Are you decent?

Jedną z rzeczy, jaka mnie zaskoczyła w Wielkiej Brytanii, to to, że Brytyjczycy po skończeniu zmiany nie zmieniają ubrań. Ja jednak nie umiałam się przyzwyczaić do chodzenia po mieście w ubraniu roboczym i zawsze się przebierałam. Z racji, że na koniec zmiany łazienki były oblegane, to potajemnie wykorzystywałam pokój konferencyjny jako moją prywatną przebieralnię.

Dłuższy czas trwała ta niezwykle wygodna sytuacja, aż któregoś razu usłyszałam, jak ktoś szarpnął za klamkę, a potem zdziwił się, że pokój był zamknięty. Po głosie rozpoznałam, że to szef i odkrzyknęłam, że ja zaraz ten pokój otworzę, tylko się skończę przebierać.

Kilka dni później w tym pokoju było organizowane spotkanie z klientami. Ja, po skończeniu narady, zaczęłam metodycznie zbierać naczynia i zanosić je do kuchni. W którymś momencie, kiedy ustawiałam kolejny stos talerzy, usłyszałam pukanie w futrynę. Zagaiłam więc:
– Yes? / Tak?
A w odpowiedzi usłyszałam głos szefa:
– Anna, are you decent?
Powiem Wam, że to pytanie naprawdę zbiło mnie z tropu…

Decent people

This is the grand illusion: that „decent people” will make all the difference. We know that in corrupt systems, decent people end up with two options: conform or be crushed. / To jest wielka iluzja: że „porządni ludzie” wszystko zmienią. Wiemy, że w skorumpowanych układach przyzwoita osoba kończy z dwiema opcjami: dostosować się albo być zgniecioną.

Decent pay

Pierwsze znaczenie „decent” odnosi się do ludzi, ale tym przymiotnikiem możemy też opisać rzeczy; np. decent pay / godna wypłata, decent job / solidna praca, decent meal / konkretny posiłek.

Decent dress

Ostatnie – trzecie tłumaczenie tego słowa to: akceptowalny, odpowiedni, stosowny, właściwy, zgodny z obowiązującymi standardami, normami. Przykład: That dress isn’t decent / Ta sukienka nie jest stosowna (do okazji).

Jak widzimy wszystko, co określa się przymiotnikiem „decent” jest po prostu „takie, jakim być powinno”.

Co oznacza pytanie: Are you decent?

Przyznajcie się, czy ktoś Wam kiedyś zadał to właśnie pytanie? Ja je na początku zrozumiałam jako: Czy jesteś przyzwoita? W sensie – czy znowu nie siedzisz goła w tym pokoju?

Jednak przymiotnik „decent” ma jeszcze jedno tłumaczenie, którego ja wtedy nie znałam. A jest to – wystarczająco ubrany (żeby wyjść do ludzi).

Także „Are you decent?” oznacza (potocznie i humorystycznie): Czy jesteś ubrana?

DODATEK
Co oznacza „indecent exposure”, a co – indecent assault? Odpowiedź znajdziesz tutaj.

 

Strefa Kujona:

decent [wymowa: ˈdiːsnt], przymiotnik, znaczenie:
– (o ludziach lub o zachowaniu) uczciwy, porządny, uprzejmy
– wystarczający, konkretny, godziwy, godny (poziom, ilość, jakość czegoś); np. decent meal / sycący posiłek, decent job / porządna praca (uczciwa, legalna, dająca konkretny zarobek), decent pay / godna płaca
– akceptowalny (w danej sytuacji), odpowiedni, stosowny, właściwy
– (potocznie, humorystycznie) wystarczająco ubrany, żeby wyjść „do ludzi”

 

Materiały źródłowe (słówka):

Zdjęcie wykonał Pexels.

Nie opowiadaj wieprzowiny, nie mam z tobą wołowiny!

Kilka lat temu przeczytałam w prasie historię o śwince, która uciekła z gospodarstwa. Chrząkającą uciekinierkę złapano dopiero w pobliskim mieście. Dziennikarz żartobliwie opisał całą sytuację, a moją uwagę zwróciło jeszcze to, że użył on aż 4 rzeczowników oznaczających świnia po angielsku. Przyznajcie się, ile znacie takich słów?

