We wpisie “Flower i plant” starałam się ułatwić przyswoić znaczenie rzeczownika “plant” sugerując, by tłumaczyć go sobie na – zasadzeniec. Jeśli “plant” przetłumaczylibyśmy sobie na “roślina”, to trudno nam byłoby zapamiętać pozostałe znaczenia tego słowa.
Ci z Was, którzy poszli za moją sugestią, będą teraz mieli też łatwiej z zapamiętaniem czasownika “to plant”. Bo ten ze słowem “roślina” to już w ogóle nie ma nic wspólnego.
Zasadzić, posadzić, sadzić
Old proverb: Every man should plant a tree, build a house and father a son / Stare przysłowie: Każdy mężczyzna powinien zasadzić drzewo, zbudować dom i spłodzić syna.
I plant my garden every spring / Sadzę ogród każdej wiosny.
Nigdy wcześniej się nad tym nie zastanawiałam, ale właściwie to “ogrodu” się nie sadzi, tylko rośliny. Ogród powstaje na skutek posadzenia roślin. W języku angielskim mamy dokładnie taki sam skrót myślowy.
“Posadzić” i czekać na efekt
Gdyby wziąć z pierwszego tłumaczenia “to plant” to znaczenie, że coś się umieszcza gdzieś na stałe i czeka, aż to coś przyniesie efekt, to ów czasownik można by stosować nie tylko do opisu roślin:
– He claims that the drugs were planted on him / Utrzymuje, że narkotyki zostały mu podrzucone [to plant – podłożyć/ukryć coś nielegalnego (np. narkotyki) w czyiś rzeczach (ubraniach, bagażu), by ta osoba potem została oskarżona o popełnienie przestępstwa],
– The police had planted an informer in the gang / Policja umieściła informatora wśród (członków) gangu [to plant – wysłać informatora/wtyczkę, by dołączył do grupy kryminalnej (lub do wroga) w celu uzyskiwania i przekazywania informacji o niej],
– The bomb was planted in the station waiting room / Bomba została podłożona w poczekalni stacji (to plant – podłożyć bombę w miejscu, gdzie ma ona później wybuchnąć).
Zasiać wątpliwości i rozsiać plotkę
Również rzeczy abstrakcyjne można gdzieś “plant /umieścić na stałe i czekać, aż wywołają efekt”:
Who planted these rumours? / Kto zaczął te plotki?
He planted the first seeds of doubt in my mind / Zasiał pierwsze wątpliwości w mojej głowie.
Zasadzić siebie…
This was not at all to the liking of Gimli. 'The agreement was made without my consent,’ he said. 'I will not walk blindfold, like a beggar or a prisoner. And I am no spy. My folk have never had dealings with any of the servants of the Enemy. Neither have we done harm to the Elves. I am no more likely to betray you than Legolas, or any other of my companions.’ //
To zupełnie nie było w smak Gimliemu. [jeden z Drużyny Pierścienia, krasnal]
– Porozumienie zostało zrobione bez mojej zgody – powiedział. – Nie będę chodził z zawiązanymi oczami jak żebrak, czy więzień. I nie jestem szpiegiem. Mój lud nigdy nie miał konszachtów z nikim służącym Wrogowi. Ani też nie krzywdziliśmy Elfów. Nie jest ani trochę bardziej prawdopodobne, że to ja zdradzę ciebie, niż to, że zrobi to Legolas albo ktokolwiek z moich towarzyszy.
'I do not doubt you,’ said Haldir. 'Yet this is our law.(…) // – Wierzę ci – rzekł Haldir. – Jednak to jest nasze prawo.
Gimli was obstinate. He planted his feet firmly apart, and laid his hand upon the haft of his axe. 'I will go forward free,’ he said, 'or I will go back and seek my own land, where I am known to be true of word (…)’ //
Gimli był zawzięty. Stanął stanowczo w szerokim rozkroku i położył rękę na trzonku swojej siekiery.
– Albo pójdę dalej wolno – powiedział – albo zawrócę i będę szukał swojej własnej ziemi, gdzie wiedzą, że dotrzymuję słowa.
Właściwie w tym fragmencie można by dać po prostu “stood / stał”, ale “plant” sugeruje, że krasnolud Gimli był: stanowczy i zdeterminowany, nie zamierzał się ruszyć, ani być ignorowany, czekał, aż jego sprawa zostanie rozwiązana.
… i zasadzić komuś
Okazuje się, że w języku angielskim komuś możemy zasadzić zupełnie inne rzeczy, niż w polskim. Nie będzie to kopniak, ale najczęściej:
– She planted a kiss on her forehead / Pocałowała ją w czoło,
– He planted a blow on his opponent’s jaw / Uderzył swojego przeciwnika w szczękę.
Strefa Kujona:
plant [wymowa: plɑːnt], czasownik, znaczenie:
– sadzić rośliny (nasiona, bulwy itp.) w ziemi; np. Old proverb: Every man should plant a tree, build a house and father a son / Stare przysłowie: Każdy mężczyzna powinien posadzić drzewo, zbudować dom i spłodzić syna (zauważcie, jakie znaczenie ma czasownik “father”)
– zasadzić/posadzić ogród, działkę, pole itp.; np. I plant my garden every spring / Sadzę ogród każdej wiosny (dopiero teraz zauważyłam, że nasze “sadzić ogród” w sumie nie ma sensu, bo to rośliny się sadzi w ziemi, a nie ogród się sadzi w ziemi; dokładnie taki sam skrót myślowy jest też w języku angielskim)
– stanąć, ustawić, umieścić (coś, siebie) w konkretnym miejscu lub konkretnej pozycji; np. They planted a flag on the summit / Ustawili flagę na szczycie, He planted himself squarely in front of us / Stanął bezpośrednio przed nami, My brother planted himself on the sofa in front of the television / Mój brat usadził się na sofie przed telewizorem, She planted her hands on her hips / Położyła dłonie na biodrach, He planted his elbows on the sill / Oparł łokcie o parapet
– podłożyć bombę w miejscu, gdzie ma ona później wybuchnąć; np. The bomb was planted in the station waiting room / Bomba została podłożona w poczekalni stacji
– podłożyć/ukryć coś nielegalnego (np. narkotyki) w czyiś rzeczach (ubraniach, bagażu), by ta osoba potem została oskrżona o popełnienie przestępstwa; np. He claims that the drugs were planted on him / Utrzymuje, że narkotyki zostały mu podłożone
– wysłać informatora/wtyczkę, by dołączył do grupy kryminalnej (lub do wroga) w celu uzyskiwania i przekazywania informacji o niej; np. The police had planted an informer in the gang / Policja umieściła informatora wśród (członków) gangu
– sprawić, że ktoś będzie myślał w pewien sposób lub wierzył w coś (szczególnie gdy ta osoba nie zdaje sobie sprawy, że na nią wpłynięto); zasiać wątpliwości; podrzucić myśl/idee; puścić plotkę; np. Who planted these rumours? / Kto zaczął te plotki?
– umieścić coś stanowczo i mocno w określonym miejscu; np. She planted a kiss on her forehead / Pocałowała ją w czoło, He planted a blow on his opponent’s jaw / Uderzył swojego przeciwnika w szczękę
Materiały źródłowe (słówka):
Zdjęcie wykonał Markus Spiske.