Kategoria: Wpadki językowe

Angielski magazyn

Trzeci poniedziałek w nowej pracy. Wszystkich już poznałam, prócz Laury, z którą właśnie ucinam sobie poranną pogawędkę. Laura pyta skąd jestem, kiedy tu przybyłam i dlaczego wybrałam akurat to miasto. Na ostatnie pytanie odpowiadam informacją, że przyjechałam do kuzyna, który tu już mieszkał. Laura pyta dalej (chyba jej się po urlopie nie chce pracować): Where does your cousin work? / Gdzie twój kuzyn pracuje? Ja informuję, że w magazynie: He works in a magazine. Laura wytrzeszcza na mnie oczy, a ja właśnie zdaję sobie sprawę z tego, że uczyniłam miejsce pracy kuzyna dużo bardziej ciekawym.

Słowo “magazine” najczęściej spotkamy, jako odpowiednik naszego “kolorowe czasopismo, magazyn”; np. Viva is a popular magazine for women / Viva jest popularnym magazynem dla kobiet. “Magazine” to także “magazynek na naboje w pistolecie, czy karabinie” i “magazyn z bronią albo z materiałami wybuchowymi” (to dlatego Laura wytrzeszczyła oczy).

Magazyn, w którym pracował mój kuzyn, powinnam była nazwać “warehouse”, ponieważ „warehouse” to „duży budynek, w którym przechowuje się towary i produkty zanim zostaną sprzedane, użyte albo wysłane do sklepów”. Warehouse’em nazwiemy też „sporej wielkości sklep sprzedający duże ilości jakiegoś typu produktu po obniżonej cenie”. Takim sklepem będzie np. Makro i Costco; przypominają one z wystroju coś między magazynem, a supermarketem (np. towary leżą na paletach, a nie na półkach).

Jak to często powtarza się w języku angielskim „warehouse” ma też swój elegancki, logiczny czasownikowy odpowiednik – ”to warehouse”, który oznacza: trzymać coś w magazynie, przechowywać coś w magazynie; magazynować, składować.

Większość słowników tutaj kończy. Jednakże „Cambridge Dictionary” podaje jeszcze jedno znaczenie rzeczownika „warehouse” (duże więzienie, szpital itp. gdzie więźniowie, pacjenci itd. są trzymani, ale gdzie udziela im się niewiele pomocy) i jeszcze jedno znaczenie czasownika „to warehouse” (umieszczać ludzi w dużych więzieniach, szpitalach itd. bez starania się im pomóc). Jails have become warehouses for the poor, ill and addicted / Więzienia stały się … dla biednych, chorych i uzależnionych (może „przechowalniami”?), We need social housing, not warehouses, for homeless kids / Potrzebujemy mieszkań socjalnych, nie … dla bezdomnych dzieci (i jak to przetłumaczyć?). W tym znaczeniu „warehouse” jest nie tyle nazwą budynku (nie informuje nas co to za budynek), ile jego negatywną oceną [ci ludzie nie powinni tam być i dlatego ten budynek (lokal tymczasowy, więzienie, obóz dla uchodźców itp.) jest określany słowem warehouse].

Tak samo funkcjonuje (w tym znaczeniu) czasownik „to warehouse”. W polskich mediach ostatnio mówi się o tym, że bezpańskie zwierzęta są umieszczane w prywatnych schroniskach, gdzie często panują złe warunki. Można więc powiedzieć: Abandoned animals are warehoused in private animal shelters / Porzucone zwierzęta są … w prywatnych schroniskach (dla zwierząt). No i co tu dać? Angielskie słowo „to warehouse” już wskazuje, że są to złe warunki życia, ale w polskim tłumaczeniu raczej się nie da tego dokładnie oddać. I taki rodzaj frustracji, kiedy znacie znaczenie słowa, ale nie umiecie znaleźć polskiego odpowiednika, będzie Wam towarzyszyć w trakcie nauki języka. To dobry znak, bo to znaczy, że zaczynacie już myśleć po angielsku.

DODATEK
Trzy bardzo popularne magazyny dla kobiet to: Vanity Fair, Glamour i Vogue. Jak ich tytuły przetłumaczymy na język polski? Odpowiedź znajdziesz tutaj.
 