Pig, piggy, piglet, pigsty

Najbardziej znanym angielskim słowem, oznaczającym świnia, będzie zdecydowanie „pig”. Słowo „pig” oznacza także: nieprzyjemną, wulgarną, brudną lub chciwą osobę.

Czasem świnkę oswojoną lub świnkę morską określa się zdrobniale „piggy / świnka”. A najbardziej znaną „piggy” jest oczywiście Miss Piggy / Panna Świnka z Muppet Show.

Z kolei „piglet” to – prosiaczek, czyli młoda świnia. I tutaj też znajdziemy celebrytę – otóż Piglet (pisany dużą literą) to znany nam Prosiaczek z bajki o Kubusiu Puchatku.

Pigs i piglets mieszkają w pigsty / chlewiku. Słowem „pigsty” nazwiemy też po angielsku bardzo brudne miejsce.

Swine

„Swine”, można się łatwo domyśleć, to – świnia. Jednak dziś w tym znaczeniu jest to słowo staromodne lub specjalistyczne (np. „swine flu” to – świńska grypa). Słowa „swine” najczęściej używa się dziś jako obraźliwej nazwy na nieprzyjemną osobę albo określa się nim trudne i nieprzyjemnego zadanie.

Hog

W moim domu rodzinnym przez pewien czas była mała, czarna, długowłosa świnka morska. Miała niezwykle łagodny charakter i bardzo lubiła ludzi. Nazwaliśmy ją z przekorą wieprz. „Wieprz” to po angielsku – hog. (Nauczyłam się tego słowa tylko dlatego, by móc przekazać komiczność całej tej sytuacji moim brytyjskim znajomym).

Słowo „hog” znajdziemy też w: jeż / hedgehog („hedge” to – żywopłot) i groundhog / świstak (ground – grunt). Jak podaje „Słownik etymologiczny”, słowo „hog” w tych wyrazach wskazuje, że te zwierzęta też mają ryjki, jak świnia.

Pork i porker

„Wieprzowinę” w angielskich sklepach znajdziemy pod nazwą „pork”. Stąd pochodzi „porker”, czyli świnia na ubój, tucznik.

Jeśli kiedyś ktoś Wam z kolei odpowie „Stop telling porkies” to wiedzcie, że Wam nie uwierzył. „Porky” przetłumaczymy na: kłamstwo, ściema, lipa. I teraz przypomniała mi się kolejna bajkowa postać – Porky Pig / Prosiak Porky. Ta świnka jednak nie miała w zwyczaju kłamać, tylko niezmiernie się jąkała. Dobrze pamiętam?

Pork i beef

Jak tak zaczęliśmy o mięsie, to i z wołowiną jest ciekawe powiedzenie – to have a beef with somebody / mieć z kimś konflikt.

Stop telling porkies, I don’t have a beef with you! / Przestań opowiadać kłamstwa, nie mam z tobą konfliktu!

DODATEK
Czym różni się pigtail od ponytail? Kiedy najczęściej je się pigs in blankets? No i co to jest piggy bank? Odpowiedź znajdziesz tutaj.

 

Strefa Kujona:

pig [wymowa: pɪɡ], rzeczownik, znaczenie:
– świnia (zwierzę hodowlane)
– (potocznie, negatywnie) osoba, którą uważasz za nieprzyjemną lub wulgarną; osoba, którą uważasz za brudną lub chciwą; świnia, świntuch
– (slang, obraźliwie) policjant

pig, czasownik, znaczenie:
– (mowa potoczna) zjeść czegoś za dużo, objadać się, obżerać się

piggy [wymowa: ˈpɪɡ.i], rzeczownik, znaczenie:
– (słowo, jakiego używają dzieci) świnka

Miss Piggy

piglet [wymowa: ˈpɪɡlət], rzeczownik, znaczenie:
– prosiak (jeśli jest zapisany dużą literą – Piglet, to wtedy mamy postać Prosiaczka z serii bajek o Kubusiu Puchatku)

