Country of origin, farming country i country road – jak to przetłumaczyć?

1. Najbardziej znane znaczenie

Rzeczownik „country” najczęściej powiążemy z tłumaczeniem – państwo; np. European countries / państwa europejskie; third world countries / państwa Trzeciego Świata; country of origin / kraj pochodzenia; czy – home country / ojczyzna.

Usłyszymy go w pytaniach typu:

– What country are you from? / Z jakiego państwa pochodzisz?

– What is your home country? / Co jest twoją ojczyzną?

– What is your country of origin? // Jakie jest twoje państwo pochodzenia?/Skąd pochodzisz?

2. Wariacja pierwszego znaczenia

Jeśli przyjmiemy za definicję państwa „zorganizowaną politycznie społeczność zamieszkującą określone terytorium, mającą swój rząd i swoje prawa”; to możemy wziąć za jedno z przełożeń słowa “country” – wyraz “naród”.

I w poniższych przykładach widać, że tak też można tłumaczyć to słowo:

– They have the support of most of the country. / Mają poparcie (wśród) większości narodu.

– The rich benefited from the reforms, not the country as a whole. / Bogaci zyskali na reformach, (ale) nie naród jako całość.

– The whole country is depending on you. / Cały naród polega na tobie.

– The whole country celebrated the signing of the peace treaty. / Cały naród świętował podpisanie traktatu pokojowego.

3. I kolejna wariacja…

Pewnie zauważyliście, że „country” we wszystkich podanych wyżej przykładach, można przełożyć na – kraj. Jednak ja celowo starałam się pomijać to słowo.

„Państwo”, jak podaje „Słownik Języka Polskiego”, jest pojęciem politycznym, natomiast wyraz “kraj” ma jeszcze takie znaczenie: obszar wyodrębniający się ze względu na jakieś cechy.

Przykład:

– This part of Africa is rich farming country. // Ta część Afryki jest bogatym obszarem/krajem rolniczym.

4. Muzyka country

„Country” to także styl muzyki z południa Stanów Zjednoczonych. Jedną z piosenek country, jakie ja bardzo lubię, jest „Take Me Home, Country Roads”  Johna Denvera. W refrenie tego starego utworu mamy (można go posłuchać tutaj):

Country Roads, take me home / Country drogi, zabierzcie mnie do domu

To the place I belong / Do miejsca, gdzie należę

West Virginia, mountain momma / Zachodniej Wirginii górzystej mamusi

Take me home, country roads / Zabierzcie mnie do domu, country drogi

I jak teraz to „country” przetłumaczyć? Bo wyraźnie nie wiąże się to słowo ani z „państwem”, ani „narodem”, ani „krajem”. Ani też z muzyką country!

5. Gdzie szukać dróg country?

W Słowniku Etymologicznym mamy podane, że od XIII wieku słowo „country” zaczęło oznaczać: obszar otaczający obwarowane miasto. Wynika z tego, że „country” to teren niezamieszkały lub mało zamieszkały. I tak właśnie dzisiejsze słowniki podają ostatnie znaczenie tego wyrazu: rejony poza miastami i miasteczkami, gdzie są pola, lasy, gospodarstwa rolne itp.

Przykłady:

– I live in the country. / Mieszkam na wsi.

– We spent a pleasant day in the country. / Spędziliśmy miły dzień na wsi.

– He lives out in the country somewhere. / Mieszka gdzieś poza miastem.

– Country life isn’t always as peaceful as city-dwellers think. / Wiejskie życie nie jest zawsze tak spokojne, jak sądzą mieszkańcy miast.

– It’s often quicker to travel across country and avoid the major roads completely. // Często jest szybciej podróżować przez tereny wiejskie i całkowicie unikać głównych dróg.

A taka podróż przez obszary niezamieszkałe oznacza czasem jazdę country road, czyli wiejską/polną drogą.