Strefa Kujona

magazine (potocznie też – mag) [wymowa: ˌmæɡ.əˈziːn], rzeczownik, znaczenie:
– kolorowe czasopismo, magazyn
– część broni, gdzie trzymane są naboje; magazynek
– budynek, w którym przechowuje się substancje wybuchowe, broń itp.; skład amunicji, skład materiałów wybuchowych, magazyn

warehouse [wymowa: ˈweə.haʊs], rzeczownik, znaczenie:
– duży budynek, w którym przechowuje się towary i produkty zanim zostaną sprzedane, użyte albo wysłane do sklepów; magazyn
– sporej wielkości sklep sprzedający duże ilości jakiegoś typu produktu po obniżonej cenie
-duże więzienie, szpital itp. gdzie więźniowie, pacjenci itd. są trzymani, ale gdzie udziela im się niewiele pomocy

warehouse [wymowa: ˈweə.haʊz], czasownik, znaczenie:
– trzymać coś w magazynie, przechowywać w magazynie; magazynować, składować
– umieszczać ludzi w dużych więzieniach, szpitalach itd. bez starania się im pomóc
 

Materiały źródłowe (słówka):

 

Zdjęcie wykonał icondigital, a pochodzi ono z bazy zdjęć Pixabay.

Wpadka, która nie skończyła się ciążą

Owa wpadka zdarzyła się na imprezie zakrapianej alkoholem.

Pewnego wieczoru spotkaliśmy się w kilka osób na chacie jednego ze znajomych. Atmosfera była bardzo swobodna, bo się bardzo dobrze znaliśmy. Z początku wszystko było zupełnie zwyczajne: ludzie przychodzili, były powitania, częstowanie jedzeniem i otwieranie butelek z piwem. Powoli doszliśmy do tego specyficznego momentu imprezy, kiedy każdy wiedział z kim się najlepiej rozmawia i co ze stołu jest najsmaczniejsze.W moim kręgu rozmówców niepodważanie zwyciężyły jedne z ciastek. Na początku były nad nimi zachwyty, a potem dociekania z czego też one są zrobione. Ktoś z grupy wpadł na pomysł, żeby sprawdzić ich skład. Wszystkie oczy zwróciły się w stronę Macieja, który trzymał opakowanie w ręku. Maciej odchrząknął, rozejrzał się dookoła zadowolony z ważnej roli, jaką nieoczekiwanie dostał, spojrzał na opakowanie i oznajmił: mąka, cukier i (tu chwila zastanowienia) prezerwatywy. Owo ostatnie słowo zadziałało, jak zaklęcie – każdy, kto je usłyszał zamarł na moment w bezruchu, ale zaraz potem wybuchnął gromkim śmiechem.

No i co to są te preservatives? Najpierw jednakże trzeba pamiętać o dobrym wychowaniu – zanim poznacie najmłodszego członka rodziny, poznajcie ojca – czasownik „to preserve”, który oznacza: utrzymywać coś w takim stanie, w jakim to coś jest; szczególnie w celu uchronienia tego od zepsucia, uszkodzenia lub zniszczenia (np. to preserve the environment / chronić środowisko, to preserve your youth / zachowywać swoją młodość, to preserve wood / zabezpieczać drewno, to preserve food / konserwować żywność). W znaczeniu czasownika „to preserve” jest nacisk na: zachowywać takie, jakie jest / zachowywać w oryginalnym, dobrym stanie. Gdyby „zrzeczownikować” ów czasownik, to mielibyśmy „preservation„, czyli utrzymywanie czegoś w takim samym stanie, w jakim to coś jest; szczególnie w celu uchronienia tego od zepsucia, uszkodzenia lub zniszczenia. Czyli to, co chcemy zachować ma już jakąś wartość np. antyki (preservation of antiques), stare książki (preservation of old books), czy jeśli ktoś jest sentymentalny i zasuszy swój bukiet ślubny, to też to będzie preservation of a wedding bouquet. No i nie ma nic cenniejszego, niż ludzkie życie, dlatego instynkt samozachowawczy to self-preservation.

Tym sposobem doszliśmy do urwisa rodziny, rzeczownika „preservative”. Dla nas, Polaków jest on śmieszny, bo przypomina nam zupełnie inny rzeczownik, z którym w rzeczywistości nie ma nic wspólnego. „Preservative” to substancja używana do tego, aby chronić np. żywność, drewno, kosmetyki przed rozkładem (która sprawia, że żywność, drewno itd. jest dłużej zdatna/e do użytku).

Mówi się, że żywność jest coraz bardziej sztuczna, szkodzi zdrowiu i obniża płodność. Nie jest jednak aż tak źle, by dodawano tam prezerwatywy.

