PC, SJW – o co chodzi?

„English with Lucy” to kanał na YouTube prowadzony przez młodą Angielkę – Lucy Bellę Earl. Lucy uczy właściwej wymowy i ładnego wypowiadania się. Kanał jest bardzo znany, bo śledzi go kilka milionów użytkowników. W tamtym roku zrobiło się o nim jeszcze bardziej głośno, ponieważ jedna z lekcji wywołała spore kontrowersje.

Co zawierała owa lekcja? Otóż Lucy podała w niej listę 10 słów, które wiele osób wypowiada nieprawidłowo i radziła, by nauczyć się ich poprawnej wymowy, ponieważ będziemy robić wrażenie bardziej wykształconych i inteligentnych. Stali fani kanału przyjęli pozytywnie ów filmik, ale grupa socjolingwistów zaczęła się bliżej przyglądać twórczości Lucy. Zauważyli oni, że autorka promuje tylko jeden typ akcentu i przedstawia go jako ten właściwy i taki, do jakiego powinniśmy dążyć. Dodatkowo doszukali się przekazu, że błędna wymowa świadczy o braku inteligencji i słabym wykształceniu. W internecie rozpoczęła się burza.

Lucy ostatecznie usunęła te filmiki, które wywołały, bądź mogły wywołać kontrowersje. Wystosowała także oficjalne przeprosiny, w których wyznała, że kierowały nią tylko dobre intencje i przeprasza każdego, kogo uraziły jej materiały. Czy były one obraźliwe, czy nie, już nie stwierdzimy, natomiast wiemy jedno: Lucy nie była PC i została upomniana przez SJW.

PC większość z nas skojarzy z komputerem osobistym (PC – personal computer), a w skrócie – pecet. PC w języku angielskim to także posterunkowy policji (PC – police constable); np. PC Smith / Posterunkowy Smith. Trzecie rozwinięcie tego akronimu to politically correct // politycznie poprawny/a/e. Osoba “politically correct”, a taką nie była Lucy, zachowuje się tak, by nie urazić mniejszości etnicznych, seksualnych itp., czyli tych słabszych, mniej uprzywilejowanych jednostek. Wg niektórych socjolingwistów do tej grupy należą też ludzie mówiący słabo po angielsku. Dlatego Lucy tworząc lekcje powinna być “politically correct” (czyli nie umniejszać osób ze słabą znajomością angielskiego) oraz używać politycznie poprawnych słów i zwrotów (neutralnych, nie wywołujących negatywnych skojarzeń, nikogo nie wykluczających).

SJW to z kolei akronim od “social justice warrior”. “Social” oznacza “socjalny, społeczny”, np. pracownik społeczny to social worker, a zasiłek socjalny to social benefit. “Social” w języku angielskim oznacza też towarzyski; np. My dog is very social. He loves meeting new people and new dogs / Mój pies jest bardzo towarzyski. Kocha spotykać (poznawać) nowych ludzi i nowe psy. “Justice” przetłumaczymy na “sprawiedliwość” oraz “system, wymiar sprawiedliwości”. Ostatnie słowo – warrior to “wojownik”. Podsumowując – SJW to wojownik sprawiedliwości społecznej. O co walczy?

SJW uważa, że w społeczeństwie są grupy osób, które są traktowane niesprawiedliwie i nie mają takich samych praw, jak pozostali obywatele. Będą to głównie członkowie mniejszości etnicznych (stąd SJW znajdziemy wśród osób popierających ruch BLM), bądź seksualnych (ruch LGBTQ). Wg niego/niej te marginalne społeczności nie mają wystarczającej siły przebicia i trzeba im pomagać oraz je chronić. Określenie powstało pod koniec XX wieku i było terminem neutralnym, bądź nawet pozytywnym do 2011 roku. Dziesięć lat temu SJW stał się inwektywą używaną przez użytkowników Twittera. Obecnie jest kojarzone z osobą, która zawzięcie wspiera idee progresywne społecznie. Odrzuca logikę i fakty, jest niechętna dyskusji, ulega emocjom, czasem nawet zachowuje się agresywnie.
 