 

Strefa Kujona:

country [wymowa: ˈkʌntri], rzeczownik, znaczenie:

1 – państwo, kraj; np. European countries / państwa europejskie; developing countries / państwa rozwijające się; a foreign country // zagranica/obce państwo (inne państwo niż to, z którego się pochodzi);

2 – the country – naród (jako całość), wszyscy ludzie mieszkający w danym państwie; naród, kraj; np. They have the support of most of the country / Mają poparcie (wśród) większości narodu; The rich benefited from the reforms, not the country as a whole // Bogaci zyskali na reformach, (ale) nie naród/kraj jako całość; The whole country is depending on you // Cały naród/kraj polega na tobie; The whole country celebrated the signing of the peace treaty // Cały naród/kraj świętował podpisanie traktatu pokojowego;

3 – (często poprzedzony przymiotnikiem) obszar, szczególnie z pewnymi charakterystycznymi cechami lub odpowiedni dla jakiegoś celu, lub powiązany z jakąś osobą (ludźmi); obszar, region, kraj, kraina; np. This part of Africa is rich farming country // Ta część Afryki jest bogatym obszarem/krajem/krainą rolniczym; superb walking country / doskonałe rejony dla spacerów; Explore Thomas Hardy country / Zwiedź kraj Thomasa Hardy’iego; The town is surrounded by miles and miles of open country / Miasteczko jest otoczone milami otwartych przestrzeni;

4 – styl muzyki wywodzący się z południa USA;

5 – the country – rejony poza miastami i miasteczkami, gdzie są pola, lasy, gospodarstwa rolne itp.; rejony/obszary wiejskie, wieś, “poza miastem”; np. I live in the country / Mieszkam na wsi; We spent a pleasant day in the country / Spędziliśmy miły dzień na wsi; He lives out in the country somewhere / Mieszka gdzieś poza miastem; Would you prefer to live in the country instead of a town? / Wolałbyś żyć na wsi zamiast w miasteczku?; Country life isn’t always as peaceful as city-dwellers think / Wiejskie życie nie jest zawsze tak spokojne, jak sądzą mieszkańcy miast; It’s often quicker to travel across country and avoid the major roads completely // Często jest szybciej podróżować przez tereny wiejskie i i całkowicie unikać głównych dróg

 

Materiały źródłowe:


słówka

inne

 

Zdjęcie wykonał Ivan Calderon.

Boskie równanie

Przeglądając księgarnię internetową, natknęłam się na książkę pt. „Boskie równanie” amerykańskiego fizyka i popularyzatora nauki profesora Michio Kaku. Nie było możliwości zajrzenia do fragmentu książki na odwiedzonej przeze mnie stronie, więc stwierdziłam, że sprawdzę sobie jej oryginalną, angielską wersję.

Jakie było moje zdziwienie, gdy odkryłam tytuł tego dzieła w oryginale, a mianowicie: The God Equation. Bo wiecie – „God” to „Bóg”, a w polskim przekładzie mamy przecież – boskie. No właśnie – jak dosłownie przetłumaczyć „The God Equation”? I jak będzie „boskie” po angielsku?

The God Equation

Gdybyśmy chcieli dosłownie przełożyć „The God Equation” na angielski, to dostalibyśmy – Boże Równanie. „Boże”, czyli owo równanie jest jakoś powiązane z Bogiem, ma atrybuty powiązane z Nim. Być może należy ono do Boga, bo zostało przez Niego stworzone? To jednak nie wynika jednoznacznie z „The God Equation”; bo tam słowo „God” jest określeniem, czyli pełni funkcję przymiotnika, do rzeczownika „equation / równanie”.

Natomiast gdyby tytuł brzmiał „The God’s Equation”, to od razu wskazywałby nam, że owo równanie należy do Boga [The God’s Equation / Równanie Boga (oczywiście chodzi o matematyczne równanie, a nie o czynność równania (czegoś/kogoś) 😉 ].

