Kubek z ukrytą tożsamością / A mug with secret identity

Poniedziałek, znowu! Po co mi było oglądać ten film do późna! Kawa pomoże, kawa postawi na nogi. Idę do kuchni, otwieram szafkę i gęba mi się od razu uśmiecha, jak widzę mój kubek – przed oczami stoi mi moment, kiedy go dostałam i od kogo, i na chwilę (małą chwilę, bo woda już się prawie gotuje) przenoszę się w myślach 10 lat wstecz w zupełnie inne miejsce na Ziemi. Nie wiem jak Wy, ale ja nie mam dnia w roku, kiedy nie używam kubka; i ten czas, kiedy piję kawę w moim ulubionym, jest jakiś taki niezwykły.

Kubek to po angielsku „mug” i jest, jak mówi słownik Vocabulary.com, (w odróżnieniu od filiżanki) „nieformalnym” naczyniem do picia kawy lub herbaty: A mug is an informal vessel for drinking coffee or tea, as opposed to a china tea cup. Albo inaczej: kubek to duża filiżanka o prostych ściankach służąca do picia gorących napojów (z Cambridge Dictionary).

Piątek, piątunio. Czy jest jakiś lepszy sposób relaksu niż piwko na koniec tygodnia i pusta gadanka z kimś bliskim? Albo patrzenie na sieczkę w telewizji? A jeśli o piwie mowa to ten moment musi być należycie uhonorowany użyciem kufla / beer mug. W XVII-wiecznej Anglii beer mug’i przyozdobiano groteskowymi twarzami z dziwnymi minami. I stąd wzięło się kolejne znaczenie słowa mug – twarz, a zwłaszcza brzydka twarz.

No to załóżmy, że ktoś tam wypił za dużo tych beer mug’ów i nabroił, zgarnęła go policja i zrobiła zdjęcie, czyli mugshot / fotografia policyjna. Mugshot to policyjne zdjęcie gęby delikwenta, często wykrzywionej w lekkim grymasie, aby nieco zmienić rysy twarzy i utrudnić ewentualne rozpoznanie.

Jest takie dość popularne hasło w języku angielskim: Don’t be a mug! Tak na pierwszy rzut oka to nie wiadomo o co chodzi, ale jeśli zamiast „kubka” damy „dzban”, to wszystko staje się jasne: nie bądź dzbanem! „Mug” oznacza głupią, łatwowierną osobę. J.K. Rowling miała na myśli to znaczenie słowa „mug” używając go jako określenie niemagicznych ludzi (Muggles). No bo jak można być takim głupkiem, żeby nie wierzyć w magię? Jak można być tak naiwnym? W polskim tłumaczeniu Harrego Potter’a mamy spolszczoną wersję Muggles – Mugole; a mi tak chodzi po głowie, że można by tam dać: Dzbańce.

Więc tak zaczęliśmy od poniedziałku i od kubka kawy, w piątek wypiliśmy kufel piwa i „mug” pokazał nam dwa swoje nowe znaczenia: gęba, głupek. Ale prawdziwie niebezpieczną twarz „mug” ujawnia dopiero w czasowniku. (He was mugged in broad daylight / Został obrabowany w biały dzień) „To mug” zazwyczaj występuje w czasie przeszłym i stronie biernej, a oznacza: zaatakować osobę w miejscu publicznym i ukraść jej pieniądze. Założę się, że tego się po swoim kubku nie spodziewaliście.

DODATEK
Słowo „muggle” ma już kilkaset lat! I nie zawsze oznaczało laika. Więcej na jego temat znajdziesz tutaj.
 

Strefa Kujona:

mug [wymowa: mʌɡ], rzeczownik,znaczenie:
– duża filiżanka o prostych ściankach służąca do picia gorących napojów
– (beer mug) kufel
– (mowa potoczna) głupia, łatwowierna osoba
– (mowa potoczna, pejoratywny wydźwięk) twarz, gęba

mug, czasownik, znaczenie:
– zaatakować kogoś w miejscu publicznym i ukraść jemu/jej pieniądze

mugshot [wymowa:ˈmʌɡ.ʃɒt], rzeczownik, znaczenie:
– policyjna fotografia osoby, która została oskarżona o popełnienie przestępstwa

muggle [wymowa:ˈmʌɡ.əl], rzeczownik (mowa potoczna), znaczenie:
– osoba, której brakuje jakiejś umiejętności lub nie posiada pewnej wiedzy, laik, osoba niekompetentna
– (Muggle) określenie osób, które nie mają magicznych umiejętności w serii książek o Harrym Potterze

 

Materiały źródłowe (słówka):

 

Zdjęcie wykonał Jeremy Yap, a znajdziecie je na portalu Unsplash.