Piglet

pigsty (też: sty) [wymowa: ˈpɪɡstaɪ], rzeczownik, znaczenie:
– chlew (miejsce, gdzie trzyma się świnie)
– (potocznie) bardzo brudne miejsce; miejsce, gdzie jest bałagan

swine [wymowa: swaɪn], rzeczownik, znaczenie:
– (mowa potoczna) nieprzyjemna osoba, świnia
– (mowa potoczna) trudne lub nieprzyjemne zadanie (rzecz); paskudztwo, dziadostwo
– (staromodnie lub specjalistycznie) świnie [staromodnie – np. to cast/throw pearls before swine / rzucać perły przed wieprze (dawać coś cennego, dobrego komuś, kto nie potrafi tego docenić ); specjalistycznie – np. swine flu / świńska grypa]

hog [wymowa: hɒɡ], rzeczownik, znaczenie:
– wieprz (wykastrowany samiec trzymany na tucz)
– (potocznie, negatywnie) ktoś, kto jest chciwy (bierze więcej, niż mu/jej przypada/należy się), szczególnie ktoś chciwy na jedzenie

hog, czasownik, znaczenie:
– (potocznie) wziąć lub używać czegoś więcej, niż twój przydział/niż ci się należy; ciekawy przykład z prasy: Hogging the covers is the number one cause of arguments in Britain’s bedrooms / Zabieranie okryć (np. kołdry) jest powodem nr 1 kłótni w brytyjskich sypialniach

pork [wymowa: pɔːk], rzeczownik, znaczenie:
– wieprzowina

porker [wymowa: pɔː.kə(r)], rzeczownik, znaczenie:
– tucznik (świnia intensywnie karmiona i przeznaczona na ubój)

porky [wymowa: ˈpɔːki], rzeczownik, znaczenie:
– (slang) kłamstwo, ściema, lipa

Porky Pig

have a beef with (someone) – być z kimś w konflikcie, mieć z kimś na pieńku

 

Materiały źródłowe (słówka):

Zdjęcie wykonał ChiemSeherin. Obrazki postaci bajkowych wzięłam z Wikipedii.

Stalking i mobbing

Słowa stalking i mobbing już dawno weszły do języka polskiego. Na stalking i na stalkerów zwykle skarżą się znane osoby, a o mobbingu mówi się w kontekście problemów w pracy. Skąd wzięły się te słowa, co oznaczają i czego jeszcze możemy się na ich temat dowiedzieć?

A cheetah stalks its prey

Mnie, która lubi filmy przyrodnicze, „stalking” kojarzy się z jakimś drapieżnikiem, który powoli zbliża się do swojej ofiary. „Stalking” pochodzi od czasownika „to stalk / śledzić, skradać się”; np. a cheetah stalks its prey / gepard śledzi swoją ofiarę.

W świecie ludzi „to stalk” najczęściej będzie oznaczać: nielegalnie śledzić i obserwować kogoś przez dłuższy czas. Stąd właśnie wziął się rzeczownik „stalking / uporczywe nękanie powodujące uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia lub istotne naruszenie prywatności”. Na stalking zwykle skarżą się znane osoby – w końcu wśród ich fanów zawsze znajdzie się ktoś, kto jest święcie przekonany, że łączy go z idolem jakaś specjalna więź i są sobie wzajemnie przeznaczeni.

Stalker

Takiego natręta, który śledzi każdy krok swojej ofiary, nęka ją niechcianymi wizytami, telefonami lub mejlami, nazwiemy „stalker”.

Celery stalks

Jeśli byliście na Wyspach i chcieliście kupić selera, to mogło Was zaskoczyć to, że tam dostępne są tylko selery naciowe. Dlatego w przepisach na sałatki, w których jest seler, w liście składników znajdziemy – celery stalks / łodygi selera.

Angry mob

Jedna z moich brytyjskich koleżanek miała w zwyczaju (oczywiście nieoficjalnie) nazywać „angry mob” rozwrzeszczanych ludzi, który po zmianie wpadali do fabrycznego sklepu na zakupy. Rzeczownik „mob” przetłumaczymy na: tłum, motłoch; zwłaszcza taki, który może stać się agresywny. Często doprecyzowuje się ten „mob” przymiotnikami – np. „angry mob” to – wściekły tłum, violent mob – agresywny motłoch, a lynch mob – tłum dokonujący samosądu.