„God” i „god”

W języku angielskim występuje podobne rozróżnienie, jak w naszym; czyli w religiach monoteistycznych (chrześcijaństwo, judaizm i islam) piszemy „God” dużą literą, natomiast w religiach politeistycznych, w których czci się wielu bogów, będziemy używać „god” (lub „gods”).

Słowo „god” oznacza też: osoba, która jest bardzo kochana lub podziwiana przez innych (np. To his fans he is a god // Jest bogiem/bóstwem dla swoich fanów) oraz coś, co uważa się za ważniejsze, niż być powinno (np. Money is his god / Pieniądze są jego bogiem).

O jakie równanie chodzi profesorowi Kaku?

Podtytuł książki “The God Equation” brzmi “The Quest for a Theory of Everything” (Wyprawa po Teorię Wszystkiego). Wynikałoby z tego, że Boże Równanie jest Teorią Wszystkiego).

Dalej profesor wyjawia, że kontynuuje pracę Alberta Einsteina, który także chciał napisać takie równanie:

He wanted an equation, perhaps no more than one inch long, that would allow him to, in his words, “read the mind of God.” / Chciał równania, [które] może nie [zajęłoby] więcej niż 1 cal [1 cal = 2.54 cm] długości, które pozwoliłoby mu, wg jego słów, “czytać umysł Boga”.

A co dokładnie ma zawierać to równanie, nakreśla tu:

It was to be the final theory, a single framework that would unite all the forces of the cosmos and choreograph everything from the motion of the expanding universe to the most minute dance of subatomic particles. The challenge was to write an equation whose mathematical elegance would encompass the whole of physics. / To miała być ostateczna teoria, pojedyncza struktura, która miała zjednoczyć wszystkie siły kosmosu i zaaranżować wszystko [poczynając] od ruchu rozszerzającego się wszechświata po najdrobniejszy taniec cząstek subatomowych. Wyzwaniem było napisać równanie, którego matematyczna elegancja obejmowałaby całość fizyki.

No iście i boże, i boskie równanie.

Jak będzie “boskie” po angielsku?

Słowo “boski” w języku polskim oznacza: dotyczący Boga albo – wspaniały, cudowny, piękny. I dokładnie takie same znaczenia ma angielskie słowo divine (np. divine will // wola boża/boska; It tastes divine / Smakuje bosko).

I jakie jest to w końcu równanie?

Oryginalny tytuł wskazuje, że owo równanie jest, wg profesora Kaku, jakoś powiązane z jakimś wyższym bytem. Natomiast polski tytuł wprawdzie wskazuje, że owo równanie ma cudowne cechy, jednak niekoniecznie powiązane z jakąś niebiańską istotą.

 

Strefa Kujona:

god [wymowa: ɡɒd], znaczenie:
– God / Bóg – (w chrześcijaństwie, islamie i judaizmie) istota lub duch, który jest wielbiony i który jest stwórcą świata; np. Good luck and God bless you / Powodzenia i niech cię Bóg błogosławi
– (w niektórych religiach) istota lub duch, który ma moc nad jakąś częścią natury albo który reprezentuje jakieś cechy/atuty/przymioty; np. Greek gods / greccy bogowie
– osoba, która jest bardzo kochana lub podziwiana przez innych ludzi; np. To his fans he is a god // Jest bogiem/bóstwem dla swoich fanów; To her fans she is a goddess [goddess żeńska forma „god”] / Jest boginią dla swoich fanów
– coś, co uważa się za ważniejsze, niż być powinno; coś, czemu się poświęca więcej czasu, niż się powinno; np. Money is his god / Pieniądze są jego bogiem
– the gods (potocznie) siedzenia w sali kinowej, które są umieszczone najwyżej oraz znajdują się z tyłu sali

divine [wymowa: dɪˈvaɪn], przymiotnik, znaczenie:
– pochodzące od lub związane z Bogiem/bogiem; boski, boży; np. divine law / boże prawo; divine will / wola boska; divine intervention / boska interwencja
– (staromodnie) cudowny, wspaniały, boski; np. It tastes divine / Smakuje bosko