 

Strefa Kujona:

preserve [wymowa: prɪˈzɜːv], czasownik, znaczenie:
– utrzymywać coś w takim stanie, w jakim to coś jest; szczególnie w celu uchronienia tego od zepsucia albo uszkodzenia albo zniszczenia; chronić, zachowywać, zabezpieczać, konserwować
– przygotować żywność w taki sposób aby była zdatna do długiego przechowywania

preserve, rzeczownik, znaczenie:
– konfitury, dżem (produkt żywnościowy przygotowany z owoców lub warzyw, gotowanych z wodą i cukrem aż do zgęstnienia); przetwory
– domena, cecha (np. Sport used to be a male preserve / Sport był domeną mężczyzn; Owning racehorses is the preserve of the rich // Posiadanie koni wyścigowych jest cechą / charakteryzuje ludzi bogatych)

preservation [ wymowa: ˌprez.əˈveɪ.ʃən], rzeczownik, znaczenie:
– działanie mające na celu utrzymanie czegoś w takim samym stanie albo ochrona tego od zniszczenia; ochrona, konserwacja

self-preservation [wymowa: ˌselfˌprez.əˈveɪ.ʃən], rzeczownik, znaczenie:
– instynkt samozachowawczy

preservative [wymowa: prɪˈzɜː.və.tɪv], rzeczownik, znaczenie:
– substancja używana do tego, aby chronić żywność, drewno, kosmetyki itp. przed rozkładem (która sprawia, że żywność, drewno itp. jest dłużej zdatna/e do użytku); konserwant

 

Materiały źródłowe (słówka):

 

Zdjęcie wykonał Jason Leung, a jego prace można znaleźć na portalu Unsplash.

Denmark from Poland

„Dania z Polski – Denmark from Poland”, taki śmieszny komentarz umieścił Alex Moricone pod jednym z moich postów. Rzeczywiście państwo Dania po angielsku to Denmark; no ale jasne jest, że nie o takie „dania” chodziło.

Programy translatorskie przez lata zostały bardzo udoskonalone i obecnie tłumaczą „Dania z Polski” na: Dishes from Poland. „Dish” oznacza tutaj danie, potrawę. Kutia is a traditional dish served as part of the Polish Christmas Eve meal / Kutia jest tradycyjną potrawą podawaną jako część polskiego wigilijnego posiłku; Pierogi are my favourite dish / Pierogi są moim ulubionym daniem.

Okazuje się jednak, że ze słowem „dish” można mieć problem. Cztery lata temu amerykańskiej piosenkarce, Demi Lovato zadano pytanie: Your favourite dish? / Twoje ulubione „dish”? Demi odpowiedziała: My favourite dish… I like mugs / Moje ulubione danie… Lubię kubki. Odpowiedź Demi brzmi śmiesznie, ale to pytanie można też zrozumieć jako: Twoje ulubione naczynie? „Dish” jest takim trochę pokrętnym słowem, bo jeślibyśmy przygotowali zapiekankę w naczyniu do zapiekania, to „dish” może tutaj oznaczać i tą zapiekankę, i to naczynie. Dlatego w pytaniach o „dish” trzeba patrzeć na kontekst; np. Casseroles are dishes that will go into the oven. So, any dish you use for a casserole should be oven-safe. / Zapiekanki są daniami, które pójdą do piekarnika (które należy piec). Więc każde (aha i tu pułapka!) naczynie, którego używasz na zapiekankę powinno być żaroodporne. W powyższym przypadku „dish” oznacza specyficzny typ naczynia: płaski pojemnik czasem posiadający wieczko, z którego jedzenie / żywność może być podawane/a albo który może być używany do pieczenia (np. półmisek, naczynie do zapiekania).

Liczba mnoga „dishes” też ma swoje niespodzianki, tak więc „dishes” oznacza: dania, potrawy (pierwsze znaczenie), półmiski, naczynia do zapiekania (drugie znaczenie) oraz wszelkie naczynia, szkło, sztućce, które zostały użyte podczas posiłku. I am busy now, I have to do the dishes / Jestem teraz zajęty/a, muszę umyć naczynia. We gave them a set of dishes for a wedding present / Daliśmy im zestaw naczyń (zastawę stołową) jako prezent ślubny.

Gdybyśmy mieli restaurację serwującą polskie dania, to zamiast „Dania z Polski” moglibyśmy użyć napisu: Tradycyjne polskie jedzenie / Traditional Polish food albo Kuchnia polska / Polish cuisine. Rzeczownik food ma szersze znaczenie niż tylko dania / potrawy, np. w supermarkecie na półce „Polish food” będą także polskie półprodukty (ogórki kiszone, suszone grzyby, barszcz czerwony w proszku itd.). „Cuisine” natomiast to charakterystyczny dla danego kraju, regionu, kultury lub tradycji styl przygotowywania potraw, dlatego „cuisine” będzie raczej napisem na polskiej restauracji albo tytułem książki o gotowaniu.

