ciężkich maszyn).

Zasadzeńce a kryminał

Słowniki podają jeszcze dwie definicje „plant”: podłożony/fałszywy dowód (coś, co ktoś celowo umieszcza w czyimś ubraniu lub wśród czyiś rzeczy, by tego kogoś oskarżyć o przestępstwo) oraz informator/wtyczka [ktoś, kto dołącza do grupy kryminalnej (lub do wroga) w celu uzyskiwania i przekazywania informacji o jej aktywności].

Można pomyśleć, że fałszywy dowód oraz informator niejako zostali zasadzeni (są w czasowym unieruchomieniu), by wykonać pewne zadanie.

 

Strefa Kujona:

flower [wymowa: flaʊə(r)], rzeczownik, znaczenie:
– kwiat (część rośliny mająca barwne, gęsto skupione płatki, ozdobna roślina kwitnąca); np. wild flower / kwiat polny
– (literacko) the flower of (something) – najlepsza część czegoś, kwiat (czegoś), elita, śmietanka; np. The flower of the nation’s youth was killed in the WWI / Kwiat młodzieży (danego narodu) został zabity w pierwszej wojnie światowej
– (literacko) in the flower of someone’s youth – w kwiecie młodości / życia; np. He died in the very flower of his youth / Zmarł w samym kwiecie swojej młodości (w najlepszym czasie swojego życia)

flower [wymowa: flaʊə(r)], czasownik, znaczenie:
– kwitnąć (o roślinie); np. What time of year do daffodils flower? / Kiedy w roku kwitną żonkile?
– (literacko) rozwinąć się i osiągnąć sukces, rozkwitać, rozwijać (np. talent); np. Her talent flowered during her later years / Jej talent rozkwitł w czasie późniejszych lat (jej życia)

plant [wymowa: plɑːnt], rzeczownik, znaczenie:
– roślina (w znaczeniu: taka, która rośnie w ziemi i zwykle ma łodygę, liście i korzenie; zwykle „plant” odnosi się do rośliny zielnej, a nie do krzaka czy drzewa); np. wild plants / dzikie rośliny
– fabryka, zakład, wytwórnia; np. a nucklear power plant / elektrownia jądrowa, a water treatment plant / oczyszczalnia ścieków, a steel plant / huta stali, a coal power plant / elektrownia węglowa
– duże maszyny używane w przemyśle; duże, ciężkie maszyny/pojazdy używane do budowy dróg; np. The company has been investing in new plant and equipment / Firma inwestuje w nowe maszyny i wyposażenie; The sign by the roadworks said „Slow – heavy plant crossing” / Znak przy drodze informuje „Zwolnij – przejście dla ciężkich maszyn”
– (potocznie) podłożony/fałszywy dowód (coś, co ktoś celowo umieszcza w czyimś ubraniu lub wśród czyiś rzeczy, by tego kogoś oskarżyć o przestępstwo; np. He claimed that the drugs found in his house were a plant / Utrzymywał, że narkotyki znalezione w jego domy były podłożone
– informator, wtyczka; ktoś, kto dołącza do grupy kryminalnej (lub do wroga) w celu uzyskiwania i przekazywania informacji o jej aktywności

 

Materiały źródłowe:


słówka

inne

 

Zdjęcie wykonała Olena Shmahalo

Are you decent?

Jedną z rzeczy, jaka mnie zaskoczyła w Wielkiej Brytanii, to to, że Brytyjczycy po skończeniu zmiany nie zmieniają ubrań. Ja jednak nie umiałam się przyzwyczaić do chodzenia po mieście w ubraniu roboczym i zawsze się przebierałam. Z racji, że na koniec zmiany łazienki były oblegane, to potajemnie wykorzystywałam pokój konferencyjny jako moją prywatną przebieralnię.

Dłuższy czas trwała ta niezwykle wygodna sytuacja, aż któregoś razu usłyszałam, jak ktoś szarpnął za klamkę, a potem zdziwił się, że pokój był zamknięty. Po głosie rozpoznałam, że to szef i odkrzyknęłam, że ja zaraz ten pokój otworzę, tylko się skończę przebierać.

Kilka dni później w tym pokoju było organizowane spotkanie z klientami. Ja, po skończeniu narady, zaczęłam metodycznie zbierać naczynia i zanosić je do kuchni. W którymś momencie, kiedy ustawiałam kolejny stos talerzy, usłyszałam pukanie w futrynę. Zagaiłam więc:
– Yes? / Tak?
A w odpowiedzi usłyszałam głos szefa:
– Anna, are you decent?
Powiem Wam, że to pytanie naprawdę zbiło mnie z tropu…

Decent people

This is the grand illusion: that „decent people” will make all the difference. We know that in corrupt systems, decent people end up with two options: conform or be crushed. / To jest wielka iluzja: że „porządni ludzie” wszystko zmienią. Wiemy, że w skorumpowanych układach przyzwoita osoba kończy z dwiema opcjami: dostosować się albo być zgniecioną.