Annia Shirley posługiwała się bardzo kwiecistym językiem i oczywiście zdarzało jej się używać słowa „divine”. A tutaj fragment rozmowy, jaką prowadziła ze swoim przyszłym opiekunem Matthew Cuthbertem. Fragment pochodzi z książki “Ania z Zielonego Wzgórza”:

“(…) Dreams don’t often come true, do they? Wouldn’t it be nice if they did? But just now I feel pretty nearly perfectly happy. I can’t feel exactly perfectly happy because—well, what color would you call this?” / – Marzenia rzadko się spełniają, prawda? Nie byłoby miło, gdyby się spełniały? Ale właśnie teraz czuję się prawie w pełni szczęśliwa. Nie mogę czuć się w pełni szczęśliwa, ponieważ – no, jak nazwałbyś ten kolor?
(…)
“It’s red, ain’t it?” he said. // – To jest rudy, nieprawdaż? – powiedział.
(…)
“Yes, it’s red,” she said resignedly. “Now you see why I can’t be perfectly happy. Nobody could who has red hair. (…) Have you ever imagined what it must feel like to be divinely beautiful?” / – Tak, rudy – powiedziała z rezygnacją. – Teraz widzisz, dlaczego nie mogę być w pełni szczęśliwa. Nikt nie mógłby, kto ma rude włosy. Czy kiedykolwiek wyobrażałeś sobie, jak to musi być, być bosko pięknym?
“Well now, no, I haven’t,” confessed Matthew ingenuously. / – No nie, nigdy – wyznał Matthew szczerze.
“I have, often. Which would you rather be if you had the choice—divinely beautiful or dazzlingly clever or angelically good?” / – Ja tak, często. Którym byś bardziej był, jeśli miałbyś wybór – bosko pięknym, olśniewająco mądrym, czy anielsko dobrym?
“Well now, I—I don’t know exactly.” / – No teraz, to ja nie wiem.

 

Materiały źródłowe (słówka):

 

Zdjęcie okładki książki pochodzi z Wikipedii.

Czy masz swoją religion? A może robisz coś religiously?

Może zetknęliście się z reklamą ubrań firmy True Religion albo posiadacie ich parę dżinsów?

Trzeba przyznać, że nazwa jest dość dziwna i wygląda na prowokację. Być może tak jest w istocie, a być może – to tylko wrażenie, bo nie znamy się za dobrze ze słowem “religion”.

Po przeczytaniu tego tekstu możecie ze zdziwieniem stwierdzić, choć siebie o to nie podejrzewaliście, że jednak macie swoją “religion”, a nawet robicie coś “religiously”!

Co to jest “religion”? (To możesz mieć)

Markę ubrań “True Religion” przetłumaczymy na: Prawdziwa Religia. I wyznawca każdej z religii tak właśnie nazwie swoją wiarę. Ale co miał na myśli założyciel firmy Jeff Lubell?

Jeff Lubell:

To me, it meant there are many religions in the world, but there’s only one real religion — and that’s people. And all the people in the world wear jeans. / Dla mnie oznaczało to [True Religion], że jest wiele religii na świecie, ale jest tylko jedna prawdziwa religia – a są nią ludzie. A wszyscy ludzie na świecie noszą dżinsy.

Można wywnioskować, że noszenie dżinsów jest wg Lubella czymś bardzo istotnym, jakimś rodzajem kultu.

Słowniki drugie znaczenie “religion”, podają jako: zainteresowanie, które jest bardzo ważne lub oddziaływanie, które odgrywa ważną rolę. A pokazane przez nich przykłady zwykle odnoszą się do piłki nożnej; np. For him, football is an absolute religion / Dla niego futbol jest absolutnym kultem.

Przymiotnik “religious” (Być może jesteś)

Przymiotnik “religious” nas w sumie nie zaskoczy, bo oznacza: religijny (dotyczący religii) oraz pobożny (o osobie).