Sztuczna inteligencja nas dogania, ale w tłumaczeniach, gdzie należy mieć na uwadze kontekst, wciąż my, ludzie jesteśmy od niej lepsi.

DODATEK
Co oznacza food for thought? Odpowiedź na to pytanie znajdziesz tutaj.

 

Strefa Kujona:

Denmark [wymowa: ˈden.mɑːk], rzeczownik, znaczenie:
– Dania (państwo)

dish [wymowa: dɪʃ], rzeczownik, znaczenie:
– żywność przygotowywana w określony sposób / jedzenie przygotowywane w określony sposób; danie, potrawa
– płaski pojemnik czasem posiadający wieczko, z którego jedzenie / żywność może być podawane/a albo który może być używany do pieczenia (np. półmisek, naczynie do zapiekania)
– (w liczbie mnogiej) wszelkie naczynia, szkło, sztućce, które zostały użyte podczas posiłku; naczynia (Have you done the dishes? / Umyłeś/łaś naczynia?)

food [wymowa: fuːd], rzeczownik, znaczenie:
– jedzenie, żywność, pokarm

cuisine [wymowa: kwɪˈziːn], rzeczownik, znaczenie:
– styl gotowania charakterystyczny dla danego kraju, regionu, kultury, tradycji; kuchnia (np. French cuisine / kuchnia francuska)

 

Materiały źródłowe (słówka):

 

Zdjęcia wykonała Mihaela Holhos, a jej pozostałe prace można znaleźć na portalu Unsplash.

Jak przyprawiłam sobie rogi

Mówienie w obcym języku jest trudne – trzeba odnaleźć w pamięci odpowiednie słówka, przekształcić je w poprawną formę, użyć należytego czasu, strony oraz nieustannie pamiętać o wymowie. Mózg, jak procesor w komputerze, się przeciąża. Jednym ze sposobów na oszczędzanie mocy obliczeniowej mojego, było: jak najwięcej tłumaczyć z polskiego. Pomagało, ale w ten sposób nabijałam sobie licznik gaf. Opowiem Wam o jednej z nich.

Pewnego wieczoru wracałam z Ian’em (kolegą z pracy) do domu. Szliśmy przez centrum miasta, które było pięknie oświetlone. Rozmawialiśmy o dzieciństwie i młodości, a że ów kolega był i miły, i przystojny, to moja babska próżność kazała mi zrobić na nim wrażenie. Ian miał bardzo ciekawe życie. Moje, w porównaniu do jego, wydawało się niezmiernie nudne. No, ale czymś go przecież musiałam zaskoczyć. Przyszło mi do głowy, że opowiem trochę o tym, jak to byłam „rogatą duszą”, kiedy miałam naście lat. Ostrożność kazała mi ominąć słowo „dusza”, ale „rogata”, no wiadomo – tu w UK to też musi znaczyć – buntownicza. Tak więc „róg” to „horn”, a przymiotnik od niego tworzymy dodając „y”; tak jak np. luck / szczęście – lucky / szczęśliwy, szczęśliwa. Tym sposobem skonstruowałam eleganckie zdanie: I was horny, when I was a teenager. Spojrzałam na twarz swojego rozmówcy, ale zamiast zaskoczenia, czy zainteresowania widniał na niej taki specyficzny typ uśmiechu. Już wiedziałam, że coś nie tak. Logika wskazywała, że chodzi o słowo „horny”. Nagle mnie oświeciło – widziałam to słowo (!) w gazetach przy opisie filmików, które (to było jakieś 10 lat temu) po uiszczeniu opłaty ściągało się na telefon. Gorąco mi się zrobiło i zaczęłam się gęsto tłumaczyć, niestety bez skutku. Ian tylko część uwagi poświęcał temu, co dalej mówiłam, reszta była pochłonięta jakimiś wewnętrzymi rozważaniami, którym towarzyszył ów uśmiech.

Rzeczownik „horn” rzeczywiście znaczy „róg” np. Vikings never wore helmets with horns / Wikingowie nigdy nie nosili hełmów z rogami. Jego inne tłumaczenia to „róg„, jako instrument muzyczny (The trumpet and horn are examples of brass instruments / Trąbka i róg są przykładami instrumentów dętych blaszanych) oraz „klakson” (Short-tempered drivers often use horns // Nerwowi / wybuchowi kierowcy często używają klaksonów). Przymiotnik „horny” oznacza „zrobiony z twardej substancji, która przypomina róg” (Birds have horny beaks / Ptaki mają rogowe dzioby), „zrogowaciały” (A pumice stone is used to remove horny skin from hands or feet / Pumeks jest używany do usuwania zrogowaciałej skóry z dłoni albo stóp). W XIX wieku przymiotnik „horny” nabrał jeszcze innego znaczenia – można go przetłumaczyć, jako „z rogiem” i ktoś z rogiem to podniecony mężczyzna. Z czasem „horny” stał się również określeniem używanym w stosunku do kobiet.