Strefa Kujona:

PC [wymowa: ˌpiːˈsiː], znaczenie:
– rzeczownik, skrót od „personal computer”; komputer osobisty, pecet
– rzeczownik, skrót od „police constable”; posterunkowy policji
– przymiotnik, skrót od „politically correct” [wymowa: pəˌlɪt.ɪ.kəl.i kəˈrekt]: 1. osoba politycznie poprawna (a politically correct person) ma przekonanie, że powinno się unikać używania języka i działań, które potencjalnie mogą być odebrane, jako obraźliwe (szczególnie chodzi o te słowa, zwroty i działania, które tyczą się płci i rasy); 2. politycznie poprawne słowo lub wyrażenie (a politically correct word or expression) jest neutralnym słowem lub wyrażeniem używanym w zastępstwie potencjalnie obraźliwego słowa lub wyrażenia np. “humankind” zamiast “mankind” (oba oznaczają ludzkość)

political correctness [wymowa: pəˌlɪt.ɪ.kəl kəˈrekt.nəs], rzeczownik, znaczenie:
– poprawność polityczna [unikanie słów i wyrażeń (oraz działań), które mogłyby obrazić innych, szczególnie tych, którzy należą do mniejszości seksualnych i etnicznych]

social [ wymowa: ˈsəʊ.ʃəl], przymiotnik, znaczenie:
– towarzyski, odnoszący się do zajęć niezwiązanych z pracą zawodową, w czasie których spotykasz innych ludzi i spędzasz z nimi czas; np. social life / życie towarzyskie, social event / spotkanie (wydarzenie) towarzyskie
– społeczny, socjalny, odnoszący się do społeczeństwa i do życia w grupie w zorganizowany sposób; np. social worker / pracownik socjalny

justice [wymowa: ˈdʒʌs.tɪs], rzeczownik, znaczenie:
– sprawiedliwość
– system sprawiedliwości, wymiar sprawiedliwości
– tytuł sędziego w Sądzie Najwyższym

warrior [ˈwɒr.i.ə(r)], rzeczownik, znaczenie:
– wojownik; np. a Samurai warrior / wojownik samurajski

SJW, social justice warrior – wojownik sprawiedliwości społecznej, pejoratywne określenie osoby, która promuje poglądy postępowe społecznie
 

Materiały źródłowe (słówka):

 

Zdjęcie wykonał Kerem Yucel, a można je znaleźć na portalu FREEIMAGES.

Disco rice – co to takiego?

Znawcą języka polskiego jest bezkonkurencyjnie profesor Jan Miodek, natomiast jego odpowiednikiem w Wielkiej Brytanii byłaby Susie Dent. Pani Dent występuje w programach telewizyjnych jako ekspert od angielskich słów, jest także autorką kilku książek. W 2017 roku wydała „Dent’s Modern Tribes: The Secret Languages of Britain” (ta książka nie została przetłumaczona na język polski, ale gdyby dokładnie przełożyć jej tytuł, to mielibyśmy – Współczesne Plemiona (Pani) Dent: Sekretne Języki Wielkiej Brytanii). Jest to książka o słowach slangowych, których używają różne grupy zawodowe. Pamiętam, jak pani Dent o nich opowiadała w jednym z wywiadów i określenie, jakie najbardziej zapadło mi w pamięć, to „disco rice” (powiem Wam, co to jest, na końcu tekstu, bo może właśnie coś jecie). W każdym razie tego wyrażenia używają ładowacze nieczystości, popularnie zwani śmieciarzami.

A w tym tekście zajmiemy się dwoma słowami, które oznaczają śmieci – rubbish i litter.

„Rubbish” to rzeczy niepotrzebne, zepsute graty, śmieci. Pozbywamy się „rubbish”, „rubbish” nam zawadza. Mam znajomych, którzy wierzą w teorie spiskowe (też zauważyliście jak bardzo są popularne?) i takich, którzy uważają, że: Conspiracy theories are rubbish / Teorie spiskowe to bzdury. O kimś, kto opowiada o takich rzeczach mówią: He speaks rubbish / On gada głupoty. „Rubbish” to także rzecz marnej jakości, badziewie – wiadomo, zaraz się zepsuje i trzeba będzie wyrzucać. Ale i my możemy być w czymś „rubbish”; np. I am rubbish at dancing / Jestem „badziewie” w tańczeniu (Kiepsko tańczę). W tym znaczeniu możemy użyć go też jako przymiotnika – I am a rubbish dancer / Jestem beznadziejnym tancerzem.