Przysłówek “religiously” (Być może coś, co robisz, możesz opisać tym właśnie słowem)

Religiously” ma dwa znaczenia. Pierwszym jest: religijnie, w religijny sposób. I tu zaskoczenia nie ma. Ale to drugie może Wam wyskoczyć w nietypowych miejscach, np.:

– She followed the instructions religiously / Skrupulatnie podążała za instrukcjami

– They go to Greece religiously every year / Co roku regularnie jeżdżą do Grecji

– He visits his mother religiously every week / Odwiedza swoją matkę co tydzień bez żadnego wyjątku

– He exercises religiously every morning / Regularnie ćwiczy każdego dnia rano

Ktoś, kto jest pobożny (religious), będzie robił skrupulatnie, regularnie i bez wyjątku to, co nakazuje mu jego religia. I stąd właśnie wzięło się drugie znaczenie przysłówka “religiously”. Straciło ono ów aspekt religijny i można dziś go napotkać w nieoczywistych miejscach.

 

Strefa Kujona:

religion [wymowa: rɪˈlɪdʒən], rzeczownik, znaczenie:
– religia (zespół wierzeń dotyczących istnienia Boga lub bogów, pochodzenia i celu życia człowieka, powstania świata oraz w związane z nimi obrzędy, zasady moralne i formy organizacyjne); np. Is there always a conflict between science and religion? / Czy zawsze istnieje konflikt między nauką i religią?
– zainteresowanie, które jest bardzo ważne lub oddziaływanie/wpływ, który odgrywa ważną rolę w życiu; np. For him, football is an absolute religion / Dla niego futbol jest absolutnym kultem; Football is a religion for these people / Dla tych ludzi futbol jest kultem; Football has become an alternative religion for many people / Piłka nożna stała się zamiennikiem religii dla wielu ludzi

religious [wymowa: rɪˈlɪdʒəs], przymiotnik, znaczenie:
– religijny (dotyczący religii); np. religious ceremonies / ceremonie religijne; religious beliefs / wierzenia religijne; religious convictions / przekonania religijne
– (o osobie) pobożna, religijna; np. He’s deeply religious and goes to church twice a week / On jest głęboko religijny i chodzi do kościoła dwa razy w tygodniu

religiously [wymowa: rɪˈlɪdʒəsli], przysłówek, znaczenie:
– religijnie, w religijny sposób; np. India is quite diverse, both politically and religiously / Indie są dość zróżnicowane, zarówno politycznie jak i religijnie
– skrupulatnie, regularnie, uważnie, zawsze/bez wyjątku; np. She followed the instructions religiously / Skrupulatnie podążała za instrukcjami; They go to Greece religiously every year / Co roku regularnie jeżdżą do Grecji; He visits his mother religiously every week / Odwiedza swoją matkę co tydzień bez żadnego wyjątku; He exercises religiously every morning / Regularnie ćwiczy każdego dnia rano

 

Materiały źródłowe:


słówka

 

Zdjęcie wykonał Marcos Paulo Prado.

The Chemical Brothers – Galvanize

W 2004 roku zespół The Chemical Brothers wypuścił piosenkę o bardzo nietypowym tytule – Galvanize. Piosenkę zapewne każdy z Was kojarzy (można sobie ją przypomnieć tutaj), ale ilu z Was się zastanawiało, o czym muzycy z Manchesteru śpiewają? No bo raczej nie o cynkowaniu stali, czy tym podobnych rzeczach(?)

Luigi Galvani

Jeśli zajrzymy do słownika etymologicznego, to okazuje się, że pierwsze znaczenie wyrazu galwanizacja, to wcale nie było to, które dziś znamy!