Decent pay

Pierwsze znaczenie „decent” odnosi się do ludzi, ale tym przymiotnikiem możemy też opisać rzeczy; np. decent pay / godna wypłata, decent job / solidna praca, decent meal / konkretny posiłek.

Decent dress

Ostatnie – trzecie tłumaczenie tego słowa to: akceptowalny, odpowiedni, stosowny, właściwy, zgodny z obowiązującymi standardami, normami. Przykład: That dress isn’t decent / Ta sukienka nie jest stosowna (do okazji).

Jak widzimy wszystko, co określa się przymiotnikiem „decent” jest po prostu „takie, jakim być powinno”.

Co oznacza pytanie: Are you decent?

Przyznajcie się, czy ktoś Wam kiedyś zadał to właśnie pytanie? Ja je na początku zrozumiałam jako: Czy jesteś przyzwoita? W sensie – czy znowu nie siedzisz goła w tym pokoju?

Jednak przymiotnik „decent” ma jeszcze jedno tłumaczenie, którego ja wtedy nie znałam. A jest to – wystarczająco ubrany (żeby wyjść do ludzi).

Także „Are you decent?” oznacza (potocznie i humorystycznie): Czy jesteś ubrana?

DODATEK
Co oznacza „indecent exposure”, a co – indecent assault? Odpowiedź znajdziesz tutaj.

 

Strefa Kujona:

decent [wymowa: ˈdiːsnt], przymiotnik, znaczenie:
– (o ludziach lub o zachowaniu) uczciwy, porządny, uprzejmy
– wystarczający, konkretny, godziwy, godny (poziom, ilość, jakość czegoś); np. decent meal / sycący posiłek, decent job / porządna praca (uczciwa, legalna, dająca konkretny zarobek), decent pay / godna płaca
– akceptowalny (w danej sytuacji), odpowiedni, stosowny, właściwy
– (potocznie, humorystycznie) wystarczająco ubrany, żeby wyjść „do ludzi”

 

Materiały źródłowe (słówka):

Zdjęcie wykonał Pexels.

Pacyfism, pacyfist i pacifier

Ostatnie wydarzenia na świecie sprawiają, że przychodzą mi do głowy słowa mniej lub bardziej związane z wojną.

Pacyfism, pacifist i pacification – prawdziwi przyjaciele słownikowi

W języku angielskim mamy sporo prawdziwych przyjaciół słownikowych. Jednym z nich jest wyraz „pacyfism” – czyli – pacyfizm – pogląd głoszący konieczność zaprzestania i niewszczynania wojen lub ruch społeczno-polityczny działający na rzecz utrzymania pokoju, potępiający wszystkie wojny bez względu na ich przyczyny i charakter. Przyjaciółmi są też „pacyfist”, czyli – pacyfista – zwolennik pacyfizmu oraz „pacification” – pacyfikacja, czyli tłumienie buntu, powstania, strajku itp., zwykle przy użyciu siły zbrojnej.

„To pacyfy” – czasownik, który potrafi zaskoczyć

Do tej rodziny wyrazów należy również czasownik „to pacyfy” – pacyfikować – tłumić strajk, zamieszki itp. My, Polacy, jesteśmy przyzwyczajeni, że wszystkie te ww. wyrazy są używane w jakimś kontekście politycznym. I tak też jest z pierwszymi trzema ich angielskimi odnośnikami. Natomiast „to pacyfy” może Was zadziwić – bo znajdziecie go także w zupełnie nieoczekiwanych miejscach.

In Indonesia , the mountains’s eruptions are seen as a sign of anger from the gods. Gunung Bromo, on Java, has an annual festival when offerings are thrown into the crater in an attempt to pacify the gods. / W Indonezji wybuchy w górach są widziane jako znak gniewu bogów. [Wulkan] Gunung Bromo na wyspie Jawa ma coroczną uroczystość, kiedy dary są wrzucane do krateru w celu udobruchania bogów.

Czyli w tym drugim znaczeniu „to pacyfy” również mamy „tłumić jakiś bunt”, ale drogą bardziej ugodową (i oczywiście o „użyciu siły zbrojnej” mowy nie ma). Także drugie tłumaczenie tego czasownika to: uspokajać (kogoś), łagodzić czyjąś złość/rozdrażnienie.