Pozytywny „mob”

Rzeczownik „mob” ma zwykle negatywny wydźwięk, ale jest wyjątek – flash mob. „Flash mob” to sztuczny tłum ludzi gromadzących się niespodziewanie w miejscu publicznym w celu przeprowadzenia krótkotrwałego zdarzenia, zazwyczaj zaskakującego dla przypadkowych świadków. W akcji uczestniczą nieznani sobie ludzie znający jedynie jej termin i planowane działanie. Zazwyczaj akcje takie organizowane są za pośrednictwem internetu lub SMS-ów. Pierwsze flash moby organizowały się na początku tego wieku i były tak interesującym zjawiskiem, że nagrania tych zgromadzeń pokazywały nawet główne serwisy informacyjne.

To mob

Czasownik „to mob” oznacza: otoczyć kogoś tłumnie, zwłaszcza kogoś znanego, by wyrazić uznanie, porozmawiać lub zdobyć autograf. Z pewnością widzieliście nie raz zdjęcia gwiazdy filmu, czy muzyki, która opuszcza hotel. Przy wejściu do przybytku zbiera się wówczas tak dużo fanów, że gdyby nie ochrona, to ta znana osoba nie byłaby w stanie bezpiecznie wyjść. Stąd często w opisie pod zdjęciem będzie użyta jakaś forma czasownika „to mob”; np. He was mobbed by fans when he arrived at the airport / Został osaczony przez fanów, kiedy pojawił się na lotnisku.

W świecie zwierząt ten czasownik zwykle opisuje sytuację, gdy małe zwierzęta osaczają większego drapieżnika, by go odstraszyć. Takie akcje mobbingu robią np. wróble, gdy w pobliżu ich gniazd pojawi się wiewiórka.

Mobbing

Mobbing to: prześladowanie, nękanie i zastraszanie jednostki przez grupę. Mobbing może dziać się w: rodzinie, grupie rówieśniczej, szkole, pracy, lokalnej społeczności lub internecie. Mobbingu dokonuje grupa, a „bullingu” jedna osoba – „bully / dręczyciel”.

 

Strefa Kujona:

stalk [wymowa: stɔːk], czasownik, znaczenie:
– podchodzić, skradać się, śledzić zwierzę lub osobę, podchodzić do niej tak blisko, jak to tylko możliwe (bez ryzyka bycia wykrytym) w celu złapania lub zabicia
– nielegalnie śledzić i obserwować kogoś przez dłuższy czas; śledzić, tropić
– wejść lub wyjść gwałtownie, dumnie; wejść/wyjść z szumem, iść sztywnym krokiem, w(y)maszerować
– (literacko) nawiedzać, grasować (jeśli coś nieprzyjemnego stalks jakieś miejsce, to pojawienie się tego czegoś wywołuje uczucie grozy)

stalking [wymowa: ˈstɔːkɪŋ], rzeczownik, znaczenie:
– uporczywe nękanie powodujące uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia lub istotne naruszenie prywatności

stalker [wymowa: ˈstɔː.kə(r)], rzeczownik, znaczenie:
– osoba, która nielegalnie obserwuje i śledzi inną osobę przez dłuższy czas
– osoba lub zwierzę, które podąża za innym zwierzęciem (tak blisko, jak to tylko możliwe bez bycia widzianym i słyszanym) zwykle w celu złapania lub zabicia tego zwierzęcia

stalk [wymowa: stɔːk], rzeczownik, znaczenie:
– łodyga, łodyżka, ogonek (ta część rośliny, która łączy liście, kwiaty lub owoce z główną łodygą (main stalk) rośliny
– wąska struktura, która utrzymuje jakąś część ciała u niektórych zwierząt; np. Crabs have eyes on stalks / Kraby mają oczy na słupkach

mob [wymowa: mɒb], rzeczownik, znaczenie:
– (zwykle pejoratywnie) duża grupa rozzłoszczonych ludzi, którzy łatwo mogą stać się agresywni; tłum, motłoch; np. The angry mob outside the jail was ready to riot / Wściekły tłum na zewnątrz więzienia był gotowy zacząć zamieszki
– (potocznie) grupa przyjaciół/znajomych, którzy są podobni sobie w jakichś sposób (niejako z zewnątrz wyglądają, jak jakaś grupa, a nie pojedyncze osoby); np. The usual mob was hanging out at the bar / Stała paczka spędzała czas przy barze
– (potocznie) gang, banda (organizacja kryminalna)