Czasownik galvanize pochodzi od nazwiska włoskiego lekarza, fizyka i filozofa Luigiego Galvaniego. Galvani zauważył, że jeśli prąd ma kontakt z ciałem zwierzęcia (tym pierwszym była martwa żaba), to wówczas wywołuje skurcz mięśni. Stąd “galvanize” początkowo oznaczało – stymulować poprzez elektryczność.

Do czego innych zainspirowała owa żaba?

Kilka lat później siostrzeniec Galvaniego, fizyk Giovanni Aldini, zaczął organizować pokazy, podczas których stymulował prądem fragmenty zwierząt np. głowę wołu. I choć w trakcie eksperymentów oczy martwego zwierzęcia nagle się otwierały, to Aldini chciał bardziej przerazić widownię.

Czy to Wam czegoś nie przypomina…

Najbardziej znany eksperyment, jaki poprowadził Aldini, odbył się w styczniu 1803 roku w Londynie. Aldini tym razem wykonywał doświadczenia na ciele George’a Fostera – skazanego na powieszenie mordercy żony i córki. W sali operacyjnej zebrali się brytyjscy naukowcy, dygnitarze i lekarze, którzy obserwowali, jak Aldini przykładał elektrody do ciała Fostera, tym samym wywołując reakcje typu:

his jaw quivered, his left eye opened, and his face convulsed / jego szczęka zadrżała, jego lewe oko się otworzyło, a twarz miała spazmy.

Momentami wydawało się nawet, że George Foster ożył.

Mary Wollstonecraft Shelley

Ponoć Mary Shelley była albo świadkiem takich pokazów, albo o nich słyszała. Bo te właśnie eksperymenty zainspirowały ją do napisania powieści o szalonym naukowcu Wiktorze Frankensteinie, który składa z części ciał różnych osób potwora. W książce wprawdzie nie wspomniano o użyciu elektryczności do tchnienia życia w kreaturę, ale w licznych filmowych adaptacjach ten motyw jest używany.

O czym śpiewają The Chemical Brothers?

Próby ożywiania zmarłych się nie udawały. Zaczęto też wątpić w moralność takich badań i ostatecznie zaniechano prowadzenia tych makabrycznych eksperymentów.

A dziś słowo “galvanize” oznacza też: pobudzić do działania, zelektryzować, dać impuls. I to właśnie zespół miał na myśli, śpiewając:

The time has come to / Nadszedł czas by
Galvanize / Dać impuls
Come on, come on, come on with it / No dalej, dalej, dalej z tym

Don’t hold back, if you think about it too much / Nie powstrzymuj się, jeśli myślisz o tym za wiele
You may stumble, trip up, fall on your face / (to) Możesz zatoczyć się, potknąć się, upaść na twarz

 

Strefa Kujona:

galvanize (też: galvanise) [wymowa: ˈɡælvənaɪz], czasownik, znaczenie:
– proces pokrywania metalowej powierzchni (stali lub żelaza) cynkiem w celu jej ochrony przed rdzą, np. galvanized bucket / ocynkowane wiadro, galvanized steel / ocynkowana stal;
– sprawić, by ktoś (nagle) zaczął coś robić poprzez wywołanie (w kimś) emocji lub zszokowanie (kogoś); zelektryzować, dać impuls, pobudzić do działania, zszokować, zmobilizować, zachęcić; np. The win galvanized the whole team // Wygrana zelektryzowała/zmobilizowała/podbudowała cały zespół; The urgency of his voice galvanized them into action / Jego naglący głos dał im impuls do działania; We need new approaches that will galvanize the industry to deal with its problems / Potrzebujemy nowych metod, które pobudzą przemysł do uporania się z jego problemami; Western charities were galvanized by TV pictures of starving people / Zachodnie organizacje charytatywne zostały zmobilizowane przez telewizyjne obrazy głodujących ludzi; The prospect of his mother coming to stay galvanized him into action and he started cleaning the house / Perspektywa przyjazdu matki do domu, zmobilizowała go do działania i on zaczął sprzątać dom

 

Materiały źródłowe:


słówka

inne