Kategoria: Zjawiska społeczne

Black Lives Matter

Jak dowiemy się z Wikipedii ruch „Black Lives Matter” powstał w Stanach Zjednoczonych w 2013 roku. Jego celem była ochrona osób czarnoskórych przed atakami na tle rasistowskim i niesprawiedliwym traktowaniem. Sama nazwa była początkowo hasztagiem, pod którym użytkownicy mediów społecznościowych komentowali uniewinnienie zabójcy Trayvona Martina.

„Black” to „kolor czarny”, ale nie tylko

„Black” oznacza tutaj czarnoskóry, należący do lub związany z osobami o czarnej lub ciemnobrązowej skórze, szczególnie tych, którzy żyją w Afryce albo których przodkowie pochodzą z Afryki; np. Barack Obama was the first black president of the United States of America / Barack Obama był pierwszym czarnoskórym prezydentem Stanów Zjednoczonych Ameryki. „Black” to także „czarny”, jako kolor czarny; np. Metal fans often wear black clothes / Fani metalu (gatunku muzycznego) często noszą czarne ubrania. „Black” w rzeczowniku to „czerń„; np. Black has long been the traditional colour of mourning in European culture / Czerń od dawna jest tradycyjnym kolorem żałobnym w kulturze europejskiej. Słowa „black” w rzeczowniku nie używamy do opisu osób czarnoskórych, ponieważ jest to obraźliwe.

„Lives” pochodzi od „to live / żyć”?

Słowo „Lives” wygląda trochę jak czasownik „to live”w 3-ciej osobie (np. he lives). Jednak w rzeczywistości jest to liczba mnoga rzeczownika „life”. „Life” najczęściej tłumaczymy na „życie” i tak, jak w języku polskim, także i w angielskim, słowo „życie” można rozumieć na wiele sposobów; np. życie, jako nasz czas na ziemi [She kept cats all her life // Miała (trzymała) koty całe swoje życie], oznaki życia (There is no sign of life on Mars / Nie ma oznak życia na Marsie), energia życiowa, entuzjazm (She is still full of life / Wciąż jest pełna życia), aktywność w jakiejś dziedzinie życia (private / public life // prywatne / publiczne życie). W nazwie Black Lives Matter słowo „Lives” jest rozumiane jako stworzenie, istnienie (Many human lives were lost / Stracono wiele ludzkich istnień).

Co oznacza „Black Lives Matter”?

Ostatnie słowo z nazwy ruchu – Matter jest tutaj czasownikiem i z pewnością go kojarzymy z dialogów filmowych; np. It doesn’t matter / To nie ma znaczenia, It matters to me / To ma znaczenie dla mnie (albo inaczej: To jest dla mnie ważne).

Skrót Black Lives Matter oznacza dosłownie: Czarnoskóre Życia (Istnienia) Mają Znaczenie (Są Ważne).

DODATEK
Czy „fact of life” i „facts of life” mają to samo znaczenie? I dlaczego jak coś kupujemy, to powinniśmy sprawdzić „shelf life”? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz tutaj.

 

Strefa Kujona:

black [wymowa: blæk], przymiotnik, znaczenie:
– czarny (kolor)
– (pisane też z dużej litery Black) czarnoskóry, należący do lub związany z osobami o czarnej, lub ciemnobrązowej skórze, szczególnie tych, którzy żyją w Afryce albo których przodkowie pochodzą z Afryki
– black tea, black coffee – czarna herbata, czarna kawa, czyli bez mleka, bez śmietanki
– bez nadziei; np. The future looked black // (dosłownie) Przyszłość wyglądała czarno / (coś, jak nasze) Czarno to widzę

black, rzeczownik, znaczenie:
– czerń (kolor czarny)

life (liczba mnoga – lives) [wymowa: laɪf], rzeczownik, znaczenie:
– życie, jako okres od narodzin do śmierci; np. Your wedding day is one of the most important moments in your life / Twój ślub jest jednym z najważniejszych momentów w twoim życiu
– oznaki życia
– energia lub entuzjazm, witalność, chęć życia
– aktywność w jakiejś dziedzinie życia; np. family life / życie rodzinne, working life / życie zawodowe
– stworzenie, istnienie, życie
– okres czasu, kiedy dane urządzenie, bądź organizacja działa; np. The life of my phone battery is very short / Czas pracy mojej (dosłownie: telefonicznej baterii) baterii w telefonie jest bardzo krótki

Liczbę mnogą rzeczowników najczęściej tworzymy dodając literę „s”, ale jest trochę wyjątków i takie słowa, jak: life, wife (żona), knife (nóż) tworzymy zamieniając końcówkę „-fe” na „-ves”

matter [wymowa: ˈmæt.ə(r)], czasownik, znaczenie:
– być ważnym / istotnym, mieć znaczenie; wpływać na to, co się stanie; liczyć się

 

Materiały źródłowe:

 

Zdjęcie wykonał James Eades a jego prace można znaleźć na portalu Unsplash.