lynch mob [wymowa: ˈlɪntʃ mɒb], rzeczownik, znaczenie:
– tłum wymierzający lincz/samosąd

flash mob [wymowa: ˈflæʃ mɒb], rzeczownik, znaczenie:
– dosł. „błyskawiczny tłum“; sztuczny tłum ludzi gromadzących się niespodziewanie w miejscu publicznym w celu przeprowadzenia krótkotrwałego zdarzenia, zazwyczaj zaskakującego dla przypadkowych świadków; w akcji uczestniczą nieznani sobie ludzie znający jedynie jej termin i planowane działanie; zazwyczaj akcje takie organizowane są za pośrednictwem internetu lub SMS-ów

mob [wymowa: mɒb], czasownik, znaczenie:
– oblegać, obstąpić np. aktora, muzyka lub jakąś znaną osobę, by wyrazić podziw, spróbować nawiązać kontakt lub dać upust negatywnym emocjom
– osaczyć, oblegać, atakować – kiedy ptaki lub inne małe zwierzęta osaczają i atakują większe zwierzę (zwykle drapieżnika), by go odstraszyć i wygonić (w „Materiałach źródłowych” umieściłam link do krótkiego filmiku o tym, jak to małe ptaki robią mobbing sowie i nie dają jej się wyspać)

mobbing – prześladowanie, nękanie, zastraszanie, ośmieszanie jednostki przez grupę, może dziać się w: rodzinie, grupie rówieśniczej, szkole, pracy, lokalnej społeczności lub internecie; w języku polskim „mobbing” ma węższe znaczenie, bo dotyczy prześladowania, nękania itd. tylko w pracy

Strefa Zaciętego Kujona:

stalking horse [wymowa: ˈstɔːkɪŋ hɔːs], rzeczownik, znaczenie:
– osoba lub rzecz, która jest używana do ukrycia prawdziwego celu danego postępowania
– polityk, który walczy przeciw liderowi swojej partii w celu zbadania, jak wysokie poparcie ma lider

 

Materiały źródłowe:

słówka

inne

 

Zdjęcie, które wykonał Harshil Gudka.

Nawet nie wiecie, jak dużo wiecie o słowie „bull”

Słowo „bull” chyba najbardziej kojarzy się dziś z Red Bull (Czerwony Byk) – popularnym napojem energetycznym, który doda ci skrzyyydeł! Słowo to napotkamy też w nazwach ras psów: bulldog („pies na byki”), bull terrier i bull mastiff. Rasa buldogów została stworzona do walki z przywiązanym do słupa bykiem – grupa psów (na poszczególne psy stawiano zakłady) osaczała byka. Ten, który złapał byka za nos i przycisnął go do ziemi, był zwycięzcą. Bull terrier i bull mastiff powstały z dalszego krzyżowania buldoga.

Słowem „bull” nazwiemy po angielsku samca słonia lub innego, dużego gatunku zwierzęcia (jednak nie jelenia, jak w języku polskim; samiec jelenia to „stag”).

Bull i bullshit

That’s a load of bull! / To jest sterta bzdur! Choć częściej raczej usłyszymy wulgarne: That’s a load of bullshit! / To jest sterta g*wnianych bzdur! („shit” to wulgarne określenie na kupę, g*wno).

Bulldozer i bulldoze

„Bulldozer” z pewnością rozpoznajecie jako – buldożer. W języku angielskim istnieje czasownik „to bulldoze”, czyli – używać buldożera, niszczyć nim np. budynki. Ten wyraz ma jeszcze dwa znaczenia: przepchnąć się, przepchnąć coś (np. He bulldozed his way to victory / Dopchał się do zwycięstwa) oraz zmusić kogoś do czegoś (np. They bulldozed him into selling / Zmusili go do sprzedaży).

Jak podaje „Słownik etymologiczny”, to ostatnie znaczenie „bulldoze” było historycznie pierwszym. Powstało ono od rzeczownika „bulldose”, który oznaczał „solidne bicie, solidna chłosta”; a dokładniej: „dose / dawka” odpowiednia na „bull/byka”. „Bulldose” było slangowym określeniem zastraszenia, jakiego obiektem byli czarnoskórzy wyborcy podczas amerykańskich wyborów prezydenckich 1876 r. (Więcej o tym w Materiałach źródłowych, ale zasadniczo celem bullingu było, by czarnoskórzy wyborcy albo głosowali na Demokratę, albo nie głosowali wcale).