„Litter” najbardziej kojarzy się z takim rodzajem śmieci, jakim zanieczyszczone są parki, ulice, plaże (tak, jak „rubbish” to „śmieć niepotrzebny”, to „litter” to „śmieć rozrzucony”). Na śmietnikach miejskich czasem jest napis „litter” albo „litter bin / kosz na śmieci”. Ale to nie jedyne tłumaczenie tego słowa, bo mamy jeszcze: miot, siano używane przez zwierzęta jako miejsce do spania, żwirek (np. dla kota). Wyjaśnienie, skąd wzięły się tak różnorodne znaczenia, znajdziemy w „Słowniku Etymologicznym”. Mówi on, że w średniowieczu “litter” oznaczało łóżko, albo weźmy lepsze słowo – posłanie. Pod koniec tej epoki zaczęto też nim określać słomę używaną do wypchania materaca albo taką, na której się spało. I stąd właśnie pochodzi znaczenie miot, czyli ta grupka zwierząt, która urodziła się na danym posłaniu („zwierzątka z jednego posłania”). Nietrudno teraz zrozumieć, dlaczego „litter” oznacza też żwirek (bo u zwierząt posłanie i toaleta to czasem to samo miejsce).

Czasownik „to litter” oznacza: śmiecić, zaśmiecać. Na plaży, bądź w parku możemy napotkać tabliczkę z napisem: Please do not litter / Proszę nie śmiecić. Ten wyraz można też użyć w znaczeniu porozrzucać, czyli też jakby zaśmiecić, ale rzeczami wciąż wartościowymi ; np. her makeup products were littered all over the flat / jej produkty do makijażu były porozrzucane po całym mieszkaniu.

Be littered with (something) to bardzo popularna konstrukcja i może oznaczać po prostu zaśmiecone czymś; np. A popular beach was littered with many face masks / Znana plaża była zaśmiecona wieloma maseczkami (na twarz). Albo też w znaczeniu powiedzmy przenośnym – coś było „zanieczyszczone” czymś negatywnym, czymś czego byśmy w danym miejscu mieć nie chcieli; np. Cyberpunk 2077 is littered with bugs / Cyberpunk 2077 posiada wiele błędów w programie (bug to błąd w kodzie programu komputerowego).

Mam nadzieję, że ten tekst Was uodpornił na to, co teraz Wam wyjawię – otóż „disco rice” to określenie używane przez śmieciarzy na larwy robaków, jakie czasem napotykają w swojej pracy. Nie wińcie mnie, sami chcieliście się przecież dowiedzieć…
 

Strefa Kujona:

rubbish [wymowa: ˈrʌb.ɪʃ], rzeczownik, znaczenie:
– rzeczy, których już nie chcemy, bądź nie potrzebujemy; graty, śmieci
– (mowa potoczna) opinie i idee, które uważasz za głupie lub błędne; głupoty, idiotyzmy, bzdury, brednie
– (mowa potoczna, w tym znaczeniu używany także jako przymiotnik) rzecz marnej jakości; badziewie

rubbish, czasownik, znaczenie:
– (mowa potoczna) krytykować kogoś / coś albo traktować kogoś bez szacunku albo uważać, że coś nie ma wartości; zgnoić (to słowo to moja sugestia)

litter [wymowa: ˈlɪt.ə(r)], rzeczownik, znaczenie:
– śmieci (szczególnie te rozrzucone np. na trawniku, czy chodniku; czyli jakieś puste butelki, papiery czy opakowania po chipsach)
– miot (małe zwierzęta urodzone z tej samej matki w tym samym czasie, „litter” używany jest najczęściej w stosunku do ssaków)
– siano lub gałązki używane przez zwierzęta jako miejsce do spania
– materiał używany do wypełnienia „toalety” dla zwierzęcia, np. cat litter – żwirek dla kota

litter, czasownik, znaczenie:
– śmiecić (rozrzucać śmieci)
– rozrzucić rzeczy (niedbale), bałaganić

be littered with (something) – jeśli jakieś miejsce, dokument, bądź przedmiot „is littered with sth” to to miejsce / dokument / przedmiot posiada dużo tego „something / czegoś”; np. The newspaper is littered with spelling mistakes / Gazeta ma bardzo dużo błędów w pisowni (albo ładniej: Ta gazeta ma mnóstwo błędów w pisowni / błędów ortograficznych)
 

Materiały źródłowe (słówka):

 

Zdjęcie wykonała Suzy Hazelwood, a można je znaleźć na portalu Pexels.