Celebryta słownikowy

Już Wam przedstawiłam kilku bardzo popularnych celebrytów wyrazowych ostatnich dni – spread, eerie i foreboding. Są super popularni w anglojęzycznej części świata. Jednakże blask owej trójcy gwałtownie gaśnie w porównaniu z oślepiającym glamem „lockdown”. „Lockdown” zyskuje taką niezwykłą popularność, że użyło go już kilku reporterów polskiej telewizji (też zauważyliście?). Możliwe, że właśnie obserwujemy narodziny nowej słownikowej megagwiazdy.

Dziś „lockdown” rozumiemy jako – kwarantanna

Słowem „lockdown” dziennikarze zastępują słowo „kwarantanna”.

Ever since the UK was placed in lockdown on Monday 23 March, people across the nation have had to quickly acclimatise to spending an increased amount of time at home and indoors // Odkąd Wielka Brytania została objęta kwarantanną w poniedziałek 23 marca, ludzie w całym kraju musieli szybko zaaklimatyzować się / przyzwyczaić się do spędzania coraz większej ilości czasu w domu i w budynkach (wewnątrz budynków).

Lockdown – zamknięcie, blokada

„Lockdown” oznacza także: zamknięcie, blokada.

Brussels was placed under lockdown after terror attack at the airport / Bruksela została zamknięta (dosłownie: umieszczona pod zamknięciem / blokadą) po ataku terrorystycznym na lotnisku. Paris was placed under lockdown after riots caused by yellow vests demonstrators / Paryż został umieszczony pod zamknięciem (albo mniej dosłownie, ale ładniej: Paryż został zamknięty) po zamieszkach spowodowanych przez demonstrantów (ruchu) żółtych kamizelek.

Jak widzimy „lockdown” to sytuacja, w której ludziom nie pozwala się wchodzić do budynku (bądź na jakiś teren), ani wychodzić z budynku (bądź opuszczać jakiś teren) kiedy tylko chcą / mają ochotę, z powodu jakiejś nagłej / wyjątkowej sytuacji.

Wprowadzenie lockdownu ułatwia opanowanie sytuacji kryzysowej i minimalizuje zagrożenie.

Lockdown w więzieniu

„Lockdown” ma jeszcze jedno znaczenie:

A prison has been put on lockdown after prison officers suffered serious assaults / Zakład karny zmusił osadzonych do powrotu do cel po tym, jak pracownicy więzienia zostali poważnie zaatakowani [dosłownie: Więzienie zostało umieszczone w lockdown (tutaj w znaczeniu: zmuszenie więźniów do powrotu do cel) po tym, jak pracownicy więzienia ucierpieli (od) poważnych ataków].

Takie, wg „Słownika Etymologicznego„, było pierwsze znaczenie słowa lockdown. Natomiast obecnie jest ono bardzo często używane w wielu różnych kontekstach.

 

Strefa Kujona:

lockdown [wymowa:ˈlɒk.daʊn], rzeczownik, znaczenie:
– sytuacja, w której ludziom nie pozwala się wchodzić do budynku (bądź na jakiś teren), ani wychodzić z budynku (bądź opuszczać jakiś teren) kiedy tylko chcą / mają ochotę, z powodu jakiejś nagłej / wyjątkowej sytuacji; blokada, izolacja, kwarantanna, zamknięcie
– zmuszenie więźniów do powrotu do cel

 

Materiały źródłowe (słówka):

 

Zdjęcie wykonał Tumisu. Jego prace można znaleźć na Pixabay.

Jak nazwać to uczucie?

23 marca premier Wielkiej Brytanii, Boris Johnson, zwrócił się z apelem do mieszkańców Wysp, aby ograniczyli kontakty z innymi i aby jak najrzadziej wychodzili z domów. Po raz kolejny poinformował, że wielu umrze podczas tej epidemii. Słuchamy tych informacji i czekamy, co dalej.