Bullying

„Bullying” to: dręczenie, dokuczanie, zastraszanie. Zauważyłam, że tego angielskiego terminu używa się także w polskich mediach. O bullingu najczęściej mówi się w kontekście szkoły; By law, all state schools must have a behaviour policy in place that includes measures to prevent all forms of bullying among pupils / Wg prawa wszystkie państwowe szkoły muszą posiadać aktualny kod zachowania (pewien zestaw zasad zachowania, jaki obowiązuje w danej szkole), który zawiera metody zapobiegania wszelkim formom dręczenia wśród uczniów.

Bully

„Bullying” pochodzi od czasownika „to bully / dręczyć, dokuczać”; przykład z prasy z końca maja (z pewnością kojarzycie to tragiczne wydarzenie): Texas school shooter Salvador Ramos was bullied at school because of the clothes he wore and because his family was poor, former classmate says / Szkolny strzelec z Teksasu (angielska wersja jest tutaj bardziej opisowa, w polskiej prasie nazywano go albo napastnikiem, albo zabójcą) Salvador Ramos był prześladowany w szkole z powodu ubrań, jakie nosił i dlatego, (że) jego rodzina była biedna, mówi były kolega z klasy.

Inni „classmates / koledzy z klasy” z kolei twierdzą, że: Salvador Ramos was a bully who provoked other people in order to pick fights and was seen hurting dogs / Salvador Ramos był dręczycielem, który prowokował innych ludzi, żeby zaczynali z nim bójki i był widziany, (gdy) krzywdził psy.

 

Strefa Kujona:

bull [wymowa: bʊl], rzeczownik, znaczenie:
– byk (samiec bydła )
– samiec słonia, wieloryba lub innych dużych zwierząt
– (finanse) osoba, która kupuje udziały w firmie z nadzieją, że wkrótce je sprzeda po wyższej cenie
– bulla papieska (list lub dokument papieski)
– (mowa potoczna) ściema, bzdura, kit (pomysły, wypowiedzi i przekonania, które uważasz za głupie i nieprawdziwe)
– (też: bullseye) centrum tarczy w grze w strzałki lub łucznictwie (też: rzut, który trafia w centrum tarczy)

bullshit [ˈbʊlʃɪt], rzeczownik, znaczenie:
– (slang, wulgarnie) g*wno prawda, bzdura, brednia

bulldozer [ˈbʊlˌdəʊ.zə(r)], rzeczownik, znaczenie:
– buldożer, ciężki pojazd służący do przesuwania kamieni i ziemi

bulldoze [wymowa: ˈbʊldəʊz], czasownik, znaczenie:
– niszczyć budynki, drzewa itp. przy pomocy buldożera; wyburzać
– przepchnąć się (gdzieś), przepchnąć coś (gdzieś); np. He bulldozed his way to victory / Dopchał się do zwycięstwa
(Mam wrażenie, że w tym znaczeniu „bulldoze” jest negatywne, choć słowniki o tym nie wspominają. Dlatego, by potwierdzić swoją tezę, zaczęłam szukać w necie. Znalazłam dwa przykłady w prasie. W obu przykładach o danych osobach piszą redaktorzy, którzy nie darzą sympatią osoby, o której piszą. A oto te przykłady: Harvey Weinstein bulldozed his way back to the top / Harvey Weinstein dopchał się na szczyt; Trump bulldozes his way through debate with mix of attacks, insults and falsehoods / Trump przepycha się przez debatę mieszanią ataków, obelg i kłamstw)
– zmusić kogoś do czegoś; np. They bulldozed him into selling / Zmusili go do sprzedaży

bullying [wymowa: ˈbʊl.i.ɪŋ], rzeczownik, znaczenie:
– dręczenie, znęcanie się, dokuczanie, zmuszanie, zastraszanie (zachowanie, które krzywdzi i zastrasza słabsze osoby, często też zmusza je do robienia czegoś, czego one nie chcą robić)