Co kryje w sobie angielski orzech?

Słowo nut tłumaczymy jako: orzech, nakrętka (na śrubkę), głowa (w slangu). Możemy nim także nazwać maniaka (osobę niedmiernie entuzjastyczną w stosunku do czegoś), dziwaka (osobę, która zachowuje się głupio i dziwnie), czy wariata (ale uwaga, bo „nut” używany w stosunku do osoby chorej psychicznie jest obraźliwy).

To, że orzech w slangu oznacza głowę, w sumie nie dziwi, zwłaszcza jeśli pomyślimy o orzechu włoskim, którego pofałdowane wnętrze trochę przypomina mózg (a skorupka jest odpowiednikiem twardej czaszki). Z tym znaczeniem słowa „nut” wiąże się określenie: be off your nut – zachowywać się niepoważnie / głupio, być niespełna rozumu, być zwariowanym; czyli być poza swoją “makówką”.

Nuts to liczba mnoga tego rzeczownika, ale nie tylko… W serialu „’Allo ‘Allo!” jest bardzo fajnie pokazane kolejne znaczenie tego słowa. Mamy tam scenę, w której pułkownik von Strohm i kapitan Hans Geering stoją na skraju lasu przebrani za drzewa. Czają się na członków Francuskiego Ruchu Oporu, którzy gwizdnęli obraz Upadłej Madonny z wielkim cycem. Wszystko idzie gładko i według planu, aż tu nagle Hans zaczyna się wiercić. Zdenerwowany pułkownik zwraca mu uwagę, by się nie ruszał, a Hans tłumaczy, że właśnie wiewiórka weszła w jego drzewo i go bardzo łaskocze. Za chwilę też dodaje: I think he’s looking for some nuts / Sądzę, że szuka jakichś orzechów. I tak to zdanie zostałoby przetłumaczone na język polski, ale gdybyśmy oglądali serial po angielsku, to zrozumielibyśmy jego wypowiedź także jako: Sądzę, że szuka jakichś jąder. „Nuts” jest potocznym, obraźliwym słowem określającym męskie jądra, powiedzmy, że jest to odpowiednik naszych „jaj”. Także nie tłumaczcie tych jaj na „eggs”, bo Brytyjczycy nie będą wiedzieli, o co chodzi!

„Nuts” to też przymiotnik (ale używamy go samodzielnie, bez rzeczownika) i oznacza: głupkowaty, głupi, dziwny, zwariowany, szurnięty. I am nuts about healthy eating // Kocham / Jestem fanem / Zwariowałem na punkcie zdrowego jedzenia. Od dawna wiadomo też, że szaleństwo i miłość to czasem bardzo zbliżone stany, stąd: He is nuts about you / On szaleje za tobą.

Do stanu orzeszków, oj sorry do stanu szaleństwa można też kogoś doprowadzić – to drive somebody nuts. A tytuł piosenki Britney Spears „You drive me crazy”, możemy zamienić na: You drive me nuts / Doprowadzasz mnie do szaleństwa. O kimś, kto już doszedł do tego stanu, powiemy zaś: he went nuts / wściekł się („poszedł w orzechy”).

Tych „orzechowych” słów w języku angielskim jest jednak więcej, bo mamy jeszcze nutter (wariat, stuknięty), pochodzący od niego przymiotnik nutty (głupkowaty, dziwny), nutcase (stuknięty, wariat, idiota; „orzecha przypadek”) oraz nuthouse (obraźliwa, potoczna nazwa na szpital psychiatryczny).

Nie jest do końca jasne, dlaczego słowo nut i jego pochodne oznaczają jakieś zaburzenia nastroju, czy zaburzenia psychiczne (uwaga – w tym ostatnim znaczeniu nie należy tych słów używać). Słownik etymologiczny podaje, że orzechy dawniej spożywano tylko na specjalne okazje, były więc rarytasem, czymś, co się kochało, pragnęło. I stąd prawdopodobnie zrodziła się konotacja tego słowa ze znaczeniem maniak, czy wariat (znów miłość i szaleństwo idą w parze).

DODATEK
Jeśli chcecie się dowiedzieć, co oznacza „the nuts and bolts”, „nutshell”, „a tough/hard nut” albo „a hard/tough nut to crack” zapraszam tutaj.
 

