Stalking i mobbing

Słowa stalking i mobbing już dawno weszły do języka polskiego. Na stalking i na stalkerów zwykle skarżą się znane osoby, a o mobbingu mówi się w kontekście problemów w pracy. Skąd wzięły się te słowa, co oznaczają i czego jeszcze możemy się na ich temat dowiedzieć?

A cheetah stalks its prey

Mnie, która lubi filmy przyrodnicze, „stalking” kojarzy się z jakimś drapieżnikiem, który powoli zbliża się do swojej ofiary. „Stalking” pochodzi od czasownika „to stalk / śledzić, skradać się”; np. a cheetah stalks its prey / gepard śledzi swoją ofiarę.

W świecie ludzi „to stalk” najczęściej będzie oznaczać: nielegalnie śledzić i obserwować kogoś przez dłuższy czas. Stąd właśnie wziął się rzeczownik „stalking / uporczywe nękanie powodujące uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia lub istotne naruszenie prywatności”. Na stalking zwykle skarżą się znane osoby – w końcu wśród ich fanów zawsze znajdzie się ktoś, kto jest święcie przekonany, że łączy go z idolem jakaś specjalna więź i są sobie wzajemnie przeznaczeni.

Stalker

Takiego natręta, który śledzi każdy krok swojej ofiary, nęka ją niechcianymi wizytami, telefonami lub mejlami, nazwiemy „stalker”.

Celery stalks

Jeśli byliście na Wyspach i chcieliście kupić selera, to mogło Was zaskoczyć to, że tam dostępne są tylko selery naciowe. Dlatego w przepisach na sałatki, w których jest seler, w liście składników znajdziemy – celery stalks / łodygi selera.

Angry mob

Jedna z moich brytyjskich koleżanek miała w zwyczaju (oczywiście nieoficjalnie) nazywać „angry mob” rozwrzeszczanych ludzi, który po zmianie wpadali do fabrycznego sklepu na zakupy. Rzeczownik „mob” przetłumaczymy na: tłum, motłoch; zwłaszcza taki, który może stać się agresywny. Często doprecyzowuje się ten „mob” przymiotnikami – np. „angry mob” to – wściekły tłum, violent mob – agresywny motłoch, a lynch mob – tłum dokonujący samosądu.

Pozytywny „mob”

Rzeczownik „mob” ma zwykle negatywny wydźwięk, ale jest wyjątek – flash mob. „Flash mob” to sztuczny tłum ludzi gromadzących się niespodziewanie w miejscu publicznym w celu przeprowadzenia krótkotrwałego zdarzenia, zazwyczaj zaskakującego dla przypadkowych świadków. W akcji uczestniczą nieznani sobie ludzie znający jedynie jej termin i planowane działanie. Zazwyczaj akcje takie organizowane są za pośrednictwem internetu lub SMS-ów. Pierwsze flash moby organizowały się na początku tego wieku i były tak interesującym zjawiskiem, że nagrania tych zgromadzeń pokazywały nawet główne serwisy informacyjne.

To mob

Czasownik „to mob” oznacza: otoczyć kogoś tłumnie, zwłaszcza kogoś znanego, by wyrazić uznanie, porozmawiać lub zdobyć autograf. Z pewnością widzieliście nie raz zdjęcia gwiazdy filmu, czy muzyki, która opuszcza hotel. Przy wejściu do przybytku zbiera się wówczas tak dużo fanów, że gdyby nie ochrona, to ta znana osoba nie byłaby w stanie bezpiecznie wyjść. Stąd często w opisie pod zdjęciem będzie użyta jakaś forma czasownika „to mob”; np. He was mobbed by fans when he arrived at the airport / Został osaczony przez fanów, kiedy pojawił się na lotnisku.

W świecie zwierząt ten czasownik zwykle opisuje sytuację, gdy małe zwierzęta osaczają większego drapieżnika, by go odstraszyć. Takie akcje mobbingu robią np. wróble, gdy w pobliżu ich gniazd pojawi się wiewiórka.

Mobbing

Mobbing to: prześladowanie, nękanie i zastraszanie jednostki przez grupę. Mobbing może dziać się w: rodzinie, grupie rówieśniczej, szkole, pracy, lokalnej społeczności lub internecie. Mobbingu dokonuje grupa, a „bullingu” jedna osoba – „bully / dręczyciel”.