bully [wymowa: ˈbʊli], czasownik, znaczenie:
– zastraszać, dręczyć, dokuczać; np. He was bullied at school / Dokuczano mu w szkole
– bully (somebody) into (something / doing something) – zmuszać (kogoś) do (czegoś / robienia czegoś); np. A war journalist who claimed the BBC bullied her into a dangerous assignment has won a £40,000 payout / Korespondentka wojenna, która twierdziła, że BBC (państwowa telewizja w Wielkiej Brytanii) zmusiła ją do niebezpiecznego zadania wygrałą 40 000 £ odszkodowania

bully [wymowa: ˈbʊl.i], rzeczownik, znaczenie:
– dręczyciel; ktoś, kto krzywdzi lub grozi komuś (innym) często przez pewien czas (nie jest jednorazowa sytuacja) i często też zmusza innych do robienia czegoś, czego oni nie chcą robić

Strefa Zaciętego Kujona:

bully for you! – też mi coś! wielkie mi coś! wielka rzecz! (mowa potoczna, wyrażenie używane, by pokazać, że nie zrobiło na tobie wrażenia to, co ktoś powiedział lub zrobił)

bully pulpit [wymowa: ˈbʊli pʊlpɪt], rzeczownik, znaczenie:
– wysoka pozycja dająca władzę, która umożliwia dotarcie do szerszej publiczności (czyli kiedy można jakieś pomysły, idee próbować przeforsować lub dotrzeć z informacją do wielu ludzi); np. He intends to use the presidency as a bully pulpit to promote family values / Zamierza użyć prezydentury (okresu, kiedy pełni funkcję prezydenta) jako momentu (okazji, dobrego czasu) na promowanie wartości rodzinnych

bully boy [wymowa: ˈbʊl.i ˌbɔɪ], rzeczownik, znaczenie:
– (mowa potoczna) brutalny i groźny mężczyzna, zwłaszcza taki, któremu płacą za krzywdzenie lub nastraszenie kogoś; oprych, zbój, zbir

 

Materiały źródłowe:

słówka

inne

 

Zdjęcie przedstawia buldoga Maxa ze słynnego w latach 80-tych i 90-tych amerykańskiego serialu „Gliniarz i Prokurator” (w oryginale: Jake and the Fatman) . Buldog należał do aktora Williama Conrada, który odgrywał rolę prokuratora. Obaj są na zdjęciu. Fotografia pochodzi z portalu Rotten Tomatoes.

O jakich junkie i jakich addict wypada mówić w Szkocji?

Szkocja zmaga się z problemem narkotykowym. Z roku na rok coraz więcej osób umiera tam z powodu przedawkowania. Dramatyczny wzrost śmiertelności widać zwłaszcza w ciągu ostatnich 9 lat. Obecnie Szkocja zajmuje pierwsze miejsce w Europie pod względem liczby zgonów z powodu przedawkowania narkotyków (w stosunku do liczby mieszkańców).

Powody rozrastania się tego problemu upatruje się w braku modernizacji i niedofinansowywaniu leczenia. Wg rządzących częściowo za wzrost opowiada też to, że osoby uzależnione nie szukają pomocy. Mierzą się one z odrzuceniem społecznym i ukrywają swój nałóg. Stąd w grudniu tamtego roku w Szkocji ruszyła kampania społeczna mająca za cel pokazanie, że uzależnienie jest rodzajem stanu chorobowego, a nie świadectwem charakteru danej osoby.

Kampania społeczna zalecała, by „alcoholic / alkoholik”, „junkie” i „addict” wycofać z użycia. (Na to miejsce proponuje zaś: person with problematic substance use / osoba z problematycznym używaniem substancji, person with harmful alcohol use / osoba ze szkodliwym używaniem alkoholu oraz person with problematic drug use / osoba z problematycznym używaniem narkotyków. Mam wielki problem ze zgrabnym przetłumaczeniem tych określeń, może macie jakieś lepsze pomysły? Albo gdzieś są dostępne oficjalne tłumaczenia tych nazw?)

Jak to było z junkie?

„Wikipedia” podaje, że dawniej „junkies”, by zdobyć pieniądze na narkotyki, zbierali i sprzedawali złom na junkyard / złomowisku (jest to amerykański angielski, w brytyjskim angielskim powiemy – scrapyard; scrap / (m.in.) złom; yard / plac, podwórze). Czyli „junkie / ćpun” na samym początku był zbieraczem złomu.