Strefa Kujona:

nut [wymowa: nʌt], rzeczownik, znaczenie:
– orzech
– nakrętka od śruby
– (slang) głowa
– (mowa potoczna) osoba nadmiernie entuzjastyczna w stosunku do czegoś; maniak
– (mowa potoczna) osoba, która zachowuje się dziwnie, głupio; dziwak
– (obraźliwie, mowa potoczna) chory psychicznie; wariat, świr

nut, czasownik, znaczenie:
– (mowa potoczna) uderzyć kogoś głową lub uderzyć w coś głową

be off your nut (slang) – zachowywać się niepoważnie / głupio; być niespełna rozumu, być zwariowanym

nuts [wymowa: nʌts], rzeczownik (liczba mnoga), znaczenie:
– (obraźliwie) jądra

nuts [wymowa: nʌts], przymiotnik, znaczenie:
– (mowa potoczna) głupkowaty, dziecinny, głupi albo dziwny; zwariowany, stuknięty, szurnięty

be nuts about something/somebody (mowa potoczna) – być fanem (jakiejś rzeczy, aktywności albo osoby), zwariować na punkcie czegoś/kogoś

drive (someone) nuts (=drive sb crazy) (mowa potoczna) – irytować (kogoś), denerwować (kogoś); doprowadzać do szału

go nuts (mowa potoczna) – wściec się, oszaleć

nutter [wymowa: ˈnʌt.ər], rzeczownik, znaczenie:
– (mowa potoczna) ktoś, kto jest zwariowany, głupkowaty albo dziwny; wariat, dziwak, stuknięty

nutty [wymowa: ˈnʌt.i], przymiotnik, znaczenie:
– orzechowy (składający się z orzechów, zawierający orzechy, mający orzechowy smak)
– (mowa potoczna) głupkowaty, dziwny, stuknięty, szalony
– (mowa potoczna, obraźliwie) chory psychicznie

nutcase [wymowa: ˈnʌt.keɪs], rzeczownik, znaczenie:
– (mowa potoczna) ktoś, kto się zachowuje niezmiernie głupio i niepoważnie; stuknięty, wariat, idiota
– (obraźliwie) osoba chora psychicznie

nuthouse [wymowa: ˈnʌt.haʊs], rzeczownik, znaczenie:
– (obraźliwie) szpital psychiatryczny
 

Materiały źródłowe (słówka):

 

Zdjęcie wykonała Nicky, a można je znaleźć na Pixabay.

Co łączy sierżanta Crabtree i Jęczącą Martę?

Na początku emigracji są takie momenty, kiedy człowiek czuje się niezmiernie wyobcowany. W końcu polska historia bardzo różni się od historii krajów zachodnich; a moje pokolenie wychowało się w całkowicie innych warunkach, niż pokolenie moich brytyjskich rówieśników. Ale bywały i momenty, kiedy czułam, że my wszyscy jesteśmy jednak do siebie bardzo podobni, niemalże jak mieszkańcy jednej, globalnej wioski. To uczucie nie wiązało się jednak z tym, że każdy z nas korzystał z internetu, tylko z tego, że w Polsce były popularne te same filmy i seriale, co w Wielkiej Brytanii.

I tak któregoś razu pracując z Alanem zaczęliśmy rozmawiać o brytyjskim serialu “’Allo 'Allo!”. Był on bardzo popularny w Polsce w latach 90-tych. W mojej rodzinie szczególnie lubił go dziadek, który przecież sam wojnę pamiętał. I tak zrodził się nasz nowy rytuał – codziennie witałam Alana zwrotem “gut myrning” (zamiast good morning), na co on odpowiadał wymownym spojrzeniem w sufit (dosłownie, jak René Artois, który tak właśnie reaguje na kulawy francuski oficera Crabtree).

Przez lata żyłam w przekonaniu, że oficer Crabtree właśnie tak wymawia dzień dobry. Do czasu, aż zaczęłam oglądać serial “’Allo 'Allo!” po angielsku. Otóż on tam mówi: good i coś, co przypomina moaning / jęczenie. Także jego poranne powitanie to: dobre jęczenie / good moaning.