 

Strefa Kujona:

stalk [wymowa: stɔːk], czasownik, znaczenie:
– podchodzić, skradać się, śledzić zwierzę lub osobę, podchodzić do niej tak blisko, jak to tylko możliwe (bez ryzyka bycia wykrytym) w celu złapania lub zabicia
– nielegalnie śledzić i obserwować kogoś przez dłuższy czas; śledzić, tropić
– wejść lub wyjść gwałtownie, dumnie; wejść/wyjść z szumem, iść sztywnym krokiem, w(y)maszerować
– (literacko) nawiedzać, grasować (jeśli coś nieprzyjemnego stalks jakieś miejsce, to pojawienie się tego czegoś wywołuje uczucie grozy)

stalking [wymowa: ˈstɔːkɪŋ], rzeczownik, znaczenie:
– uporczywe nękanie powodujące uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia lub istotne naruszenie prywatności

stalker [wymowa: ˈstɔː.kə(r)], rzeczownik, znaczenie:
– osoba, która nielegalnie obserwuje i śledzi inną osobę przez dłuższy czas
– osoba lub zwierzę, które podąża za innym zwierzęciem (tak blisko, jak to tylko możliwe bez bycia widzianym i słyszanym) zwykle w celu złapania lub zabicia tego zwierzęcia

stalk [wymowa: stɔːk], rzeczownik, znaczenie:
– łodyga, łodyżka, ogonek (ta część rośliny, która łączy liście, kwiaty lub owoce z główną łodygą (main stalk) rośliny
– wąska struktura, która utrzymuje jakąś część ciała u niektórych zwierząt; np. Crabs have eyes on stalks / Kraby mają oczy na słupkach

mob [wymowa: mɒb], rzeczownik, znaczenie:
– (zwykle pejoratywnie) duża grupa rozzłoszczonych ludzi, którzy łatwo mogą stać się agresywni; tłum, motłoch; np. The angry mob outside the jail was ready to riot / Wściekły tłum na zewnątrz więzienia był gotowy zacząć zamieszki
– (potocznie) grupa przyjaciół/znajomych, którzy są podobni sobie w jakichś sposób (niejako z zewnątrz wyglądają, jak jakaś grupa, a nie pojedyncze osoby); np. The usual mob was hanging out at the bar / Stała paczka spędzała czas przy barze
– (potocznie) gang, banda (organizacja kryminalna)

lynch mob [wymowa: ˈlɪntʃ mɒb], rzeczownik, znaczenie:
– tłum wymierzający lincz/samosąd

flash mob [wymowa: ˈflæʃ mɒb], rzeczownik, znaczenie:
– dosł. „błyskawiczny tłum“; sztuczny tłum ludzi gromadzących się niespodziewanie w miejscu publicznym w celu przeprowadzenia krótkotrwałego zdarzenia, zazwyczaj zaskakującego dla przypadkowych świadków; w akcji uczestniczą nieznani sobie ludzie znający jedynie jej termin i planowane działanie; zazwyczaj akcje takie organizowane są za pośrednictwem internetu lub SMS-ów

mob [wymowa: mɒb], czasownik, znaczenie:
– oblegać, obstąpić np. aktora, muzyka lub jakąś znaną osobę, by wyrazić podziw, spróbować nawiązać kontakt lub dać upust negatywnym emocjom
– osaczyć, oblegać, atakować – kiedy ptaki lub inne małe zwierzęta osaczają i atakują większe zwierzę (zwykle drapieżnika), by go odstraszyć i wygonić (w „Materiałach źródłowych” umieściłam link do krótkiego filmiku o tym, jak to małe ptaki robią mobbing sowie i nie dają jej się wyspać)

mobbing – prześladowanie, nękanie, zastraszanie, ośmieszanie jednostki przez grupę, może dziać się w: rodzinie, grupie rówieśniczej, szkole, pracy, lokalnej społeczności lub internecie; w języku polskim „mobbing” ma węższe znaczenie, bo dotyczy prześladowania, nękania itd. tylko w pracy

Strefa Zaciętego Kujona:

stalking horse [wymowa: ˈstɔːkɪŋ hɔːs], rzeczownik, znaczenie:
– osoba lub rzecz, która jest używana do ukrycia prawdziwego celu danego postępowania
– polityk, który walczy przeciw liderowi swojej partii w celu zbadania, jak wysokie poparcie ma lider

 

Materiały źródłowe:

słówka

inne

 

Zdjęcie, które wykonał Harshil Gudka.