Małe dzieci często bywają rozdrażnione i marudne. Stąd ten wyraz jest często używany w tekstach poświęconych rodzicielstwu:

Tablets and phones have replaced the TV as a way of pacifying children and keeping them entertained // Tablety i telefony zastąpiły telewizję jako sposób uciszania/uspokajania dzieci i zapewniania im rozrywki.

Kim jest pacyfier?

W języku angielskim panuje zasada, że gdy dodamy do bezokolicznika końcówkę „er”, to otrzymamy wykonawcę czynności, o której mówi czasownik (np. to teach / uczyć i dlatego „teach+er” – „teacher” to – nauczyciel; jest cała masa tych słów: worker / pracownik, singer / piosenkarz, killer / morderca).

Z tym „pacifier” to ja Was jednak podpuściłam. „Pacyfier” to NIE jest ktoś, kto zaprowadza spokój, tylko – coś, rzecz, która uspokaja zdenerwowaną/rozżaloną osobę.

„Pacifiers”, to potwierdzi każdy rodzic, są niezbędne, jeśli mamy do czynienia z małymi dziećmi:

Look around on your next plane trip. The iPad is the new pacifier for babies and toddlers / Rozejrzyj się, jak będziesz następnym razem podróżować samolotem. iPad jest nowym uspokajaczem dla niemowlaków i małych dzieci. Ten cytat wzięłam z brytyjskiej gazety „The Guardian”, ale tutaj „pacifier” można spokojnie zrozumieć też, jako – smoczek (a jest to amerykański angielski, w UK mówi się na smoczka dummy). Także Amerykanie dając nazwę na smoczek skupiali się na jego funkcji, a Anglicy – na tym, że jest imitacją, zamiennikiem (sutka).

„Pacific” z dużej i małej litery

Rzeczownik „the Pacific” oznacza oczywiście: Pacifik/Ocean Spokojny (przed nazwami oceanów dajemy „the”). Ten wyraz może też występować jako przymiotnik. Czyli „Pacific” przetłumaczymy na – pacyficzny. Natomiast „pacifik” z małej litery, to – pokojowy. Jest to słowo rzadko używane, ale ponieważ łatwo jest zapamiętać jego znaczenie, to ja je tutaj umieściłam. Jeśli kiedyś je napotkacie (najprawdopodobniej w jakiejś książce), to od razu będziecie wiedzieli, co ono oznacza.

 

Strefa Kujona:

pacifism [wymowa: ˈpæsɪfɪzəm], rzeczownik, znaczenie:
– przekonanie, że wojna i przemoc są zawsze złe, pacyfizm („Słownik języka polskiego PWN” podaje tutaj wyczerpującą definicję pacyfizmu: pogląd głoszący konieczność zaprzestania i niewszczynania wojen; ruch społeczno-polityczny działający na rzecz utrzymania pokoju, potępiający wszystkie wojny bez względu na ich przyczyny i charakter)

pacifist [wymowa: ˈpæsɪfɪst], rzeczownik, znaczenie:
– osoba, które uważa, że wojna i przemoc są zawsze moralnie złe i która odmawia brania udziału w wojnie; pacyfista

pacification [wymowa: ˌpæsɪfɪˈkeɪʃn], rzeczownik, znaczenie:
– pacyfikacja, tłumienie buntu, powstania itp. zwykle przy użyciu siły zbrojnej:
– uspokajanie/wyciszanie kogoś, kto jest zły lub niezadowolny/nieszczęśliwy/rozczarowany np. the pacification of public opinion / uspokajanie opinii publicznej

pacify [wymowa: ˈpæsɪfaɪ], czasownik, znaczenie:
– zaprowadzać pokój, tłumić/pacyfikować (np. zamieszki)
– uspokajać (kogoś), łagodzić czyjąś złość/rozdrażnienie; np. to pacify the public / uspokoić opinię publiczną

pacifier [wymowa: ˈpæs.ɪ.faɪ.ə(r)], rzeczownik, znaczenie:
– rzecz, która uspokaja zdenerwowaną/rozżaloną itp. osobę
– (amerykański angielski) smoczek (w brytyjskim angielskim mówimy – dummy)

the Pacific (the Pacific Ocean) – Ocean Spokojny, Pacyfik

Pacific, przymiotnik, znaczenie:
– należący lub odnoszący się do Pacyfiku; pacificzny

pacific [wymowa: pəˈsɪf.ɪk], przymiotnik, znaczenie:
– pokojowy lub pomagający osiągnąć pokój

 

Materiały źródłowe:

słówka

inne

 

Zdjęcie wykonał Jeremy Bezanger, a pozostałe prace fotografa można znaleźć na Unsplash.