Każdy wie, że to zaledwie początek, a prawdziwą skalę zjawiska dopiero poznamy. Choć staram się uciec, odpocząć od informacji o koronawirusie, to nie opuszcza mnie pewne uczucie, które po angielsku nazywa się „foreboding”.

Feeling of foreboding

There is a feeling of foreboding and great worry that there is something very difficult ahead of them // Jest / Panuje uczucie niepokoju i wielkiego zmartwienia, że przed nimi jest coś bardzo trudnego – tak „Belfast Telegraph” opisuje obecne nastroje wśród Irlandzkiej Służby Zdrowia.

Słownik podaje znaczenie tego słowa jako: przekonanie, że zdarzy się coś złego; złe przeczucie; np. he had a strange foreboding, that something would go wrong // Miał dziwne (złe) przeczucie, że coś pójdzie nie tak.

Eerily deserted

Kiedy wprowadziłam się do mojego mieszkania, to pierwszego dnia około godziny 15tej myślałam, że słyszę zamieszki na ulicy. Okazało się, że to tylko młodzież wraca ze szkoły. Denerwował mnie również hałas z baru na rogu. Teraz cały czas jest cisza, a ulice są puste. Ma się wrażenie, że to długi weekend. Sytuację, kiedy coś jest inaczej niż zwykle i ta zmiana wywołuje u nas niepokój, określa przymiotnik „eerie”.

Obecnie gazety publikują zdjęcia pustych miast, a fotografie podpisują używając owego przymiotnika np. London is usually filled with tourists, but now is eerily deserted // Londyn jest zwykle wypełniony turystami, ale teraz jest dziwnie pusty (dokładnie: opuszczony).

Słownik podaje definicję słowa „eerie” jako: inny niż oczekiwany / zaskakujący / dziwny w niepokojący i niewytłumaczalny sposób (aż czasem przychodzi myśl, że to jakieś zjawisko paranormalne; aż dostaje się gęsiej skórki).

Gdyby nie panująca epidemia koronawirusa, to raczej kojarzylibyśmy to słowo z poniższymi przykładami: We heard an eerie noise in that empty house / Usłyszeliśmy przedziwny hałas w tamtym pustym domu; I sometimes get an eerie feeling of beeing watched / Czasem mam przedziwne uczucie, że jestem obserwowany/a; My dog has been eerily quiet lately / Mój pies jest ostatnio dziwnie cichy.

Po dłuższym czasie nauki języka, a zwłaszcza jeśli rozmiłujecie się w czytaniu, przychodzi nawyk myślenia po angielsku. Mi ten czas epidemii koronawirusa prawdopodobnie będzie się bardziej kojarzył z „foreboding” i „eerie”, niż z „niepokój” i „dziwny / niepokojący”.

 

Strefa Kujona:

foreboding [wymowa: fɔːˈbəʊ.dɪŋ], rzeczownik (język literacki); znaczenie:
– niepokój, przekonanie, że zdarzy się coś złego, złe przeczucie

eerie [wymowa:ˈɪə.ri], przymiotnik; znaczenie:
– inny niż oczekiwany / zaskakujący / dziwny w niepokojący i niewytłumaczalny sposób (aż przychodzi myśl, że to jakieś zjawisko paranormalne; aż dostaje się gęsiej skórki); przedziwny, niesamowity, upiorny

Ciekawostka: podobną pisownię ma Éire – Irlandia po irlandzku
 

Materiały źródłowe:

 

Zdjęcie pochodzi ze strony Pixabay.

The spread of the word „spread” / Rozprzestrzenianie się słowa „spread”

Spread – rozprzestrzeniać się

We do not know how coronavirus spreads from person to person // Nie wiemy, jak koronawirus przenosi się / rozprzestrzenia się z osoby na osobę.

Jeśli śledzimy informacje nt. koronawirusa po angielsku, to zauważymy częste stosowanie słowa „spread”.

Posmarować, rozłożyć, rozsypać

„Spread” można użyć mówiąc np. o dymie, oleju, plotce, idei, pożarze.

Słowniki podają także inne przykłady użycia czasownika „spread”:

She spread butter on her toast / Posmarowała tosta masłem. We spread picnic blanket on the ground and sat down / Rozłożyliśmy koc piknikowy na ziemi i usiedliśmy. Trucks spread salt on icy roads / Ciężarówki rozsypują sól na oblodzonych drogach.