Pewnie już wiecie, że ja owemu miłemu, przystojnemu koledze z pracy w ten piękny wieczór, kiedy światła witryn sklepowych i restauracji nadawały miastu magicznej atmosfery, wyznałam: Byłam napalona seksualnie, jak byłam nastolatką.

No to teraz wiecie, jak wyglądał jego uśmiech.

 

Strefa Kujona:

horn [wymowa: hɔːn], rzeczownik, znaczenie:
– róg (twardy, ostry wyrostek (najczęściej występuje parzyście), który znajduje się na szczycie głowy niektórych zwierząt) albo substancja, z której rogi są zrobione
– róg (instrument muzyczny)
– klakson (w samochodzie)
– syrena statku (tutaj można przeczytać, jaką noc zgotował mieszkańcom Aberdeen zepsuty horn i jak skomentował to jeden z mieszkańców)

horny [wymowa: ˈhɔː.ni], przymiotnik, znaczenie:
– zrobiony z twardej substancji przypominającej róg
– zrogowaciały
– (mowa potoczna) wyglądać zmysłowo, seksownie
– (mowa potoczna) podniecony/a seksualnie

 

Materiały źródłowe (słówka):

 

Zdjęcie wykonał Thermuthis, którego prace można znaleźć na Pixabay.

Pogawędka w stołówce

Kiedy pierwszy raz zjawiłam się w Wielkiej Brytanii, to zaakomodowano mnie, wraz z innymi Polakami, w małej wiosce, której plan to dosłownie dwie drogi na krzyż. Byliśmy tam prawdopodobnie pierwszymi Polakami; tak sądzę, bo były to początki lat 2000 i emigracja zarobkowa dopiero co się rozpoczynała. Owa wioska i tereny okoliczne są bardzo malownicze i wraz z koleżanką często udawałyśmy się na spacery. Mieszkańcy słysząc język polski (po raz pierwszy) często się za nami oglądali i dziwili trzeszczącym dźwiękom, bo tak właśnie jest odbierany język polski.

Obecnie nikogo już nie dziwi nasz szeleszczący język, a wielu Brytyjczyków zna pojedyncze słowa po polsku; niektórzy nawet nauczyli się całych zdań. Jedno z takich polskich zdań, wypowiedziane przez Brytyjczyka, szczególnie utknęło mi w pamięci.

Pracowałam w tamtym czasie w fabryce. Ogłoszono właśnie przerwę i razem z kilkoma osobami poszłam do stołówki i usiadłam naprzeciwko starszego Anglika, John’a. Nie pamiętam już, o czym dokładnie rozmawialiśmy, ale John przyznał, że zna jedno zdanie po polsku. Wyjawił, że tego zdania nauczyła go jedna z Polek (Ania) i wyjaśnił, że dała mu radę, żeby wypowiedzieć je wtedy, kiedy będzie miał romantyczną relację z dziewczyną i sprawy pójdą już daleko. I po tym wstępie, w końcu wypowiedział owo pamiętne zdanie: Zdejm kochana majtki. Powiedział to tak wyraźnie i dość głośno (wiecie jak to się recytuje tekst nauczony na pamięć), że ja w panice zaczęłam się rozglądać dookoła, czy aby jacyś Polacy nie siedzą w zasięgu słuchu, no bo co sobie o mnie pomyślą? Ja dopiero co zaczęłam pracę w tej fabryce! Nie wiem, czy jakiś Polak to usłyszał, czy usłyszał i udał, że nie słyszy; w każdym razie jakiejś większej reakcji nie było. Jak minął mi pierwszy szok to zapytałam John’a czy on w ogóle wie, co powiedział? A on z obrażoną miną odparł: Of course I do! (Oczywiście, że tak!)
 

Strefa Kujona:

(tym razem ciekawostka)
drawers, rzeczownik, liczba mnoga, znaczenie:
– szuflady, liczba mnoga od „a drawer” (szuflada)
– staromodne określenie na majtki (barchany, reformy)
 

Materiały źródłowe (słówka):

 

Zdjęcie wykonał Gor Davtyan, a można je znaleźć na Unsplash.