W tym serialu wszyscy mówią po angielsku, tylko że Francuzi z francuskim akcentem, a Niemcy – z niemieckim. Angielscy lotnicy, Crabtree i Michelle z ruchu oporu (kiedy nie mówą po francusku) są jedynymi osobami, które mówią poprawnie i z angielskim akcentem. Oczywiście, kiedy Niemcy mówią po angielsku z niemieckim akcentem, to Francuzi już ich nie rozumieją (chociaż sami mówią też po angielsku, tyle, że z francuskim akcentem). Serial oglądany w oryginale jest dużo śmieszniejszy i często sprośny (głównie z powodu mylenia słów przez oficera Crabtree).

Ale wróćmy do jęczenia. “To moan” to właśnie jest jęczeć, a w mowie potocznej też narzekać (podobnie, jak i w naszym języku). Ci z Was, którzy czytali, bądź oglądali drugą część Harry’ego Pottera, z pewnością kojarzą ducha dziewczyny, który straszy w damskiej łazience w zamku Hogwart – Moaning Myrthe / Jęczącą Martę. “Moan” może być także rzeczownikiem i wtedy oznacza: jęczenie albo narzekanie (zazwyczaj na coś, co nie jest ani istotne, ani ważne). Istnieje jeszcze rzeczownik “moaner”, który oznacza marudę, osobę, która jęczy i narzeka na wszystko (właśnie tak, jak ta Marta).

DODATEK
Prawie w każdym odcinku “’Allo 'Allo!” ktoś wspominał o obrazie Upadłej Madonny z wielkim cycem. Jeśli chcesz się dowiedzieć, jak jego nazwa brzmi po angielsku i ile jest wart, zajrzyj tutaj.
 

Strefa Kujona:

moan [wymowa: məʊn], czasownik, znaczenie:
– wydawać długi, niski dźwięk z powodu bólu, cierpienia, bądź innej silnej emocji; jęczeć
– (mowa potoczna, pejoratywne znaczenie) narzekać (żałosnym głosem), zazwyczaj na coś, co nie jest ani istotne, ani ważne

moan, rzeczownik, znaczenie:
– długi, niski dźwięk wydawany z powodu bólu, bądź cierpienia (albo innych silnych emocji); jęk
– (mowa potoczna, pejoratywne znaczenie) narzekanie (z powodu jakiegoś nieistotnego dla innych powodu)

moaner [wymowa: ˈməʊ.nər], rzeczownik, znaczenie:
– (mowa potoczna, pejoratywne znaczenie) osoba, która dużo narzeka, zazwyczaj z powodu błahych rzeczy; maruda

 

Materiały źródłowe (słówka):

  • Moan
  • Moaner

     

    Zdjęcie wykonała Beatriz Ribeiro, a można je znaleźć na portalu Unsplash.

Porozmawiajmy o dziobaniu

W języku angielskim wyraz dziób przetłumaczymy jako – beak. „Beak” oznacza również duży nos, a zwłaszcza taki orli, wystający [From the distinctive beak of Gerard Depardieu to the button nose of actress Michelle Williams, our noses are among the most distinctive of our facial features / [Poczynając od charakterystycznego dzioba (w sensie dużego nosa) Gerarda Depardieu na przypominającym guziczek nosku (button nose – mały, zgrabny nos) aktorki Michelle Williams kończąc, nasze nosy należą do najbardziej charakterystycznych (z naszych) rysów twarzy].

I wyobraźcie sobie teraz, że nie ma czasownika od rzeczownika „beak”! Dziobać to zupełnie nowe słowo – peck (np. Hens are pecking in the dirt / Kury dziobią w ziemi). „To peck” oznacza także: cmoknąć, szybko, lekko pocałować (najczęściej w policzek); a rzeczownik „peck” to taki właśnie szybki, lekki całus. Prince William stooped down to give his grandmother, the Queen a peck on each cheek / Książę William pochylił się, by pocałować swoją babkę, Królową w oba policzki (dosłownie: by dać swojej babce, Królowej całusa na każdy policzek).

Matki niejadków w Wielkiej Brytanii mówią do swoich dzieci: Stop pecking at your food and start eating / Przestań skubać jedzenie i zacznij jeść (to peck at – jeść małe ilości jedzenia bez chęci; wybrzydzać, grymasić).