Trzy zdania i trzy nowe tłumaczenia tego słowa.

Prawdziwe Imię „spread”

Może ktoś z Was czytał książkę pt. Czarnoksiężnik z Archipelagu (jej autor to: Ursula K. Le Guin)? W każdym razie, w tej książce jest motyw Prawdziwego Imienia. Jeśli znamy Prawdziwe Imię rzeczy, bądź żywej istoty, to mamy nad tą rzeczą, bądź istotą moc.

Podobnie jest z angielskimi wyrazami – często słownik podaje tłumaczenia słowa, ale nie uczy nas jego Prawdziwego Imienia, jego prawdziwej natury. Ja Arcymagiem nie jestem, ale przez lata nauczyłam się, że słowo „spread” to przede wszystkim: zwiększać zasięg występowania. Z tego powodu „spread” ma tak wiele polskich odpowiedników.

Rozłożyć, rozlać, podzielić

He spread his arms wide and said `You are most welcome to our home’ / Rozłożył szeroko ramiona i powiedział 'Jesteś mile widziana w naszym domu’ (po polsku to ładniej brzmi jako: Bardzo miło cię widzieć w naszym domu).

Slowly a smile spread across her face. / Powoli uśmiech rozlał się na jej twarzy.

There is no difference whether you eat all your calorie allowance in one go, or spread it over the day / Nie ma różnicy, czy ty zjesz całą twoją dozwoloną ilość kalorii za jednym razem, czy rozłożysz to na cały dzień.

If we spread the work between us, it won’t seem so bad / Jeśli podzielimy pracę pomiędzy siebie, to nie będzie to wyglądało tak źle.

„Spread” znowu zaskakuje. W powyższych przykładach mamy także do czynienia z „rozprzestrzenianiem”, ale tym razem nie bardzo jest możliwość „rozprzestrzenienia się” (np. ręce można wyciągnąć tylko na daną odległość). „Spread” jest tutaj bardziej „rozciągnięciem”.

Trochę ciężki do ogarnięcia jest ten czasownik, ale na pocieszenie powiem, że zanim Ged (ów czarnoksiężnik) rozwinął skrzydła (spread his wings), to trochę musiał pouczyć się tej magii.
 

 

Strefa Kujona:

spread [wymowa: spred], czasownik, znaczenie:

– rozprzestrzeniać się, zwiększać zasięg swojego występowania, zwiększać zasięg swojego oddziaływania (Intense heat and strong winds during Australia’s summer caused fires to spread rapidly / Dotkliwe gorąco i silne wiatry podczas australijskiego lata spowodowały, że pożary rozprzestrzeniły się gwałtownie; Many internet users help spread news via social media sites / Wielu użytkowników internetu pomaga rozprzestrzeniać wiadomości przez strony mediów społecznościowych; From its origins in 14th-century Florence, the Renaissance spread across Europe / Renesans rozprzestrzenił się na Europę ze swojego źródła – XIV wiecznej Florencji; a dosłownie: Od swojego źródła w XIV wiecznej Florencji Renesans rozprzestrzenił się na Europę)
– rozchodzić się, rozlewać się, rozsypywać się (np. gaz, dym, zapach, woda, sól, żwir)
– rozsmarować (np. masło, dżem); rozłożyć cienką warstwę danej substancji na jakiejś powierzchni
– rozłożyć coś złożonego ale tak, by zajmowało jak najwięcej miejsca np. koc, mapę; też: rozciągnąć się, jak np. rozciągnąć się wygodnie na łóżku, rozłożyć ramiona do uścisku (czy przy ćwiczeniach)
– podzielić po równo, albo podzielić sprawiedliwie (np. bogactwo, pracę)
– rozciągać się w czasie, zdarzać się przez dany okres, zamiast zdarzyć się raz (Because your payments will be spread over a shorter period of time, your monthly repayments will increase / Ponieważ twoje płatności będą rozciągnięte na krótszy okres czasu, twoje miesięczne raty spłaty będą wyższe (dosłownie: wzrosną))

spread your wings, znaczenie:
– użyć swoich zdolności, umiejętności po raz pierwszy w życiu w celu dokonania nowych i ekscytujących rzeczy; rozwinąć skrzydła

 

Materiały źródłowe (słówka):

 

Obrazek pochodzi ze strony Pixabay, a jego autor jest Arek Socha.