„Addict” ma jakieś „addiction”

„Addict” ma szersze znaczenie – oznacza: uzależniony; np. drug addict / narkoman; gambling addict / hazardzista; computer addict / uzależniony od komputera. „Addiction” przetłumaczymy na – uzależnienie; np. alcohol addiction / uzależnienie od alkoholu, sex addiction / uzależnienie od seksu.

Silny „junkie” i zdrowy „addict”

Aktora Toma Cruise’a często określa się mianem adrenaline junkie. Cruise kocha kręcić niebezpieczne sceny do tego stopnia, że:

he sometimes can’t stop a big smile from coming across his face. It appears that even Cruise must be reminded to maintain a fear-struck expression when hanging onto a building thousands of feet in the air / on czasami nie umie powstrzymać pojawienia się wielkiego uśmiechu na twarzy. Wygląda, że nawet Cruise musi być upominany, by zachowywać przerażony wyraz [twarzy], kiedy wisi na budynku tysiące stóp [miara długości] w powietrzu.

„Adrenaline junkie” przetłumaczymy na: amator silnych wrażeń.

„Junkie” i „addict” przełożymy na – miłośnik, fanatyk, entuzjasta; np. coffee addict / (wielki) miłośnik kawy, health food junkie / fanatyk zdrowej żywności, gym junkie / entuzjasta siłowni. Użycie tych słów w tym lżejszym, humorystycznym znaczeniu jest PC / politycznie poprawne w Szkocji.

„Addicted”, „addicting” i „addictive”

Muszę się Wam do czegoś przyznać: I am addicted to coffee / Jestem uzależniona od kawy. No bo przecież kawa jest uzależniająca // coffee is addicting / addictive? Wydaje się, że są dwa przymiotniki, które oznaczają „uzależniający/a/e”. Jak znalazłam na forach, a potem poszperałam w prasie, to choć „addicting” wydaje się nam naturalniejszy, to jednak „addictive” jest tym właściwym wyborem; także poprawnie będzie: Coffee is addictive.

W niektórych miejscach wspomniano, że „addicting” dopiero wchodzi do użycia (jako przymiotnik) i jest alternatywą dla „addictive”. W tych słownikach, które ja zwykle używam, w ogóle nie ma przymiotnika „addicting”, a „Urban Dictionary” wręcz twierdzi, że jeśli ktoś mówi „addicting” zamiast „addictive”, to jest „moron / debilem” (to bardzo specyficzny słownik).

Także stosujmy tylko przymiotnik addictive.

 

Strefa Kujona:


junkie (też: junky) [wymowa: ˈdʒʌŋki], rzeczownik, znaczenie:
– (potocznie, pejoratywnie) narkoman/ka, ćpun/ka
– (potocznie) ktoś, kto chce robić coś (lub mieć coś) cały czas; uzależniony od (czegoś), fanatyk, entuzjasta, miłośnik

addict [wymowa: ˈædɪkt], rzeczownik, znaczenie:
– uzależniony/a; osoba, która nie może przestać robić czegoś (lub stosować czegoś), szczególnie jeśli jest to coś szkodliwego; np. heroin addict / uzależniony od heroiny; gambling addict / uzależniony od hazardu
– (humorystycznie) fanatyk, entuzjasta, miłośnik; ktoś, kto coś bardzo lubi; “uzależniony” np. chocolate addict / fanatyk czekolady

addiction [wymowa: əˈdɪkʃən], rzeczownik, znaczenie:
– uzależnienie, nałóg
– silna potrzeba robienia czegoś lub posiadania czegoś

addicted [wymowa: əˈdɪktɪd], przymiotnik, znaczenie:
– uzależniony (od czegoś); nie będący w stanie przestać używać czegoś lub coś robić, zwłaszcza jeśli jest to coś szkodliwego
– będący fanatykiem, miłośnikiem (czegoś)

addictive [wymowa: əˈdɪktɪv], przymiotnik, znaczenie:
– (o substancji, aktywności) uzależniający
– (o czyimś charakterze) łatwo popadający w uzależnienie; addictive personality / osobowość nałogowca

 

Materiały źródłowe:

słówka

inne

 

Zdjęcie wykonał Reuben Teo.