Z dziobaniem kojarzy się też termin porządek dziobania. Porządek dziobania to ustalona hierarchia dominacji, gdzie ten, kto jest na jej szczycie, jest najmniej atakowany w razie konfliktu, a ci na dole – są atakowani najczęściej. Takie zjawisko opisał w 1921 roku norweski biolog Thorleif Schjelderup-Ebbe na podstawie obserwacji kur z własnego kurnika. Na język angielski “porządek dziobania” tłumaczymy właściwie dosłownie: pecking order (dokładnie: dziobania porządek; ponieważ w języku angielskim przymiotnik występuje przed rzeczownikiem). Jeśli ktoś z Was natknął się na „pecking order” to z pewnością od razu odgadł znaczenie tego terminu. No a teraz zagadka – czy macie pomysł na to, czym jest „hunt and peck” (dosłownie: polować i dziobać)? Odpowiedź na końcu tekstu.

Jeśli ktoś z Was śledzi losy rodziny królewskiej (czyli Royals, o słowie royal i jemu podobnych pisałam tutaj), to wie, jak wielki wpływ na księcia Harry’ego ma jego żona, Meghan Markle. Członkom rodziny królewskiej nie wolno ujawniać swoich poglądów politycznych (ponieważ monarcha reprezentuje każdego obywatela). A tuż przed wyborami prezydenckimi w USA książę Harry wraz z żoną namawiali Amerykanów do głosowania, ten apel odczytano też jako poparcie dla jednego z kandydatów – Joe Bidena (M. Markle ma liberalne poglądy). Wielu komentatorów zaapelowało wtedy do księcia Harrego, by postawił się żonie i nie łamał zasad, jakich był nauczony przestrzegać. Jednocześnie większość z nich wątpi w to, że tak się stanie, ponieważ: he is the very definition of a henpecked husband / on jest idealnym przykładem pantoflarza. A henpecked man (dosłownie: kuro-dziobany mężczyzna; hen – kura) to mężczyzna kontrolowany przez kobietę, a często też bojący się jej (tą kobietą najczęściej jest żona). Trudno uwierzyć, że człowiek, o którego ekscesach jeszcze niedawno rozpisywały się tabloidy, teraz jest przez nie określany pantoflarzem!

Hunt and peck – pisać na klawiaturze tylko dwoma palcami, czyli „polujemy” wzrokiem po klawiaturze, by znaleźć odpowiednią literę, którą potem „dziobiemy” palcem. Kto z Was zgadł?

DODATEK
Jak przetłumaczymy na język angielski określenie pisanie bezwzrokowe? I co znaczy słowo peckish, a co słowo beaker? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz tutaj.
 

Strefa Kujona:

beak [wymowa: biːk], rzeczownik, znaczenie:
– dziób
– (mowa potoczna) duży nos

peck [wymowa: pek], czasownik, znaczenie:
– dziobać
– pocałować (szybko, lekko pocałować, najczęściej odnosi się to do pocałowania w policzek)

peck, rzeczownik, znaczenie:
– szybki, delikatny pocałunek (najczęściej w policzek)

peck at (something), czasownik złożony, znaczenie:
– jeść małe ilości jedzenia bez chęci; wybrzydzać, grymasić, skubać (jedzenie)

pecking order [wymowa:ˈpek.ɪŋ ˌɔː.dər], rzeczownik (zazwyczaj stosowany w liczbie pojedynczej), znaczenie:
– porządek dziobania

hunt and peck, znaczenie:
– pisać na klawiaturze tylko dwoma palcami (zwykle są to palce wskazujące)

henpecked [wymowa: ˈhen.pekt], przymiotnik, znaczenie (pejoratywnie):
– „a henpecked man” to mężczyzna kontrolowany przez kobietę, a często też bojący się kobiety (tą kobietą może być żona, partnerka); pod pantoflem (żony)

 

Materiały źródłowe:

słówka

inne

  • Porządek dziobania u kur (BBC). (Kura z zaznaczonym na pomarańczowo ogonem jest kurą dominującą, nazwano ją Margot. Jeśli jakaś inna kura się zbliży do jedzenia, to Margot da jej „dirty look / paskudnie na nią spojrzy” i ta kura się oddali. Jeśli i to nie pomoże, to pogrozi jej dziobnięciem.)
    Zdjęcie wykonała Peggy Dyar, a pochodzi ono z bazy zdjęć Pixabay. Zdjęcie przedstawia dzięcioła (po angielsku – woodpecker; wood – drewno).